Cây đàn hương “triệu đô” tiềm năng phát triển kinh tế tại Việt Nam

Đàn hương với cái tên được biết tới vàng xanh, cây triệu đô. Ở trên toàn cầu lõi gỗ cây đàn hương lên đến hàng trăm đô la. Bên cạnh đó, đàn hương còn được biết tới với rất đa công dụng như làm mỹ phẩm thượng hạng, chiết xuất tinh dầu và làm trà để uống.

Tại Việt Nam sau hơn 5 năm trồng khảo nghiệm ở trên nhiều tỉnh thành ở cả nước, tốc độ sinh trưởng của cây đàn hương cho biết thích ứng tốt của khí hậu, thổ nhưỡng ở những địa phương. Đến nay viện nghiên cứu cây đàn hương và thực vật quý hiếm, đã làm chủ công nghệ chọn tạo cây con đàn hương chất lượng cao. Hiện cây trồng đặc biệt nay đã cho những sản phẩm có giá trị, tuy vậy sự phát triển thiếu hiểu biết sẽ đem lại các hậu quả cực khó lường. Do đó, câu hỏi được đề ra cây đàn hương có thực sự là loại cây phát triển hay không? Thông tin bên dưới độc giả cùng chúng tôi giải đáp các thắc mắc trên.

Điều chế gỗ đàn hương làm nguyên vật liệu sản xuất

1/ Đàn hương cây trồng mới và tiềm năng phát triển

Cây đàn hương có tên khoa học Santalum album L, họ đàn hương, có xuất xứ từ Đông Timor và phân bổ ở Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia. Đây chính là loại cây gỗ với đặc điểm sinh học quan trọng nhất, sống bán ký sinh. Rễ con bám dính chặt vào rễ cái cây trụ bằng những dáp mút, hút dưỡng chất từ cây ký chủ để phát triển và sinh trưởng.

Đàn hương được biết tới với đa công dụng có thể sủ dụng cho những mục đích khác nhau. Mọi bộ phận của cây đàn hương đều có dược tính như lá cây có công dụng chữa trị cao huyết áp, gỗ đàn hương còn dùng trong ngành công nghiệp nước hoa, hay có công dụng chống viêm sưng. Hạt cây đàn hương có chứa lượng giầu lớn chứa loại axit giúp chống lại những lão hóa, nên có thể dùng trong nghành mỹ phẩm. Do đó, cây đàn hương được coi là một trong các loài cây quý giá trên toàn cầu.

Cây đàn hương được những nước trên toàn cầu như Ấn Độ, Úc phát triển rộng rãi và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Theo số liệu thống kê sau 15 năm trồng mỗi cây đàn hương thu được 30-40 kilogam lõi gỗ và sản phẩm khác như rễ, quả và lá. Doanh thu đem lại hàng trục tỷ đồng cao gấp mấy lần so sánh với các dược liệu quý hiếm khác.

Tại Việt Nam cây đàn hương được những nhà khoa học nghiên cứu từ năm 2005, nhưng mãi tới năm 2014 mới được tiến hành nhân giống thành công. Trong số đó, Tiến sĩ Vũ Văn Thoại chủ tịch khoa học viện nghiên cứu cây con đàn hương và thực vật quý hiếm, là người giai đoạn đầu đưa đàn hương từ Ấn Độ về Việt Nam. Đến nay, cây đàn hương đã được canh tác khảo nghiệm ở trên nhiều tỉnh thành trên cả nước. Tốc độ sinh trưởng, phát triển của cây đàn hương cho biết sự thích ứng tốt với khí hậu, thổ nhưỡng tại Việt Nam.

2/ Nhân giống cây đàn hương tại Việt Nam

Tuy vậy, khi nhân giống cây đàn hương gặp cực kỳ nhiều khó khăn, tỉ lệ nảy mầm của cây cực kỳ thấp. Nếu sử dụng một số loại hóa chất kích thích thông thường cây sẽ bị tác động lớn đến quá trình tạo thành lõi, thậm chí không có lõi. Nếu nhân giống cây bố mẹ chưa đủ trưởng thành cây cực kỳ dễ bị xoăn lá và phải chặt bỏ.

Khi nhân giống cây đàn hương người nếu lấy từ hạt non, cây cực kỳ dễ lên mầm, nhưng các cây càng già lượng dầu càng lớn và tỉ lệ nảy mầm càng khó nảy mầm. Nhưng cây già lại mới đạt chuẩn về chất lượng và mới biết được cây bố mẹ mới đủ tiêu chuẩn hay không.

Giống cây đàn hương đạt chất lượng

Khi nhân giống cây đàn hương không thể sử thuốc giúp kích thích có những hoạt chất hóa học, mà nên dùng những chất kích thích nảy mầm có thành phần hoạt chất tự nhiên, cây mới lên mầm khỏe và đạt chất lượng.

3/ Trồng cây đàn hương tại Việt Nam

Theo quyết định số 1305/QD-BNN-TCLN ngày 22/4/2019 Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn chính thức được biết đến cây trồng cây công nghiệp mới với giống cây đàn hương có nguồn gốc từ ban Karnataka Ấn Độ. Quyết định 1305 do tổng cục lâm nghiệp trung tâm nông nghiệp quốc gia kết hợp với những đơn vị liên quan đưa giống vào cơ sở sản xuất ở các nơi có điều kiện sinh thái các nơi trồng thử nghiệm.

Theo kết quả khảo sát tốc độ phát triển và sinh trưởng của cây đàn hương ở Việt Nam nhanh hơn tại Ấn Độ 20%. Cây đàn hương tại Ấn Độ năm thứ 3 mới có trái, tuy vậy cây đàn hương ở Việt Nam năm thứ 2 đã có trái. Việc này cho thấy cây đàn hương cực kỳ thích hợp với một vài vùng của nước ta.

Đến nay cây đàn hương đã trồng trên 40 tỉnh thành ở nước ta, tập trung ở Tây Nguyên, Nam Miền trung và Miền bắc, nhiều cây đã cho ra bông và quả khi vừa mới 18-28 tháng tuổi.

Không những hợp tác với nông dân gia tăng diện tích trồng cây đàn hương, mà ông Thoại còn phối hợp với rất nhiều chuyên gia của Việt Nam và thế giới, nghiên cứu kỹ thuật sản xuất trà, kem dưỡng da, dược liệu, chiết xuất tinh dầu cây đàn hương.

Chiết suất cây đàn hương thành tinh dầu

Với các tiềm năng về giá trị cây đàn hương đang mở ra một triển vọng về đối tượng cây trồng mới. Tuy vậy, ở nước ta giống cây đàn hương giá thấp được bán tràn lan mang đến các nguy cơ rất rộng lớn. Giống cây kém chất lượng sẽ thoái hóa nhanh bệnh dịch phát sinh nhiều, cây không tạo thành lõi hoặc tạo thành lõi chậm, tất cả hệ sinh thái và phát triển của cây đàn hương sẽ bị phá vỡ. Chính vì thế, cần lựa chọn các giống cây và trung tâm bán cây con uy tín để trồng và cần lưu ý chăm bón cây đúng theo quy trình mới có thể thành công.

Các sản phẩm được chiết xuất từ cây đàn hương giai đoạn đầu của Việt Nam đã được xuất khẩu ra nước ngoài, đây chính là dấu mốc cho đầu ra của cây đàn hương. Được biết đến như là cây có giá trị kinh tế cao, xong theo tiến sĩ Vũ Thoại đàn hương vẫn là cây mới, trước khi có thể trồng, người dân cần tham khảo ý kiến chuyên gia về chất lượng cây con, khu vực trồng cây, mật độ để trồng, cây ký chủ trồng xen canh và ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại. Không nên trồng 1 cách ồ ạt theo phong trào, nhất là cần có quy hoạch khu vực trồng cây cụ thể với số lượng diện tích được khống chế.