Tạo giống cây bonsai từ các cây còi cọc trong tự nhiên

Tạo giống từ các cây còi cọc tự nhiên là cách thức thu thập các cây này từ trên đỉnh núi hoặc bờ biển, nơi đất dại cằn cỗi và có gió thổi mạnh làm biến đổi về hình dạng cây cối. Dáng của thân cây là nhân tố quan trọng hàng đầu vì không thể uốn nắn gỗ già. Cành của chúng thường khẳng khiu, nhưng người trồng có thể giải quyết bằng phương pháp cắt tỉa cẩn trọng. Người ta cũng thường lấy cả các cây non mọc tự nhiên để uốn nắn, chúng đặc biệt thích hợp khi trồng thành nhóm. Ở Nhật Bản, các cây bonsai giá trị nhất và đẹp nhất là các cây có xuất xứ tự nhiên.

– Việc săn tìm bonsai tự nhiên cũng đã biến thành một niềm đam mê của đa số thế hệ người Nhật, thậm chí họ còn lựa tìm ở khắp những nước láng giềng. Vậy nên, hiện nay chỉ có thể bắt gặp các mẫu bonsai tự nhiên đẹp nhất ở các khu vực được bảo vệ của những công viên quốc gia. Ở các nơi quốc gia khác nơi các cây còi cọc tự nhiên chưa bị săn tìm ráo riết, người ta có thể phát hiện thấy cực kỳ nhiều cây thích hợp để hình thành bonsai. Tuy nhiên, việc truy tìm cũng phải tuân theo chặt chẽ những quy định về bảo vệ môi trường, cũng như chỉ dược thu thập những cây mẫu ở một mức độ vừa phải, tránh gây bệnh tới phong cảnh tự nhiên.

– Thời gian đầu xuân là lúc thích hợp nhất để đi tìm cây, trước khi chúng nảy chồi.

+ Đối với cây lá kim (như thông) có thể trồng lại vào thời kỳ đầu mùa thu, sau thời kỳ phát triển của mùa hè, trước khi những cành con cứng lại vào mùa đông.

+ Đối với cây rụng lá, bạn nên đợi đến mùa hè để đi tìm cây và trồng lại khi lá cây còn trên cành, và nhớ là phải tỉa lá ngay khi bứng cây lên khỏi mặt đất lúc phát hiện thấy. Thời gian không có lợi nhất đối với việc trồng lại cây rụng lá, là khi lá cây mới mở ra và vẫn còn non.

– Trước khi lên đường lựa tìm cây tự nhiên, bạn nên chuẩn bị thật tốt các vật dụng sau:

+ Một chiếc xẻng bứng cây nhỏ, kéo sắc, một ít rêu nước, giấy dầu hoặc giấy nilon, một ít dây buộc.

+ Có thể bạn sẽ cần đến một cái xà beng nhỏ để nạy đá hoặc một chiếc gậy đầu có gắn móc sắt cũng sẽ có lợi.

Chú ý:

– Khi bắt gặp cây thích hợp, điều đặc biệt là phải cố giữ được càng nhiều đất bám chung quanh rễ càng tốt. Cần hết sức cẩn trọng khi đào cây lên, cách tốt nhất là không làm đứt rễ cái của cây. Nếu như không tránh được thì hãy cắt rễ càng thấp xuống bên dưới càng tốt, nhất là đối với một số loại thông. Tiếp đến phủ rêu nước ướt lên đất và rễ rồi bọc lại bằng giấy dầu hoặc nilon.

– Trong suốt quá trình vận chuyển cây về vườn ươm, cần đặt cây thật cẩn trọng cố gắng không làm cho cây bị dao động hoặc bị xóc quá mạnh. Cây phải được để ngoài trời và không bao giờ được để cây trong các chỗ chật chội như thùng sau của xe. Trong suốt quá trình vận chuyển, để bảo vệ cây khỏi nắng và gió, bạn phải liên tục phun đủ nước cho lá nhằm dưỡng ẩm cho chúng. Để làm điều này bạn cần dùng một bình phun cỡ lớn.

– Cây phải được canh tác xuống đất ngay khi về đến nơi. Nếu thân cây có rất nhiều rễ mảnh và nhỏ (việc này có thể nhận thấy dựa trên lượng đất bám vào thân cây, nếu có rất nhiều đất chứng minh cây có rất nhiều rễ nhỏ), cần đặt cây vào một chậu uốn sâu đáy và đừng nên cạo bỏ lớp đất cũ. Có thể sủ dụng dao sắc để tỉa bớt các rễ thò ra khỏi đất. Nếu cây chỉ một vài rễ lớn, cách tốt nhất là có thể trồng nó trong vườn.

– Sau khi tiến hành trồng, cần bảo vệ cây khỏi ánh nắng và gió trực tiếp, dưỡng ẩm cho đất và xịt nước cho lá tối thiểu từ 3 -4 lần hàng ngày. Sau 3-4 tháng chăm sóc lúc đầu, cây sẽ bắt đầu mọc rễ mới, đây chính là lúc bạn có thể bón thêm phân cho cây và đặt nó dưới ánh nắng trực tiếp. Ngay lúc này không cần phải xịt nước cho lá, cho dù vậy vẫn phải dưỡng ẩm liên tục cho đất. Nếu cây phát triển tốt, các chồi non khỏe khoắn sẽ xuất hiện trên cành.

– Cuối năm giai đoạn đầu, cây được chuyển từ chậu để trồng lúc đầu hoặc từ vườn vào một cái chậu thích hợp với kích cỡ của chính nó. Cần lưu lại một ít đất lúc đầu và tiếp tục tỉa rễ. Nếu ở phía dưới thân mọc thêm nhiều rễ mới, cần cắt tỉa bớt. Tuy vậy, nếu chung quanh rễ cái mới chỉ mọc thêm một số rễ mới, bạn chỉ nên tỉa chút ít; cắt quá nhiều rễ có t hể gây chết cây. Cuối năm thứ hai, rễ cái lại được tỉa 1 lần nữa, và cắt lần cuối cùng năm thứ ba. Tuy nhiên, chỉ được thực thi lần tỉa rễ cuối cùng này khi cây đã mọc thêm nhiều rễ mới. Kiểu tạo rễ này rất thịnh hành ở thông và cần phải được triển khai thật cẩn trọng.

– Khi cây đã khỏe khoắn và cứng cáp, bạn có thể quấn dây thép để tạo dáng cho cây, thường là ba tháng sau lần chuyển chậu thứ hai, có nghĩa là khi cây đã ở phía trong vườn ươm được hơn 2 năm.

– Không phải hầu hết các loại cây đều mọc còi cọc tự nhiên. Thông và bách là các loại phổ biến nhất vì môi trường sinh trưởng tự nhiên của chúng là núi và bờ biển. Trong số các giống cây rụng lá thì một số loại thích, du, trăn… là hay gặp nhất