Rệp hại ngô (bắp)

Tên khoa học:  Aphis maydis Fitch. và Rhopalosiphum maydis

Đặc tính gây bệnh:

Rệp ngô là một trong các loại sâu bệnh quan trọng. Chúng thường gây bệnh từ khi cây ngô 8, 9 lá đến khi tiến hành thu hoạch.

Rệp hút nhựa ở phía ở trên nhiều bộ phận của cây như lá non, bông cờ, lá bi, nõn ngô, bẹ lá khiến cho cây ngô mất hết dinh dưỡng, cây trở thành còi cọc, yếu ớt, bắp nhỏ đi hoặc không tạo thành bắp nếu bị hại từ thời kỳ cây còn nhỏ, chất lượng hạt xấu kém….

Rệp phát triển nhanh và gây bệnh mạnh khi nguồn thức ăn đầy đủ, nhất là các ruộng ngô gieo dầy, độ ẩm không khí trong ruộng cao hoặc ruộng ngô bị hạn.

Rệp ngô còn là môi giới truyền virut tạo bệnh khảm lá, đốm lá ngô.

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài:

Rệp ngô sinh sản theo lối đơn tính và đẻ con. Trong quần thể rệp thường hay gặp nhiều loại hình: Rệp cái không cánh, rệp cái có cánh và rệp con.

Rệp đã phát triển hoàn chỉnh có hai dạng hình, rệp có cánh và rệp không cánh dài 1,5 – 2,3 milimét, màu vàng nhạt hoặc xanh xám, cơ thể hình bầu dục, thân mềm. Chân và tuyến tiết sáp ngắn, màu xanh đen. Rệp cái có cánh có đầu, ngực màu đen và bụng màu xanh.

Rệp non màu xanh sáng, chân và tuyến tiết sáp giống như trưởng thành có màu đen. Rệp non trải qua 7 – 10 lần lột xác mới thành rệp đã phát triển hoàn chỉnh.

Thiên địch của rệp là một vài loài bọ rùa và ấu trùng ruồi Sirphus sp.

Điều kiện phát sinh:

Rệp gây bệnh mọi vụ trồng ngô ở nước ta. Ban đầu vụ ngô, rệp cái có cánh từ những cây ký chủ dại bay tới những ruộng ngô. Tại đây rệp cái có cánh đẻ ra rệp con không có cánh.

Một vài rệp không cánh trở thành rệp có cánh và bay tới những cây ngô khác, những ruộng ngô liền kề tiếp tục sinh sản và gây bệnh.

Ở Miền nam rệp ngô thường phát triển nhiều trong các tháng mùa mưa lúc độ ẩm không khí cao. Vào mùa khô nóng số lượng rệp hạ dần và chỉ thường xuất hiện lẻ tẻ. Rệp thường gây thiệt hại ở cây ngô từ thời kỳ 8-10 lá cho đến khi ngô chín sáp. Đến cuối vụ khi cây ngô đã già, không còn thức ăn nữa thì những con rệp có cánh dịch chuyển sang những ruộng ngô non hơn hay cây ký chủ khác và duy trì trên những cây ký chủ này cho đến vụ ngô sau. Ở trên một cánh đồng các ruộng  gieo dày, bị bít bùng, không  thoáng đãng, tạo độ ẩm không khí trong ruộng cao, thường là các ruộng bị rệp gây bệnh nhiều hơn các ruộng khác….

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ:

– Giải pháp trồng trọt, kỹ thuật: Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, diệt trừ sạch cỏ trong ruộng và chung quanh bờ để không bị rệp bay sang gây thiệt hại từ những ký chủ phụ. Hạn chế trồng ngô mật độ quá dày, khi cây ngô cao 25 – 30 centimét thì triển khai tỉa định cây, loại bỏ các cây gầy yếu cho ruộng thoáng đãng hạn chế rệp phát triển.

– Giải pháp sinh học: Bảo vệ những loài thiên địch trên ruộng ngô.

– Giải pháp hóa học: Khi mật độ rệp cao sử dụng một số loại thuốc vị độc, tiếp xúc, thuốc lưu dẫn như Sherpa 25EC, Trebon 10EC, Sherzol 50EC, Reasgant 1/8EC, 2WG, 3/6EC, 5EC, 5WG, Confitin 18 EC, 36EC, Emalusa 10/2EC, 20.5EC, 50.5WSG… Phun theo chia sẻ cách ghi trên nhãn thuốc. Lưu ý thời gian những ly đối với ngô ngọt, ngô rau bao tử và ngô thu bắp non trước khi tiến hành thu hoạch 15 –  20 ngày để giúp tránh ngộ độcthực phẩm cho người và gia súc.