Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh vàng lá chín sớm hại lúa?

Qua miêu tả của bạn phối hợp với tình hình hiện thực sản xuất và sâu hại trên ruộng đồng ở những tỉnh Miền nam, chúng tôi tin rằng dấu hiệu trên ruộng lúa Hè-Thu năm ngoái nhà bạn có thể do bệnh vàng lá lúa (còn được gọi là bệnh vàng lá chín sớm hay bệnh chín sớm) gây bệnh.

Bệnh vàng lá chín sớm – tác động cực kỳ nhiều đến số lượng và chất lượng nông sản

1/ Thời gian xuất hiện triệu chứng bệnh vàng lá chín sớm trên cây lúa

Bệnh này chớm xuất hiện ở những tỉnh Miền nam nước ta cách nay khoảng gần 20 năm (vào khoảng các năm 1989 – 1990), chỉ tiếp đến một thời gian cực kỳ ngắn bệnh đã phát triển cực kỳ nhanh và gây bệnh đáng kể cho nghề trồng lúa của những tỉnh phía Nam. Để mau chóng xử lý vấn đề này lúc đó Bộ Nông nghiệp đã có một chương trình nghiên cứu về bệnh gọi là: “Chương trình rầy nâu và bệnh vàng lá”. Qua nghiên cứu những nhà khoa học tìm ra được các giải pháp phòng trị hữu hiệu do đó tiếp đến bệnh đã hạ hẳn không gây thành dịch nữa, đến nay chỉ gây bệnh ở mức bình thường như các đối tượng dịch hại khác.

2/ Điều kiện phát sinh tiến triển của bệnh vàng lá chín sớm

Bệnh có thể tìm thấy ở các thời kỳ sinh trưởng khác nhau, nhưng đa số tập trung vào thời kỳ từ giữa vụ (đòng già – trỗ) trở đi và nặng nhất vào thời kỳ gần cuối vụ. Đúng như bạn đã nhìn thấy bệnh thông thường tấn công các lá bên dưới trước tiếp đến lan dần lên những lá bên trên ngọn. Lúc đầu vết bệnh chỉ là các chấm nhỏ có màu xanh úng hay vàng nhạt tiếp đến chuyển dần sang màu vàng cam và lớn dần nối dài thành vệt dọc theo phiến lá về phía chóp lá (nhìn giống như có ai đó cầm cây bút lông có mực màu vàng cam chấm một điểm vào phiến lá rồi kéo ngược ngòi bút về phía chóp lá, hình thành một vệt màu vàng cam trên phiến lá). Khi vừa mới nhiễm vết bệnh vẫn còn tươi, nhưng nếu nặng thì càng về sau vết bệnh càng trở thành khô cháy nhìn từ xa giống như ruộng lúa sắp chín (do đó có nơi bà con gọi là bệnh chín sớm).

Để ý từ xa ngỡ ruộng lúa bị vàng lá chín sớm nhưng thực ra bị nhiễm bệnh vàng lá chín sớm

Nếu bệnh phát triển sớm, gây bệnh nhẹ, được tìm thấy và phòng trị ngay thì sẽ không ảnh hưởng nhiều đến năng suất. Tuy vậy nếu như không phòng trị kịp lúc để bệnh tiến triển và gây bệnh mạnh, đặc biệt để chúng “leo” lên được đến lá đòng, bộ lá bị khô cháy thì tỷ lệ lép lửng sẽ cực kỳ cao, gây thất thu lớn cho năng suất. sau khi lúa đã ra hoa bệnh mới xuất hiện thì ảnh hưởng nhiều đến năng suất sẽ không nhiều, còn ở thời kỳ bông lúa cong trái me, đỏ đuôi bệnh mới xuất hiện sẽ không ảnh hưởng nhiều đến năng suất.

Hiện thực ruộng đồng cho biết các giống lúa có bộ lá mỏng như những giống OM 2517, OM 1490, OMCS 21/.. thường là các giống bị nhiễm bệnh gây phá hại nhiều nhất. Các chân ruộng quá giàu chất hữu cơ, các ruộng gieo sạ dày, lại bón nhiều phân đạm khiến cho lúa tốt lốp, các ruộng nằm ven làng, ven những vườn cây cao bị che mất quá nhiều ánh nắng làm cây lúa tốt vóng yếu ớt, các ruộng bị tác động bởi phèn.. thường là các ruộng bị nhiễm bệnh gây phá hại nhiều hơn. Trong cùng một ruộng các chỗ sạ dày, bón nhiều phân đạm khiến cho lúa tốt lốp là các chỗ bệnh gây phá hại nhiều nhất. Tóm lại nếu điều kiện ngoại cảnh có lợi cho bệnh đạo ôn, khô vằn phát sinh, phát triển thì đồng thời cũng là điều kiện có lợi cho bệnh vàng lá chín sớm.

3/ Để ngăn ngừa tác hại của bệnh bạn có thể ứng dụng phối hợp một vài giải pháp sau đây:

– Nếu có khả năng và thời gian không quá gấp gáp xuống giống cho vụ sau để né lũ, né mặn… thì hãy cày ải phơi đất để giúp đất thoáng đãng, phân huỷ chất hữu cơ trong đất hạn chế chất độc ảnh hưởng xấu đến bộ rễ…

– Nên dùng các giống cứng cây ít đổ ngã, có bộ lá dày sẽ ít bị bệnh. Trước khi ngâm ủ nên tiến hành xử lý hạt giống bằng phương pháp cứ 20 lít nước pha 60cc thuốc Carbenzim 500FL rồi ngâm giống trong 24-36 tiếng, tiếp đến vớt ra đãi sạch và ngâm ủ bình thường.

– Đừng nên gieo sạ lúa quá dày, cách tốt nhất sử dụng máy sạ hàng. Bón phân hài hòa hợp lý, hạn chế bón quá nhiều phân đạm, nên bón theo bảng so màu lá lúa, bón thêm vôi cho các chân ruộng bị phèn để nâng thêm độ pH cho đất. Cách hoàn hảo nhất là nên ứng dụng chương trình “Ba hạ ba tăng” mà ngành bảo vệ thực vật đã khuyến nghị.

– Thăm đồng liên tục, nhất là từ khi lúa có đòng già trở đi để có thể chủ động phát hiện sớm bệnh. Khi tìm thấy bệnh có thể dùng một trong một số loại thuốc như: Kacie 250EC, Golcol 20SC/50WP, Supercin 20EC/40EC/80EC/50WP, Carbenzim 500FL, Carban 50SC, Bavistin 50FL, Carben 50WP/50SC,.. để phun xịt, nên 2-3 lần, cách nhau 10-12 ngày/1 lần. Về liều lượng và hướng dẫn sử dụng bạn có thể đọc chỉ dẫn của hãng sản xuất có in sẵn trên boa bì