Cách trồng cây muồng hoàng yến đem lại giá trị kinh tế cao

1/ Thông tin sơ lược về cây muồng hoàng yến

– Muồng hoàng yến có tên khoa học là: Cassia fistulosa L.

– Tên gọi tiếng anh: Golden shower, Indian laburnum

– Họ phụ: Vang (Caesal pinioideae)

– Họ Đậu: Fabaceae

2/ Miêu tả đặc tính thực vật học của cây muồng hoàng yến:

+ Cây gỗ trung bình, thường xanh hay rụng lá, tán rộng, thưa, cao 10 – 15 centimét, đường kính 40 – 50 centimét.

+ Vỏ xám bạc, nhẵn, có vết vòng là kèm. Cây phân cành sớm, cành nhẵn, màu xám. + Lá kép lông chim chẵn, mọc cách, dài 15 – 25 centimét ; lá chét mọc đối, 3 – 8 đôi, hình bầu dục đến bầu dục thuôn, dài 7 – 12 centimét, rộng 4 – 6 centimét, đỉnh nhọn, ít khi tù; gốc hình nêm rộng, nhẵn ở những cây già; chất lá mềm, màu xanh mướt khi còn non; cuống lá dài 7 – 10 centimét, cuống lá chét dài 5 – 10 milimét. Lá kèm nhỏ, sớm rụng.

+ Cụm hoa ở nách, hình chùm, rủ xuống, dài 20 – 40 centimét. Lá bắc dài 8 – 10 milimét, sớm rụng. Cuống hoa 15 – 25 milimét, nhẵn; đài hình bầu dục, dài 5 – 10 milimét, có lông ở ngoài; cánh hoa màu vàng hoàng yến, hình bầu dục rộng, dài 30 – 35 milimét, rộng 10 – 15 milimét, có cựa ngắn. Nhị 10, bao phấn và chỉ nhị bằng nhau, bao phấn có lông. Bầu và vòi có lông, núm nhụy nhỏ. Quả đậu, hình trụ, khi non màu xanh, khi già màu nâu – đen nhạt và mở ra, dài 20 – 60 centimét, rộng 1,5 – 2 centimét, nhẵn, rủ xuống.

+ Hạt nhiều, dẹt, hình bầu dục, cứng, dài 8 – 9 milimét, rộng 5 milimét, màu nâu.

3/ Phân bổ của cây muồng hoàng yến:

– Ở trên toàn cầu, Muồng hoàng yến phân bổ ở Ai Cập, Ấn Độ, Trung Quốc và nhiều nước vùng Đông Nam Á.

– Ở Lào loài cây này được canh tác làm cây bóng mát phổ biến trong cả nước, đặc biệt nhiều nhất ở thủ đô Viêng Chăn; ở Java và New guine trồng đại trà làm cảnh; ở Philippine trồng vừa làm cảnh, vừa để làm thuốc. Cây mọc trong những rừng nhiệt đới, thường xanh ẩm, rừng nửa rụng lá và rừng rụng lá ở độ cao ngang mặt biển tới độ cao 1000 – 1200m, với khí hậu nhiệt đới. Cũng gặp ở cả trong rừng thứ sinh.

Cây muồng hoàng yến nở hoa rộ

– Ở Việt Nam, đa phần trong những rừng nửa khô hạn và rừng rụng lá mùa khô nóng có nhiệt độ bình quân 25^oC, nhiệt độ trung bình thấp nhất 20,4^oC (vào tháng giêng), và nhiệt độ trung bình cao nhất 28,1^oC ( tháng 5), nhiệt độ tối cao 38 – 40^oC và nhiệt độ tối thấp 14 – 18^oC; lượng mưa bình quân cao hơn 1227mm và mùa khô nóng nối dài 4 tháng. Thường hay mọc xen với những loài Chiêu liêu ổi, Mà ca và một vài loài cây gỗ thuộc họ Dầu. Muồng hoàng yến thuộc loại cây chịu bóng nhưng thiên về thích sáng và chịu hạn. Khi non hơi ưa bóng nên cần độ tàn che phù hợp.

– Cây có khả năng mọc ở trên nhiều loại đất khác nhau: từ đất giầu, liên tục ẩm đến đất khô thường kì. Nhưng lưu ý là loại cây chỉ gặp trên đất có khả năng thoát nước và không có khả năng chịu úng ngập. Ở Việt nam, cây thông thường phân bổ trên đất phù sa cổ, ít bị cát hóa.
– Cây có hệ rễ đặc biệt. Cây non mọc cực kỳ nhanh với vài rễ bên phát triển mạnh màu đỏ nhạt. Trồi rễ có thể mọc lên từ các rễ bên. Mùa hoa tháng 5 đến tháng 6/

4/ Cách trồng cây muồng hoàng yến:

4/1/ Thu hạt cây muồng hoàng yến

+ Vào cuối năm, khi quả thường có màu nâu đậm, khô là lúc thu hạt tối ưu nhất. Hạt Muồng hoàng yến tương đối nhẹ, mỗi kilogram gồm 5/700 – 10/400 hạt. Hạt màu nâu nhạt, hình bầu dục, cứng, có thể cất giữ đến 2 – 3 năm trong hộp kín.

+ Những hạt được cất trữ nảy mầm tốt hơn cả hạt tươi. Trước khi đem gieo, hạt được ngâm trong nước nóng trong vòng 4 – 5 phút tiếp đến rửa sạch. Nhưng cũng có ý kiến việc ngâm nước nóng gây giảm tỷ lệ nảy mầm. Có nơi đem ngâm hạt 1 – 2 ngày trong nước ấm trước khi tiến hành gieo.

4/2/ Gieo ươm hạt muồng hoàng yến

+ Hạt được gieo trên luống với khoảng cách 25 centimét. Tiếp đến tưới liên tục.

+ Việc nảy mầm thường bắt đầu vào thời kỳ đầu mùa mưa, tuy nhiên có hạt 1 năm sau mới nảy mầm.

+ Việc chuyển cây ra trồng phải thật cẩn trọng vì hệ rễ của cây có cấu trúc cực kỳ đặc biệt. Cố gắng không làm đứt gãy các rễ bên.

+ Có thể trồng bằng stump với chiều dài của trồi là 25 centimét, chiều dài của rễ 20 centimét, đường kính cổ rễ nhỏ hơn 1 centimét Không nên trồng được bằng đoạn thân. Cũng có thể trồng bằng rễ với đoạn có chiều dài 10 centimét và đường kính 1 centimét.

4/3/ Cách trồng cây muồng hoàng yến

+ Gieo hạt trực tiếp cho tỷ lệ sống kém nhưng tăng trưởng lại nhanh. Nếu tiến hành trồng rừng thuần loại hoặc khoảng cách giữa những cây hẹp, cây sẽ có hình dáng không đẹp. Thường tiến hành trồng hỗn giao với Dấu dầu (Schleichera trijuga), Choại hay Trâm. Ở Java, Indonêxia, thường tiến hành trồng rừng thuần loại với cự ly lúc đầu 1,5×1,5m hoặc 2,5×2,5m.

+ Tái sinh thiên nhiên. Những loài động vật đã hỗ trợ cho Muồng hoàng yến lây lan rộng. Sóc, khỉ, lợn rừng và đa số loài động vật khác thường đến ăn phần mềm của quả nên đã đưa hạt cây đi xa. Cây giống dễ bị chết vì cỏ dại lấn át. Hạt tái sinh tốt khi bị vùi trong đất để giúp không để ánh nắng chiếu mạnh hoặc bị động vật ăn.

+ Tăng trưởng. Thời kỳ nhỏ cây phát triển chậm, nhưng tiếp đến tăng dần. Hệ rễ phát triển ngay khi còn non. Khi trồng rừng hỗn giao, cây có khả năng đạt chiều cao trung bình 13,5m và đường kính trung bình 14 centimét sau 12 năm. Trong hoàn cảnh thuận lợi, hằng năm có thể tăng trưởng đường kính trung bình 1,4 – 1,5 centimét (trong vòng 16 năm), còn tăng trưởng chiều cao trung bình khoảng 0,6m/ năm (trong vòng 4 năm đầu).

5/ Công năng của cây muồng hoàng yến

– Một trong các loài cây gỗ cho hoa đẹp và có mùi thơm cuốn hút nhất của Việt Nam. Với tán lá tỏa rộng, lá non màu xanh cốm, hoa chùm màu hoàng yến giống như hoa của loài phong lan vảy rồng, lại có hương thơm cuốn hút giống như mùi nước hoa “eau de Cologne” của Pháp nên muồng hoàng yến là loài cây hoa cực kỳ được ưa thích.

– Trước ngày giải phóng Nam bộ năm 1975, ở Hà Nội chỉ có mỗi cây Muồng hoàng yến trồng ở vườn hoa Xuân Hương cạnh Quảng trường Ba Đình, đầu hè cây thay lá mới và ra bông cực kỳ đẹp, đã thu hút nhiều khách trong và ngoài nước đến ngồi dưới tán cây để ngắm và thưởng thức hương thơm của hoa. Nhiều sứ quán nước ngoài ở Hà Nội đã đề nghị. Công ty quản lý Công viên cung ứng cây để trồng trong sứ quán của họ. Mãi sau giải phóng, Công ty Công viên mới thu được hạt từ những tỉnh Tây nguyên và từ Thảo cầm viên ở Thành phố Hố Chí Minh để phát triển gieo trồng Muồng hoàng yến ở Hà Nội. Hiện nay Muồng hoàng yến đã được canh tác ở nhiều vườn hoa, và trong những công sở, vườn gia đình ở Thủ đô. Cần đưa muồng hoàng yến trồng làm cây bóng mát ở đường phố Hà Nội và nhiều thành phố, thị xã trong cả nước.

– Ngoài giá trị cây cảnh, Muồng hoàng yến còn cho gỗ tốt, có giác lõi phân biệt, cứng và nặng (tỷ trọng 0,71 – 1,12, ở môi trường khô ngoài trời); được dùng để làm những nông cụ, sử dụng trong xây dựng. Vỏ nhiều tannin; gỗ làm than cực kỳ tốt. Muồng hoàng yến cũng được dùng làm cây chắn gió, cải tạo đất…

– Triển vọng: Đây chính là loài cây cảnh và cây hoa cực kỳ triển vọng để phát triển. Có thể trồng trong những công viên, đường phố, vườn hộ gia đình. Muồng hoàng yến cũng cần phải được nghiên cứu để trồng thành diện tích lớn ở những khu vực bán khô hạn làm cây cung ứng gỗ, tannin, cây cải tạo môi trường và cải tạo đất.