Công nghệ sản xuất giống Đậu nành

1/ Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng

1/1 Lập hồ sơ gốc:

Lý lịch của gống gốc bảo đảm miêu tả đầy đủ tính trạng, đặc điểm của giống, ngòi ra hồ sơ cần có tác thông tin sau: Tên giống, ; Loài; Tác giả giống; Năm chọn tạo; Thời gian sinh trưởng những mùa vụ; Điều kiện sinh thái thích hợp ; Cách tính trạng, đặt tính nổi bật là,

1/2 Ruộng sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng

Giống đậu nành HL203

Ruộng sản xuất hạt giống siêu nguyên chủ phải bảo đảm tiêu chuẩn của ruộng sản xuất hạt giống:

– Đòi hỏi cách ly với những nguồn gây lẫn tạp từ ruộng đậu nành khác ít nhất 3 m.

– Đất được chuẩn bị trước khi tiến hành gieo trồng ít nhất là 20 ngày để diệt trừ cỏ dại cũng như ngăn ngừa và diệt trừ bệnh và hạt của cây trồng trước.

– Cây trồng vụ trước đó không phải là đậu nành.

– Mật độ gieo thưa bằng 1/2 – 2/3 mật độ của giống trồng ngoài sản xuất.

– Bảo đảm chăm sóc tốt nhất theo đòi hỏi kỹ thuật của giống.

1/3 Cách chọn lọc giống

– Dựa trên lý lịch miêu tả giống, chọn các cá thể phát triển bình thường, sạch bệnh, quả và hạt đẹp mang đặc tính đặc thù của giống.

– Hạt giống sản xuất hệ giai đoạn đầu từ giống tác giả được gọi là giống siêu nguyên chủng và được đeo thẻ màu trắng.

– Trong những trường hợp phục tráng giống:

+ Giống thoái hóa là giống dấu hiệu sự hạ sức sống, năng suất và khả năng chịu đựng của giống sau một vài lần nhân. Các nguyên do dẫn tới giống bị thoái hóa như: bị lẫn cơ giới, lẫn sinh học, bị phân ly, đột biến tự nhiên, tích lũy bệnh và cách trồng trọt không thích hợp.

+ Để giải quyết vấn đề này, cấp thiết triển khai hục tráng giống.

+ Những bước phục tráng giống được triển khai như sau:

* Lập hồ sơ gốc.

* Kỹ thuật triển khai ở ruộng nguyên vật liệu:

Chọn ruộng rộng 500 – 1000 m², có độ cao đồng đều tưới tiêu chủ động. Chiều dài luống 5 m, chiều rộng 1 m. Mặt luống được gieo thành 2 hàng dọc theo chiều dài của luống. Hàng cách hàng 40 centimét, cây cách cây 10 centimét. Số lượng cây cần có ít nhất 3000 cá thể, với các nguyên vật liệu đã bị thoái hóa rất nghiêm trọng thì cần số ượng nhiều hơn.

Bảo đảm điều kiện chăm sóc tốt nhất theo đòi hỏi kỹ thuật của giống để cây inh trưởng, sạch bênh, quả và hạt đẹp mang đặc thù của giống không thay đổi so sánh với bản miêu tả giống. Mỗi cá thể thu được gọi là dòng. Mỗi dòng thu hoạch riêng làm giống cho vụ sau. Số lượng cá thể chọn 500- 800 cây.

* So sánh dòng:

Những cá thể chọn ở vụ 1 này được gieo riêng thành từng dòng ở vụ 2, hàng cách hàng 40 centimét, theo dõi nhận xét toàn bộ cách tính trạng để chọn ra dòng tối ưu nhất.

* Hỗn dòng tạo lô hạt duy trì:

Thu hoạch riêng từng dòng và hỗn hạt để tạo lô hạt duy trì. Nếu chưa đủ hạt thì có thể nhân tiếp một vụ nữa theo quy trình để ươm giống siêu nguyên chủng nghiêm ngặt. Các lô hạt giống siêu nguyên chủng được gán tem nhãn màu trắng có gạch chéo tím.

2/ Sản xuất hạt giống nguyên chủng

– Hạt giống lúc đầu là cấp siêu nguyên chủng. Hạt giống nguyên chủng được sản xuất tương đương như sản xuất hạt giống siêu nguên chủng về chuẩn bị ruộng ươm giống, chăm sóc, bảo đảm tưới tiêu chủ động, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại kịp lúc và các thời điểm kiểm định giống trên ruộng đồng. Mặt khác cần chú ý đối với sản xuất hạt giống nguyên chủng là lập hồ sơ gốc của giống.

– Lý lịch của giống cần đảm bỏa miêu tả đầy đủ tính trạng, đặc điểm của giống. Bên cạnh đó hồ sơ cần có các thông tin sau: Tên giống, Loài; Tác giả giống; Năm chọn tạo; Năm được biết đến giống; Nguồn gốc, biện pháp chọn tạo; Thời gian sinh trưởng những mùa vụ; Điều kiện sinh thái thích hợp ; Cách tính trnagj, đặc điểm đặt biệt,…

Giống đậu nành HL 07-15

– Dựa trên lý lịch miêu tả giống, chọn các cá thể với tiêu chuẩn: Cây phát triển bình thường, sạch bệnh, quả, hạt đẹp mang đặc tính đặc thù của giống. Để có thể bảo đảm độ thuần của quần thể giống cần kiểm định 3 lần:

+ Lần thứ 1: Khi cây mọc 2 lá thật, cần phải tiến hành kiểm tra nguồn hạt giống và sức sống của cây giống. Thường thì thân cây đậu nành ở thời kỳ mới mọc mầm có màu tím hoặc màu xanh. Cho nên để ý cây có thâm mầm khác nhau, cần nhổ bỏ ngay ở thời kỳ này. Cùng lúc cần loại ngay các cây mọc mầm chậm và sức sống kém.

+ Lân thứ 2: Khi có khoảng 50% số cây ra bông. Kiểm tra loại bỏ cây khác dạng, sâu hại.

+ Lần 3: Trước khi tiến hành thu hoạch 5 – 7 ngày cần phải tiến hành kiểm tra loại bỏ cây khác dạng về màu quả, lông, thân, … các cây bị sâu hại và sự đoán năng suất. Thu hoạch cây, gộp lại phơi cách ly với giống khác và tách hạt, làm khô hai theo quy trình chế biến và bảo quản hạt giống.

– Các lô hạt giống nguyên chủng được gắn tem nhãn màu trắng. Cấp hạt giống này do cơ quan chọn tạo và những công ty giống sản xuấ hạt giống chịu trách nhiệm.

3/ Sản xuất hạt giống xác nhận

– Hạt giống lúc đầu là cấp nguyên chủng. hạt giống sản xuấ ra là thế hệ giai đoạn đầu của hạt nguyên chủng. Giống xác nhận được mang thẻ màu đỏ. Việc sản xuất hạt giống xác nhận tương đương như ươm giống nguyên chủng. Lượng hạt giống sản xuất ra lớn để chung cấp cho nông dân.

Chú ý: Việc sản xuất hạt giống đối với tất cả 3 mức khác nhâu đều cần lưu ý khâu kiểm tra cây trên ruộng đồng, khi tiến hành thu hoạch, phơi khô hoặc sấy, kiểm nghiệm trong khu vực phòng để cấp chứng chỉ hạt giống.

– Kiểm tra độ thuần của giống trên ruộng đồng với diện tích ít nhất là 0,5 hecta, ít nhất kiểm tra 5 điểm và 200 cá thể ở mỗi điểm. Lấy mẫu kiểm nghiệm nhận xét với 60-75% diện tích và theo kiểu ngẫu nhiên, đi theo chiều kim đồng hồ.

– Độ thuần của giống cần phải đạt được mức ít nhất ở mỗi lần kiểm tra trên ruộng ươm giống như sau:

+ Giống siêu nguyên chủng: 100% số cây.

+ Giống nguyên chủng: 99,5% số cây.

+ Giống xác nhận: 99% số cây.

– Giống đã kiểm nghiệm cả ngoài ruộng giống và trong khu vực phòng, bao bì đóng gói hạt giống có dán nhãn dãn, đeo thẻ và những thông tin theo đúng tiêu chuẩn hạt giống cấp ngành.

4/ Thu hoạch và bảo quản hạt giống

– Hạt đậu nành thuộc loại hạt cây iauf đạm, có dầu do đó dễ bị oxy hoá và chất lượng hạt bị tác động. Khi phơi hạt trực tiếp xuống nền xi măng dưới ánh sngs mạnh và bảo quản hạt trong hoàn cảnh nhiệt và độ ẩm cao sẽ gây giảm sức nảy mầm, sức sống của hạt. Vì vậy khi ruộng đậu nành chin nên thu hoạch kịp lúc, không để chín quá hoặc giữ lâu trên ruộng ẩm ướt. Những hãng sản xuất đậu nành nên lưu ý khâu thu hoạch trong vụ xuân và vụ hè bởi bì thời kỳ cây đậu nành chín, thu hoạch hay có mưa nối dài cùng với nhiệt độ trong không khí cao, chất lượng hạt dễ bị ảnh hưởng không tốt.

– Chất lượng hạt giống đậu nành có xu hướng hạ từ khi chín sinh lý đến quá trình thu hoạch và chế biến hạt giống, đặc trưng ở trong điều kiện khí hậu bất thuận.

4/1 Thu hoạch

– Khi theo dõi trên ruộng tấy trái đã chín 80-85% nên triển khai thu hoạch. Phơi khô quả và tách hạt. Công việc tách hạt có thể đập thủ công hoặc sử dụng máy tuốt lúa. Sau khi tách hạt phải làm sạch sơ bộ như loại bỏ các thân gẫy quả dập, cọng lá…

Tiêu chuẩn hạt giống theo đúng tiêu chuẩn cấp ngành

(10TCN314-2003)29/12/2003

(Kiểm định trong khu vực phòng )

TT	Chỉ tiêu	Siêu nguyên chủng	Nguyên chủng	Xác nhận
1	Độ sạch, % khối lượng không hề nhỏ hơn	99,0	99,0	99,0
2	Hạt cỏ dại, số hạt/ kilogam không lớn hơn	0	0	5
3	Hạt giống khác có thể phân biệt được, số hạt/ kilogam không lớn hơn	1	10	20
4	Tỷ lệ nẩy mầm, % số hạt không hề nhỏ hơn	70	70	70
5	Ẩm độ, % khối lượng, không lớn hơn – Trong bao thường. – Trong bao kín không thấm nước	12,0 10	12,0 10	12,0 10

4/2 Làm khô hạt

– Giải pháp thủ công: Phơi hạt trên nền bạt hoặc cót tránh phơi trực tiếp xuống nền xi măng, sân gạch, đặc biệt khi nắng mạnh mùa hè. Hạt giống phơi đến khi ẩm độ đạt theo quy định của cấp giống và cho vào kho bảo quản.

– Hệ thống làm khô: Hạt làm khô bởi không khí nóng với nhiệt độ 35 – 39^oC thổi qua bin có chứa hạt. Trong suốt quá trình sấy hạt, phải theo dõi kiểm tra ẩm độ của hạt hàng giờ. Thông thường thời gian sấy hạt tuỳ thuộc vào ẩm độ lúc đầu của hạt. Khi ẩm độ của hạt còn 10% là dừng và đưa hạt sang hệ thống làm sạch cơ bản và đóng gói theo quy cách đòi hỏi.

– Làm sạch hạt cơ bản gồm 3 phần sau:

+ Bộ phận hút để tiến hành loại bỏ các tạp chất vật nhẹ ra khỏi lô hạt giống.

+ Bộ phận sang để tiến hành loại bỏ các vật lớn ở phía trên sang và hạt lọt qua sang.

+ Bộ phận phân loại hạt để tiến hành loại bỏ các hạt và các vật nhỏ lọt qua sang còn hạt lớn nằm phía trên sang để làm giống.

Sau khi làm sạch cơ bản, hạt được đưa vào đóng gói theo quy định của cấp giống và cho vào kho bảo quản.