Cách nuôi trồng lan gieo hạt và nuôi cấy mô

Lan con bao gồm lan gieo hạt và lan cấy mô được nuôi dưỡng trong những chai cấy, sau khi cây lan con đã phát triển tốt, cao 3 – 6 centimét, có bộ rễ hài hòa với lá có thể kéo ra trồng ở môi trường phía bên ngoài. Ngoài cách trồng lan bằng hạt và lan cấy mô thì trồng lan bằng cách tách chiết cũng được ứng dụng tương đối phổ biến bà con có thể tham khảo bài viết ” Cách nuôi trồng lan tách chiết“.

Trồng lan con từ nuôi cấy mô (hình minh họa)

1/ Những vật dụng chuẩn bị để trồng lan

– Chậu lớn để có chứa nước rửa lan, sau khi lấy lan ra khỏi chai

– Que móc uốn cong để lấy lan ra khỏi chai

– Rổ, khay có chứa cây lan sau khi rửa lan

– Thuốc sát trùng để xử lý những chai, những cây lan bị lây khuẩn

– Chậu nhỏ

– Chậu chung hoặc khay gỗ tự đóng có kích cỡ 30-40 centimét, thành cao 3-4 centimét, đáy có lót lưới nilon. Mỗi chậu có chứa được khoảng 50 cây, mỗi khay gỗ có chứa khoảng 200 cây. Trồng trong khay chậu chung thường không có lợi khi cây bị bệnh, dễ phát tán.

– Bình phun hạt nhỏ

– Giá để những chậu và khay lan: cao phía trên mặt đất 70-100 centimét

– Giá thể: đa số là xơ dừa nhỏ hoặc lớn

2/ Cách trồng lan

2/1/ Lấy lan ra khỏi chai

Cẩn trọng sử dụng móc lấy từng cây, nên lựa để lấy phần gốc ra trước, phần ngọn ra sau, tránh thương tổn lá và rễ của lan. Đối với những bình có cây lan đã quá lớn, không kéo ra được khỏi miệng chai thì có thể cho chai vào trong túi vải, đập nhẹ làm vỡ chai để lấy cây lan.

Chia sẻ cách lấy lan nuôi cấy mô ra khỏi chai

2/2/ Rửa sạch môi trường bám theo cây lan

– Sau khi lấy lan ra khỏi bình, đưa lan vào chậu nước, sử dụng tay quấy nhẹ để thạch dần dần rã ra, tiếp đến chuyển cây lan sang chậu nước khác, rửa 2-3 nước đến khi sạch thạch thì đưa cây ra khỏi nước ngay, đừng nên ngâm cây lan non trong nước lâu vì lá rễ bị thương có thể nhiễm nhiều nước, gây thối.

– Cần rửa sạch thạch vì đây chính là môi trường cực kỳ có lợi cho nấm và vi khuẩn phát triển.

Rửa sạch môi trường bám trên lan nuôi cấy mô

2/3/ Phân loại cây lan

Sau khi rửa sạch chia thành nhiều loại khác nhau lan theo kích cỡ để khi trồng dễ chăm sóc. Cần xếp cây vào khay theo chiều đứng của cây để cây thoáng, không dược để dồn đống làm lan dễ bị thối. Để lan trong khay ở nơi thoáng mát có thể giữ vài ngày đến 1 tuần.

Phân loại cây lan (hình minh họa)

Nếu cây lan lớn, có thể trồng ngay vào chậu riêng, không cần qua thời kỳ chậu chung.

2/4/ Trồng trong chậu riêng

Chậu riêng có đường kính 5-10 centimét, có lỗ ở đáy và có thể có lỗ ở bên thành. Chất trồng là xơ dừa, sợi, dớn, thanh nhỏ. Toàn bộ phải sạch, được phơi nắng để tiệt trùng. Nếu tiến hành trồng ít có thể đun sôi hoặc hấp cách thủy để tiệt trùng.

Trồng lan nuôi cấy mô

Có thể sủ dụng những cách sau để trồng lan dựa theo mùa vụ và ẩm độ của vườn:

– Cách 1:

Sử dụng 1 ít xơ dừa sợi đã thấm nước cho mềm, cuốn xung quanh gốc lan ở phần rễ, không bao bọc kín gốc lan, cho cây vào chậu, chèn than nhỏ chung quanh gốc cho chặt. Không được chôn kín phần cổ rễ dưới than. Đổ than còn cách mặt chậu khoảng 2-3 centimét là vừa.

– Cách 2:

Sử dụng xơ dừa miếng, cắt dài bằng khoảng chiều cao của chậu, mỗi miếng có kích cỡ 2-4 centimét. Kẹp rễ cây lan con vào giữa những miếng xơ dừa, tiếp đến đặt cây lan vào chậu, chèn xơ dừa cho chặt.

– Cách 3:

Kẹp rễ cây lan vào những miếng xơ dừa tiếp đến sử dụng dây bó những miếng xơ dừa lại hình thành khối hình trụ, đặt những khóm lan trên những khung có lót lưới ở đáy cho thoáng.

– Cũng có thể chỉ sử dụng riêng than nhỏ cho vào chậu và trồng lan như cách 1, nhưng cây lan thường dễ đổ, tốc độ phát triển của cây lan chậm.

Cần lưu ý:

– Đối với các loại cây lan có rễ thoáng: Vanda, Rhyncostylis… cần sử dụng chậu có rất nhiều lỗ bên thành, giá thể cũng phải thoáng, khối than lớn.

– Khi kẹp cây lan trong xơ dừa phải có độ chặt vừa phải, không chặt quá làm rễ để bị dập, không lỏng quá cây dễ đổ, khi tưới, gió dễ bị lung lay, đầu rễ bị chấn thương, khó phát triển tốt được.

– Không được canh tác lan quá sâu dễ bị úng thối, cổ rễ luôn phải nổi trên mắt giá thể.

– Sau khi tiến hành trồng phải ghi thẻ theo dõi tên, ngày trồng để tiện theo dõi, quản lý.

2/5/ Trồng trong chậu chung

Những cây lan nhỏ phải trồng chung trong khay hoặc trong chậu để cây sinh trưởng tốt mới có thể mang trồng riêng ra chậu hoặc giá thể được. Có thể ứng dụng những cách sau:

Trồng lan trong chậu chung

– Sử dụng xơ sợi quả dừa già, đập tơi ra, ngâm cho ướt, cắt bằng 2 đầu khoảng 5 centimét, đạt cây lan con vào, sao cho phần gốc của cây lan ở sát phía trên mặt cắt của xơ dừa, phần rễ trải dọc trong xơ dừa. Không bó gốc lan lún sâu vào trong xơ dừa, dễ thối cây. Sau khi bó xong, sử dụng sợi xơ dừa cột ngang 1 vòng cho vừa chặt. Đặt những bó lan vào khay hình chóp, chèn chặt để cây đứng thẳng và phía đáy khay vẫn có khoảng trống, mép trên của chậu ngang với đầu trên của những bó xơ dừa.

– Nếu sử dụng chậu chung với xơ dừa thì cho xơ dừa đã được cắt ngắn vào châu, chiều cao thấp hơn miệng chậu 1 chút. Lèn xơ dừa cho chặt vừa phải, sử dụng que nhọn chọc lỗ ở khay có xơ dừa và cấy lan vào, chỉ cấy đúng phần rễ, không lấp quá sâu. Khoảng cách giữa những cây vừa phải, không dầy quá sau này khó tách cây. Cách này thườn ứng dụng vào mùa khô nóng vì xơ dừa dưỡng ẩm tốt.

– Nếu giá thể là than thì đừng nên sử dụng than quá lớn hoặc quá nhỏ, nên sử dụng than có kích cỡ 0,6-2,0 centimét, đưa cây lan vào chậu lần lượt từ thành chậu vào giữa chậu và kín chậu để cây dựa trên nhau, đứng vững. Khoảng cách giữa những cây phù hợp để khi cây mọc không bị chen chúc, dễ úng thối vì ẩm độ cao.

– Nếu sử dụng khay nhựa hoặc gỗ, thì cũng xếp những cây có kích cỡ bằng nhau vào khay, có thể không cần sử dụng giá thể. Xếp cây từ mép khay vào giữa và kín khay.

Sau 1-3 tháng, cây lan phát triển tốt, sẽ được tách ra trồng vào chậu riêng.

2/6/ Sang chậu lớn

Trồng lan sang chậu lớn

– Sau khi tiến hành trồng trong chậu riêng 1-3 tháng, cây tương đối lớn thì ta chuyển chúng sang trồng ở chậu lớn.

– Sử dụng chậu lớn, pha thuốc sát trùng, ngâm cả khay trong nước để rễ bung ra khỏi chậu con, hoặc có thể tưới thật đẫm để dễ nhấc lan ra khỏi chậu nhỏ, đưa lan vào chậu lớn, thêm giá thể (than) cụ lớn ở phía dưới, nhỏ ở phía trên.

– Hạn chế trồng bằng phương pháp lồng cả chậu con trong chậu lớn vì không thể thay giá thể mới cho lan được.