Chuẩn bị giá thể, cách thức làm giá thể nuôi trồng lan

1/ Giá thể nuôi trồng lan

Giá thể là môi trường sống của lan, phụ thuộc vào mỗi loại lan, trong điều kiện canh tác để chọn giá thể thích hợp. Trong trồng lan công nghiệp hay qui mô hộ gia đình có thể dùng một số loại giá thể sau:

1/1/ Xơ dừa

Trồng lan bằng xơ dừa (hình minh họa)

Xơ dừa là nguyên vật liệu cực kỳ cần thiết trong thành phần giá thể nuôi trồng lan, xơ dừa có điểm yếu là dễ mọc rêu, không thoáng, dễ mục, mặt trên mau khô và nhẹ nên cây trong chậu hay bị đổ. Vì vậy khi sử dụng xơ dừa trồng trong chậu phải lưu ý kỹ thuật tưới không để bị ngậm nước gây thối rễ. Nên sử dụng để lót đáy chậu hay rổ treo hoặc trồng các loại lan cần ráo nước. Cần lưu ý một số loại xơ dừa đều có rất nhiều muối ở phía trong, nên cần phải ngâm nước vài ngày, xả cho sạch rồi mới trồng được. Theo kinh nghiệm những giống lan Laelia không ưa trồng bằng xơ dừa.

 1/2/ Vỏ cây

Trồng lan bằng vỏ cây (hình minh họa)

Vỏ cây cũng là nguyên vật liệu quan trọng trong giá thể trồng lan, có cực kỳ nhiều vỏ cây có khả năng làm giá thể trồng lan nhưng nên chọn loại cây nào lâu mục để không làm chậu lan bí, đọng nước gây thối rễ, đồng thời vỏ cây cũng là môi trường phù hợp cho một vài loại sâu bệnhrễ lan sinh sống, vì vậy trồng lan bằng vỏ cây cần phải để ý hiện trạng của vỏ cây để thay chậu. Trong một số loại vỏ cây thì vỏ thông là vỏ cây phù hợp nhất cho trồng lan vì trong vỏ thông có chất resin có tính sát khuẩn cao, lâu mục, không đóng rêu và ít những mầm bệnh gây phá hại.

1/3/ Dớn

Trồng lan bằng dớn (hình minh họa)

Dớn là gì? Đây chính là sợi của thân và rễ cây dương xỉ, dớn không bao giờ bị rêu đóng và hút ẩm cực kỳ tốt, tuy vậy nếu chỉ trống riêng dớn thì chậu lan cũng không có độ thoáng. Đừng nên lấy dớn quá vụn vì dễ bị mục nát, gây bí, không thoát nước ở chậu lan.

1/4/ Rêu

Trồng lan bằng rêu (hình minh họa)

Loại rêu bản xứ hoặc Canada mầu nâu đen hoặc nâu xanh đừng nên sử dụng vì chất lượng xấu và trong rêu có rất nhiều chất khiến cho cây lan yếu đi. Chỉ nên sử dụng loại rêu nhập cảng từ New Zealand hoặc Brasil mầu vàng rơm để trồng lan vì trong rêu có công dụng trừ nấm mốc. Khi trồng, đừng nên nén quá chặt mới đựng được nhiều nước. cực kỳ tốt để trồng lan trên cành cây và chậu gỗ nhưng quá đắt tiền, chóng hư mục và giữ muối bởi vậy cứ vài tháng phải xả nước cho nhiều hay ngâm trong nước.

1/5/ Than củi

Trồng lan bằng than củi (hình minh họa)

Than trồng lan không phải là thứ than đốt lò đã làm sẵn từng viên, than phải đốt từ củi. Than có điểm mạnh lâu bền từ 5-6 năm mới phải thay chậu và chỉ sử dụng một cỡ cho đủ thứ cây lớn nhỏ. Một vài loại côn trùng trong đó sên không vỏ (Slug) không ưa sống trong than, vì vậy giá thể có than đã hạn chế sự gây thiệt hại rễ của một vài loại côn trùng. Điểm yếu than giữ chất muối và phân bón bởi vậy đôi khi (1-2 tháng) phải xả thật nhiều nước cho giá thể không bị mặn.

1/6/ Đá núi lửa

Trồng lan bằng đá núi lửa (hình minh họa)

Đá núi lửa có điểm mạnh dễ ngấm nước, không bị mục, thoáng hơi và không quá nặng. Cực kỳ tốt để lót đáy chậu. Điểm yếu là giữ chất muối bởi vậy cứ 2 tháng phải xả nước cho sạch. Sên không vỏ ưa trú ngụ trong kẽ đá núi lửa này.

1/7/ Đá bọt

Trồng lan bằng đá bọt (hình minh họa)

Đá bọt cực kỳ nhẹ và thấm nước, sử dụng để trộn với vỏ thông hoặc rễ cây để cho thoáng khí cực kỳ phù hợp cho nhiều loại lan có rễ nhỏ.

2/ Một số cách phối chế giá thể trồng lan

Người ta trồng lan với tương đối nhiều công thức khác nhau, sau đây chính là một số công thức tương đối thông dụng cho một vài nhóm lan chính hiện trồng đại trà:

2/1/ Giá thể trồng Địa lan (Cymbidium)

Vỏ thông nhỏ: 5 phần

Vỏ thông nhỏ – 5 phần

Vỏ thông vừa – 2 phần

Vỏ dừa nhỏ hoặc lớn – 2 phần

Cát số lớn – 1 phần

Gỗ thông đỏ – 1/2 phần.

2/2/ Giá thể trồng Lan Cattleya, Lealia, Phalaenopsis

Vỏ thông cỡ vừa – 6 phần

Vỏ dừa lớn – 2 phần

Đá xanh hay đá xốp 2 phần

Đá bọt – 1 phần

Gỗ thông đỏ – 1/2 phần

2/3/ Giá thể trồng Lan Dendrobium

Vỏ thông cỡ vừa – 4 phần

Vỏ dừa lớn – 2 phần

Đá xanh hay đá xốp 4 phần

Gỗ thông đỏ – 1/2 phần

2/4/ Giá thể trồng Lan Hài, lan Vũ nữ

Vỏ thông cỡ nhỏ 4 phần

Vỏ dừa cỡ nhỏ – 2 phần

Than nhỏ – 1 phần

Đá bọt – 1 phần

Gỗ thông đỏ – 1/2 phần