Cách chăm sóc cây bơ – Cắt tỉa cành, tạo tán cho cây bơ

1/ Mục đích tạo tán – tỉa cành cho cây bơ

Việc tỉa cành cho bơ nhằm một vài mục đích sau:

– Tạo cho cây có 1 tán hài hòa hợp lý, nhiều cành vươn ra ngoài sáng nhất.

– Loại bỏ các cành mọc ở các vị trí không thuận lợi cho ra bông kết trái như cành mọc thấp, mọc muộn từ thân trong, cành còi cọc bị che bóng.

– Loại bỏ các cành bị sâu hại yếu hoặc đã chết để hạ thiểu nguy cơ lây truyền nguồn gây bệnh trên vườn.

– Để tạo cho cây bơ có tư thế chắc, bộ tán hài hòa, ổn định sản lượng, ngăn ngừa nbsp;sâu hại gây bệnh trên cây bơ.

2/ Cơ sở tạo tán cây bơ cho năng suất cao

– Cây bơ khi vừa mới phát triển các cành mọc từ thân chính ra được gọi là cành cấp 1, từ cành cấp 1 mọc cành cấp 2, rồi tiếp tục phát triển những cấp khác.

– Khoảng cách từ vị trí cấp 1 phân nhánh xuống mặt đất gọi là độ cao phân cành, góc độ cành so sánh với trục thẳng đứng của thân chính gọi là góc phân cành.

– Cây bơ khi còn nhỏ có rất nhiều cành mọc sà ngang và tán cây thông thường không hài hòa. Cây được canh tác với mật độ phù hợp, đến năm thứ 5 chiều rộng tán có thể kéo dài từ 5 – 6 mét, chiều cao tán cũng tương tự như vậy.

– Khi cây đã sang thời kỳ kinh doanh có rất nhiều cành mọc từ thân trong nhờ lấy được đông đảo dinh dưỡng từ thân chính lên phát triển nhanh, nó gây giảm đi sự phát triển của những cành ngoài tán.

– Nhưng chùm hoa chỉ tạo thành từ các chồi ra đầu cành ở các cành vươn ra ngoài sáng. Trong 1 năm thuộc thời kỳ kinh doanh có rất nhiều cành bị sâu đục hoặc nấm hồng chết còn chứa nhiều mầm mống dịch hại.

Do đó việc tỉa cành cho cây bơ cực kỳ cấp thiết.

3/ Biện pháp tạo tán tỉa cành

3/1/ Tạo tán cây

Việc tạo tán được bắt đầu thực thi từ năm thứ hai. Nên để cây bơ chỉ một thân chính, giữ lại những cành cấp một cách mặt đất khoảng 50 – 70 centimét và phân bổ đều để tạo tán hình mâm xôi.

Bắt đầu cắt tạo hình

Việc tạo tán cây bơ hợp lý đạt năng suất cao thường theo “Nguyên tắc xòe bàn tay”. Nghĩa là sau khi tạo tán xong, cây bơ sẽ có:

– Góc phân cành rộng

– Mọc rời nhau và phân bổ đều 4 hướng

– Cho ra nhiều cành lớn khoẻ.

Cây phát triển tán rộng, hài hòa sau cắt tạo

3/2/ Tỉa cành

3/2/1/ Khi cây ở giai đoạn kiến cơ bản (1 – 3 năm tuổi)

Liên tục theo dõi và cắt bỏ chồi vượt kịp lúc, để cố định 1 thân chính, cắt các cành dưới thấp, chỉ giữ lại những cành cách mặt đất ở độ cao từ 0,5 m trở lên. Việc này giúp cây tập trung dinh dưỡng để vươn cao, về sau việc chăm sóc vườn cây được dễ dàng, thu hái quả cũng được thuận lợi.

Thiết bị cắt tỉa cành trên cao

Nên cắt các cành có góc phân cành hẹp, nhằm tạo cơ hội cho ánh sáng xuyên qua dễ dàng, tạo cho cây non có bộ tán phát triển hài hòa.

Tỉa cành bơ

3/2/2/ Khi cây ở giai đoạn kinh doanh (từ năm thứ 3 trở đi)

Việc tỉa cành được thực thi đều đặn 2 lần năm:

– Lần 1 sau khi tiến hành thu hoạch xong phối hợp với dọn vườn và làm cỏ đợt 1, đợt này thường làm vào tháng 5 – 6 mỗi năm.

– Lần 2 triển khai tỉa cành tạo tán vào trước lúc ra bông khoảng 2 – 3 tháng để việc ra bông đậu trái được thuận lợi, ở vùng Tây Nguyên khoảng tháng 9 – 10 mỗi năm.

Khi tỉa cành cần cắt bỏ các cành khô, cành mục, cành bị sâu hại phá hại, những cành bị rợp trong tán cây và những cành đan xen vào nhau.

Một vài trường hợp cây phát triển mạnh, ít ra bông quả, có thể tỉa cành nặng để ngăn ngừa sinh trưởng sẽ kích thích phát dục, tăng năng suất của cây.

Trên các cây lớn tuổi, cành lớn, già cỗi có tán giao nhau giữa những cây, có thể tỉa đau bằng phương pháp cắt ngọn cành tới 2 3 chiều dài cành.

Việc tỉa đau thường làm suy giảm cây, do đó 2 – 3 năm mới tỉa đau 1 lần.

Máy để cắt cành trên cao

Trong việc tỉa cành lưu ý làm vệ sinh tốt những vết cắt, nhất là những cành lớn, nếu như không làm tốt sẽ tạo điều kiện phát tán bệnh gây hại.

Vật dụng tỉa là cưa sắc hay kéo. Khi tỉa cố gắng không làm thương tổn những cành lưu lại trên cây. Quét dung dịch Bordeaux 1% lên những mặt cắt lớn.

Kéo tỉa cành

Những dạng cành cần cắt bỏ:

Cắt bỏ cành bị che khuất

– Cành mọc thấp gần mặt đất

– Cành yếu ớt, cong quẹo

– Cành tăm, bị che bóng

– Cành giao tán

– Cành sâu hại.

Cây bơ trồng xen vườn cà phê được cắt tỉa cành tán

Lưu ý:

– Vị trí cắt bỏ cành, chồi vượt cách nách cành 5 – 8 centimét.

– Cành sâu hại cắt hết phần có vết bệnh hoặc vết sâu đục, loại bỏ ra khỏi vườn bơ.

– Nếu bơ trồng xen vườn cà phê hoặc trồng phân tán thì hãy cắt tỉa cành hài hòa để không ảnh hưởng nhiều đến cây trồng chính mà bơ vẫn cho năng suất ổn định.

3/3/ Tỉa thưa

Các vườn bơ trồng thuần thường mật độ duy trì 100 – 120 cây hecta. Đến mùa thu hoạch theo dõi và đánh dấu các cây không cho năng suất hay cho năng suất hạt thấp, bị sâu hại tiếp đến sử dụng cưa cắt gốc ở sát mặt đất và sử dụng dao bóc vỏ để gốc cây nhanh chết. Đồng thời dọn dẹp sạch thân, cành, lá của cây bị đốn ra khỏi vườn.

Vườn bơ trồng thuần ổn định mật độ

4/ Vệ sinh dọn dẹp vườn sau cắt tỉa

Vệ sinh dọn dẹp vườn đặc biệt quan trọng vào thời gian cây ra bông và sắp thu hoạch. Vào thời gian cây ra bông cũng là lúc bọ xít muỗi và đa số loài sâu, bệnh khác gây bệnh nặng nhiều khi làm thất thu cả vụ bơ.

Gom toàn bộ những đã được cắt tỉa bỏ, lá rụng ra khỏi vườn bơ, để khô rồi đốt.

Vào thời gian chuẩn bị có thể thu hoạch cần dọn vườn sạch sẽ cành khô, cỏ, rác và làm bằng phẳng bề mặt để dễ thu hoạch.

Vườn bơ trồng xen được vệ sinh sạch