Mô tả chung và công dụng của ớt

Ớt là một trong các loại cây trồng quan trọng nhất ở vùng nhiệt đới, nó đã là một phần bên trong ẩm thực của chúng ta ít nhất là 7500 năm trước Công Nguyên. Diện tích trồng ớt trên toàn cầu là khoảng 1/700.000 ha sản xuất ớt tươi và khoảng 1/800.000 ha sản xuất ớt khô, tổng diện tích của 3/729/900 ha…

Với không ít người, ớt là gia vị không thể không có trong những bữa ăn, giúp nâng cao cảm giác ngon miệng. Cây ớt (Capsicum annuun L; Capsium Frutescens L) thuộc chi Capsium, họ cà (Solanaceae) có xuất xứ từ Nam Mỹ. Có hai nhóm phổ biến là ớt cay (Capsium annuum L.) và ớt ngọt (Capsium annuum var.grossum). Ớt vừa là rau, vừa là gia vị vừa là loại cây thuốc.

Ớt đỏ hay ớt cay có chứa một lượng lớn vitamin C và một lượng nhỏ carotene (tiền vitamin A). Ớt vàng và nhất là màu xanh lá cây (trong đó có quả cây về cơ bản chưa chín) chứa một lượng thấp hơn đáng kể của cả hai chất này. Bên cạnh đó, ớt là một nguồn tốt của đa số những nbsp;vitamin nhóm B, và vitamin B­2 nói riêng. Quả ớt có chứa nbsp;cực kỳ cao những chất kali, magiê và sắt. Vitamin C cực kỳ cao của ớt cũng có khả năng làm tăng đáng kể sự hấp thụ chất sắt tự do (non-heme) từ những thành phần khác trong một bữa ăn, ví dụ như đậu và ngũ cốc.Theo Đông y ( Ớt có vị cay, nóng). Công dụng khoan trung, tán hàn, kiện tỳ, tiêu thực, chỉ thống (hạ đau), kháng nham (chữa ung thư…). Những bộ phận của cây ớt như quả, rễ và lá đã được sử dụng để làm thuốc từ nhiều đời nay. Nhân dân thường sử dụng để chữa đau bụng do lạnh, tiêu hóa kém, đau khớp, sử dụng ngoài chữa rắn rết cắn… Ớt ngâm rượu xức ngoài da trị nhức mỏi, sưng trặc gân, bột trị được chứng say sóng. Ớt bột trộn với quế và đường chữa bệnh mê sảng. Những bệnh đau bụng, đau răng, nhức đầu, sưng cổ họng, tê thấp, thần kinh cũng được chữa trị bằng ớt. Lá ớt giã nhỏ đắp vào vết thương bị rắn cắn hay những vết lở ngứa ngoài da. Rễ ớt, nhất là ớt hiểm, sắc uống để chữa bệnh sốt rét. Ngoài sử dụng để làm thuốc, nhân dân ta còn thường sử dụng lá ớt nấu canh ăn. Theo Tây y: Tây y đã và đang tập trung nghiên cứu nhiều về capsaicin và những chất capsaicinoid khác từ quả ớt cay và đã có rất nhiều ứng dụng thực tiển trong ngành y.

Ớt có thể trồng trong cả năm ở các nơi có điều kiện thuận lợi (Ớt phù hợp nhiệt độ cao từ 25-30 độ). Phù hợp trồng trên đất có khả năng thoát nước tốt, có cơ cấu thoáng xốp (như: Đất cát pha, đất thịt pha sét, đất phù sa ven sông và đất trồng trọt lúa), pH đất  5,5 – 6,5/

Một số loại sâu hại gây bệnh trên cây ớt cũng không phải là ít nên chúng ta cần tìm hiểu thêm kĩ về chúng và có được các giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ phù hợp, bảo đảm được năng suất. Có thể nói đến một vài loại sâu bệnh đa phần tạo bệnh trên cây ớt như: bọ trĩ, sâu đục quả, rệp muội, nhện… Những bệnh gây hại chính như là Bệnh héo xanh (Nguyên do: do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum), Bệnh khảm do virus,… Bệnh chết cây giống (Nguyên do: bệnh do nhiều loại nấm sinh sống và gây bệnh trong đất như Rhizoctonia solani, Pythium, Fusarium, Phytophthora spp.), Bệnh đốm lá (đốm mắt cua, đốm mắt cua) ( Nguên nhân: do nấm Cercospora capsici),… và một bệnh gây phá hại tương đối phổ biến trên ớt do nấm Collectotrichum spp. gây nên là  bệnh thán thư hại ớt, lúc ớt còn trên ruộng hay sau khi tiến hành thu hoạch. Bệnh có thể xẩy ra trên lá nhưng thường được thấy trên trái ớt non và ớt chín. Ở trên trái vết bệnh mới đầu chỉ là một chấm nhỏ, sau tỏa ra cực kỳ nhanh, vết bệnh lõm xuống và có thể thấy những vòng tròn đồng tâm. Bệnh thán thư thường hay xuất hiện khi trời nóng, ẩm, mưa nhiều, độ ẩm cao, sáng nắng, chiều mưa. Mầm bệnh nầm trong hạt, tàn tích cây trồng, vật dụng thu hoạch và tồn trữ phá hại không hề nhỏ cho người sản xuất.