Cây măng cụt

1/ Nguồn gốc, giá trị kinh tế và tình hình sản xuất

1/1/ Nguồn gốc cây măng cụt: Cây măng cụt có xuất xứ từ Mã Lai, Indonesia, Myanma, Thái Lan…

Cây măng cụt

1/2/ Những nước trồng được măng cụt

Cây măng cụt được canh tác ở khắp Đông Nam Á như Thái Lan, Mã Lai, Indonesia, Ấn Độ, Myanma, Sri Lanka, Philippines, Việt Nam…

Ở Việt Nam, cây măng cụt được canh tác nhiều ở những tỉnh: Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng và Bình Dương, Đồng Nai

1/3/ Giá trị dinh dưỡng và kinh tế của măng cụt

a. Công năng của măng cụt

– Măng cụt sử dụng để ăn tươi có công dụng: Chống mệt mỏi; Hạ huyết áp; Hạ hơi thở hôi; Giữ cân bằng trong dạ dầy ; Có lợi rất nhiều cho hệ thống thần kinh; Giúp hưng phấn tinh thần; Nâng cấp làn da; Hạ cholesterol

Quả măng cụt có rất đa công dụng

– Quả măng cụt sử dụng để làm thuốc chống viêm, trị tiêu chảy, bệnh lỵ, kháng vi khuẩn, ức chế dị ứng, làm giản phế quản trong việc chữa trị hen suyễn, trị vết thương ngoài da, Chống và hạn chế bệnh tiểu đường; bệnh ung thư…

– Sử dụng để chế trở thành sinh tố là thức uống bổ dưỡng

b. Giá trị dinh dưỡng của cây măng cụt:

Trong 100 gram phần ăn được của quả tươi có chứa: 60-63 Calo; 0,5-0,60 g chất đạm; 0,1-0,60g chất béo; 10-14,7g chất hữu cơ, 5,0-5,10 g chất xơ; 0,01- 8 mg calcium; Sắt 0,20- 0,80 mg; Phospho 0,02-12,0 mg; B1 0,03 mg; vitamin C 1-2 mg…

c. Giá trị kinh tế của cây măng cụt

Măng cụt là một trong các loại hàng hóa thường có giá đắt hơn một số loại trái cây cây khác. Có lúc lên đến 40.000-45/000 đồng/ kilogam tùy loại. Trồng măng cụt có trái đạt chuẩn xuất khẩu, thu hoạch sớm, mỗi cây khoảng 80 kilogam quả thì cây măng cụt đem lại hiệu quả kinh tế cực kỳ tương đối cho nhà vườn.

Quả măng cụt có giá trị cao

Do cây măng cụt có tiềm năng suất khẩu rất rộng lớn, trung tâm Cây ăn trái Long Định khuyến nghị nông dân làm vườn trồng măng cụt ở Lái Thiêu, Chợ Lách củng cố lại vườn măng cụt của bản thân và mở thêm diện tích trồng mới, tăng thu nhập gia đình và vươn lên giàu có cho đất nước.

Măng cụt ở Chợ Lách -Bến Tre

1/4/ Tình hình sản xuất măng cụt trên toàn cầu

Thái Lan trồng măng cụt nhiều nhất trên toàn cầu, diện tích khoảng 80.000 ha và chỉ một giống, chất lượng của quả cao. Hình thức bắt mắt và kích thước lớn, đều, mùi vị thơm ngon.

Măng cụt có kích thước đều, hình thức bắt mắt

1/5/ Tình hình sản xuất măng cụt ở Việt Nam

Măng cụt được canh tác phổ biến ở 2 vùng là Đồng bằng sông Cửu long và Đông Miền nam. Trong đó trồng đa phần ở ĐBSCL với diện tích khoảng 4,9 ngàn hecta, cho sản lượng khoảng 4,5 ngàn tấn. Tỉnh Bến Tre là nơi có diện tích tập trung lớn nhất, đạt 4,2 ngàn ha (chiếm 76,8% diện tích cả nước).

2/ Đặc điểm thực vật của cây măng cụt

2/1/ Rễ cây măng cụt

Cây măng cụt có bộ rễ phát triển chậm và yếu, thường ở lớp đất mặt.

Bộ rễ măng cụt thường ở lớp đất mặt

2/2/ Thân cây măng cụt

Nếu tiến hành trồng cây bằng hạt, sau 2-3 năm cây chỉ cao 40-50 centimét và bắt đầu cho trái sau trồng 8 – 10 năm.

Nếu tiến hành trồng bằng gốc ghép chỉ sau 5 – 6 năm là loại cây đã cho trái.

Cây măng cụt cho trái sau trồng 6 năm

Cây cao trung bình 7-12m nhưng có thể cao đến 20- 25 m,

Cây cao trung bình 7-12 m

2/3/ Tán lá cây măng cụt:

– Cây có tán lá rộng, vì cây sống lâu năm nên tán lá có thể tới 9-10 mét.

Cây có tán lá rộng

– Lá dầy và cứng, bóng mặt trên của lá có màu xanh đậm.

– Mặt dưới lá có màu xanh lợt hơn mặt trên.

Mặt trên của lá có màu xanh đậm, mặt dưới của lá màu xanh lợt

– Lá bắt đầu bằng 1 lộc (đọt) nhỏ về sau nở ra thành 2 là mọc đối.

Mặt dưới của lá màu xanh lợt

2/4/ Hoa và quả măng cụt

Hoa đa tính thường là hoa cái và hoa lưỡng tính. Hoa loại lưỡng tính màu trắng hay hồng nhạt, có 4 lá đài và 4 cánh hoa, có 16-17 nhị và bầu noãn có 5-8 ô (hình 3/2/16).

Hoa măng cụt

Hoa măng cụt mọc đơn từng cái

Hay mọc thành từng đôi

Hoặc thành từng chùm có khoảng 3-4 hoa

Chùm hoa thường mọc ở đầu cành

Cây măng cụt đang ra bông

Cây ra bông từ tháng 1 đến tháng 3, mang quả khoảng 3 tháng và có thể thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 8 mỗi năm

Cây trong khoảng thời gian mang quả

Quả măng cụt: Quả thường có hình cầu tròn, đường kính chừng 4-7 centimét, có mang đài hoa còn tồn tại ở cuồng; lúc chưa chín, vỏ của quả có màu xanh đọt chuối (hình 3/2/23),

Quả măng cụt còn xanh

Khi gần chín, vỏ của quả chuyển màu hơi tím và có các đốm nhỏ tím hồng.

Quả măng cụt gần chín

Đến khi chín, vỏ của quả đỏ dần, rồi chuyển sang đỏ tím, Phía cuống vẫn còn nguyên 4 đài hoa.

Khi chín vỏ của quả chuyển sang đỏ tím

Hoặc màu vỏ đỏ sậm

Vỏ của quả màu nâu xám

Vỏ của quả dầy nhưng mềm, xốp, chứa đựng nhiều tanin (chất chát) bao bọc quanh ruột quả thường có màu trắng.

Vỏ của quả bao bọc quanh ruột quả màu trắng.

Ruột quả thường có từ 5-8 múi, những múi có lớp cơm màu trắng có vị ngọt, thơm ngon.

Trong ruột múi có hột (hạt), múi lớn thì hột lớn, có các múi thì hột lép hay không có hột mà chỉ có dầu vết của hội

Hột măng cụt

3/ Đặc tính sinh thái của cây măng cụt, măng cụt

3/1/ Nhiệt độ đối với các loại cây măng cụt

Nhiệt độ phù hợp nhất cho cây măng cụt, phát triển sinh trưởng là từ 25-350C. Dưới 200C và trên 350C đều không thuận lợi cho sự phát triển, phát triển, ra bông và đậu trái măng cụt. Cây sẽ chết khi nhiệt độ dưới 50C.

3/2/ Nước đối với các loại cây măng cụt

Măng cụt là loại cây ưa chịu ẩm nhưng không được đọng nước. phù hợp vùng có lượng mưa khoảng 1/200mm/năm trở lên và phân bố đều trong năm, hoặc được tưới đủ nước trong thời điểm mùa khô. Cho dù là loại cây có thể chịu úng tốt nhưng đó cũng là điều không có lợi cho sự phát triển. Vậy nên, có thể trồng cây trên mô đất cao hơn mặt liếp hoặc mặt đất tự nhiên từ 10- 20 centimét để ngăn ngừa hiện tượng ngập úng.

3/3/ Gió đối với các loại cây măng cụt

Gió mạnh làm gãy cành, đổ cây và ảnh hưởng nhiều đến hoa quả măng cụt, do đó cần có đai rừng chắn gió để hạ bớt tổn thất do gió gây nên.

3/4/ Đòi hỏi về ánh sáng với cây măng cụt

Khi còn nhỏ cây măng cụt không cần nhiều ánh sáng, thích bóng râm, do đó phải che bóng, hỗ trợ cây con thích ứng dần với điều kiện ánh sáng tự nhiên, thời gian che bóng tối thiểu từ 6 tháng đến 3 sang năm trồng.

3/5/ Đòi hỏi về đất đối với các loại cây măng cụt

Cây măng cụt có thể trồng ở toàn bộ những khu vực, nhưng tối ưu nhất là đất phì nhiêu, sét pha cát giữ được nước, giầu hữu cơ, lớp đất mặt dầy 2 m, độ pH 5,5- 7,0, đất không bị lây nhiễm mặn, có khả năng thoát nước tốt và gần nguồn nước tưới.

3/6/ Đòi hỏi về dưỡng chất đối với các loại cây măng cụt

Khi ở giai đoạn cây con, chưa cho trái, cây cần đạm và lân để sinh trưởng. Từ khi cây có trái cần nhiều cả đạm, lân và kali, để ra bông tập trung và gia nâng cao chất lượng quả, nên bón phân hỗn hợp NPK cho cây.