Những phương pháp cơ bản trong cấy hạt cây Trôm

1/ Chuẩn bị vật dụng, vật tư để cấy hạt Trôm

– Thành phần ruột bầu: đất cát pha, đất sét và phân chuồng hoai, phân lân và Kali.

• Hạt Trôm đã qua xử lý và nảy mầm;

• Rơm rạ và nước vôi trong.

• Vỏ túi bầu làm bằng PE có kích cỡ 13×18 centimét, phía đáy đục từ 8 – 10 lỗ. Màu trắng hoặc đen.

Hình 1: Vỏ bầu bằng PE

• Ghế ngồi

Hình 2:  Ghế ngồi

• Giành, thúng

Hình 3: Giành, thúng

• Ô doa

Hình 4: Ô doa

• Cuốc, xẻng

Hình 5: Cuốc, xẻng

2/ Tạo bầu để ươm gieo cây trôm

2/1/ Làm đất ruột bầu ươm

2/1/1/ Thành phần hỗn hợp ruột bầu

– Tiêu chuẩn dùng để chọn đất để gieo ươm: thường sử ụng đất tầng A, B ưới tán rừng, sàng lấy đất nhỏ không sử ụng đất đã sử dụng đất đã trồng trọt rau mầu vì ễ nhiễm sau bệnh gây hại.

– Khai thác đất đóng bầu: Sử dụng cuốc loại bỏ đất trên bề mặt khoảng 10 – 20 centimét. Tiếp đến ùng sà beng đào đất lên đập nhỏ sàng qua sàng lại qua mắt sàng sắt có lỗ kích cỡ 1 centimét ².

• Đất sàng được tuyển chọn về vườn ươm để trong nhà có mái che (kho) hoặc để ngoài trời phải được bao che khi mưa.

• Phân hữu cơ đã ủ hoai sàng nhỏ, supelân sàng nhỏ, Kali.

* Tiêu độc cho đất dinh dưỡng

Để tiêu độc cho đất có rất nhiều biện pháp. Thường thì sử ụng hai biện pháp: Xử lý bằng nhiệt độ và hóa chất.

• Xử lý bằng nhiệt độ

Cho đất vào chảo lớn có cặp nhiệt độ, dùng lửa để đun nóng đất.

Hình 6: Tiến hành xử lý đất bằng nhiệt

– Xử lý bằng hóa chất

Cách 1: Sử dụng Sắt II Sunfat (FeSO4): Sử dụng dung dịch Sắt II Sunfat nồng độ 30% tưới đều lên đất với liều lượng 2 kilogam /m³.

Cách 2: Tiêu độc bằng hỗn hợp bột Pentachloro – nitrobenzen hút nước 75% + bột hút nước 70% theo tỷ lệ 3/1/ Biện pháp này có hiệu quả cực kỳ tốt đối với bệnh cây chết khô.

Cách 3: Dùng Octasunfua – phosphor 50% với liều lượng 20g/m³ để sát trùng.

Cách 4: Dùng bột “Xiverin” 5% với liều lượng 25¸30 g/m³ để sát trùng.

2/1/2/ Tỷ lệ những thành phần hỗn hợp ruột bầu

– Đất đã được tiến hành xử lý 10 – 15 ngày.

– Tỷ lệ những thành phần hỗn hợp ruột bầu:

– Đất cát pha: 50 – 60%;

– Đất sét: 30 – 40%;

– Phân hỗn hợp: 10% (trong đó: 90% phân chuồng hoai + 5% phân lân + 5% Kali). Hoặc 10% phân chuồng hoai.

2/1/3/ Tính toán thành phần hỗn hợp ruột bầu

Ví dụ: Tính toán những thành phần hỗn hợp ruột bầu gieo ươm cây Trôm biếtrằng:

• Cần đóng 3/000 bầu
• Mỗi bầu nặng 700gam = 0,7 kilogam.
• Công thức: 60% đất cát pha + 30% đất sét + 10% phân chuồng

Giải:

• Tổng khối lượng đất để đóng 3/000 bầu: 3/000 bầu x 0,7 kilogam /bầu = 2/100 kilogam
• Đất cát pha là: 2/100 kilogam x 60 % = 1/260 kilogam

– Đất sét là: 2/100 kilogam x 30% = 630 kilogam

– Phân chuồng là: 2/100 kilogam x 10% = 210 kilogam

2/1/4/ Trộn hỗn hợp ruột bầu

• Những thành phần bên trong hỗn hợp ruột bầu phải trộn cùng nhau theo quy tắc: Nguyên vật liệu nhiều đổ trước, nguyên vật liệu ít đổ sau thành hình chóp mũ.

• Sử dụng xẻng đảo hỗn hợp, đảo đi, đảo lại 2 – 3 lần cho đều, ẩm độ hỗn hợp 50 – 60%.

• Khi đảo trộn hỗn hợp cần lưu ý, đảo xuôi theo chiều gió để hỗn hợp không bay vào người.

• Phải có đầy đủ bảo hộ lao động: Quần áo, nón, giầy, khẩu trang.

2/2/ Đóng bầu

• Sơ đồ tóm tắt trình tự những bước đóng bầu

Sơ đồ tóm tắt trình tự những bước đóng bầu

• Thao tác đóng bầu bằng vỏ bầu nilon:

Bước 1: Lấy túi bầu

 Hình 7: Lấy và mở miệng túi bầu

Sử dụng tay thuận mở miệng túi bầu, ngón tay cái và ngón tay chỏ đưa vào miệng túi bầu căng ra thành khoảng trống để đưa hỗn hợp ruột bầu vào dễ dàng.

Bước 2: Dồn hỗn hợp lần 1

Sử dụng tay thuận ồn hỗn hợp vào 2/3 chiều cao túi bầu. Sử dụng ngón tay chỏ và ngón giữa nén chặt hỗn hợp trong bầu. Đồng thời tay thuận cầm mép túi kéo lên để tạo đáy bầu.

Hình 8: Nén hỗn hợp lần 1

Bước 3: Dồn hỗn hợp lần 2:

Sau khi tạo được đáy bầu, dồn hỗn hợp vào bầu và nén cho vừa chặt. Lưu ý khi nén hỗn hợp tay thuận thường xuyên kéo túi bầu lên để thành túi phẳng.

Sau cùng cho hỗn hợp đầy vượt qua mép túi và sử dụng tay vỗ nhẹ xuống tạo mặt phẳng và độ xốp trong bầu. Đòi hỏi độ xốp 50 – 60%.

Hình 9: Nén hỗn hợp tạo độ xốp

Bước 4: Xếp bầu vào luống

Bầu đóng xong được xếp theo luống có bề rộng 1m dài 10m, mỗi ô có số lượng là 500 bầu. Xếp bầu so le hoặc thẳng hàng, xếp từ giữa luống về phía người ngồi. Đòi hỏi: bầu xếp xít nhau, đứng thẳng. Mặt luống bầu phẳng, luống bầu thẳng.

Hình 10: Xếp bầu vào luống

Bước 5: Áp đất tạo má luống: kéo đất ở rãnh kéo vào luống bầu tạo má luống lấp kín chiều cao bầu. Đòi hỏi: đập chặt má luống.

Hình 11: Áp đất tạo má luống

• Trường hợp xếp bầu trên nền đất: đòi hỏi đất vườn phải được tiến hành xử lý và cuốc xới giũ cỏ 2 lần trước khi tiến hành làm luống, nền đất phải san phẳng đầm chặt, căng dây che thành các ô nhỏ 1m².

3/ Gieo ươm hạt trôm

3/1/ Xử lý hạt hạt rôm trước khi ươm

Để đẩy nhanh cho hạt giống mau chóng nẩy mầm, mọc lên khỏi mặt đất, gia tăng tỷ lệ nẩy mầm ở vườn ươm, đề phòng sâu hại gây bệnh, chim chóc, dã thú phá hại, thì tuyệt đại hầu hết hạt giống những loài cây rừng đều cần phải được tiến hành xử lý trước khi tiến hành gieo hạt.

3/1/1/ Tiêu độc cho hạt giống

Để diệt trừ mầm bệnh bám trên hạt giống, trước khi tiến hành gieo hạt hoặc thúc mầm cần tiêu độc cho hạt. Những chất tiêu độc và biện pháp thường sử dụng như sau:

• Sử dụng dung dịch Foócmôn (Formalin) tiêu độc: Trước khi tiến hành gieo hạt 1¸2 ngày, dùng một phần dung dịch Foócmôn nguyên chất (tức nồng độ 40%) pha với 266 phần nước, sẽ được dung dịch Foócmôn loãng 0,15%, tiếp đến ngâm hạt gống vào dung dịch đã pha loãng này, ngâm trong 15¸nửa tiếng thì vớt hạt ra, gói kín lại trong 2 giờ. Tiếp đến đợi cho hạt giống khô tự nhiên là có thể gieo hạt. Mỗi kilogam dung dịch có thể tiêu độc cho 10 Kilogam hạt giống.

• Sử dụng dung dịch Sunfat đồng (Cu. Sulfate) tiêu độc: Thường thì sử dụng dung dịch Sunfat đồng 0,3% – 1%, ngâm hạt giống trong 4 – 6 giờ, vớt ra hong khô tự nhiên là có thể mang gieo hạt.

• Sử dụng dung dịch Kali Permanganat (thuốc tím) tiêu độc. Thường thì sử dụng dung dịch K. Permanganat 0,5% để ngâm hạt giống trong 2 giờ. Cần lưu ý rằng các hạt giống đã nhú rễ phôi ra thì không thể ùng Kali Permanganat để tiêu độc.

• Sử dụng dung dịch Sắt II Sunfat (FeSO4) tiêu độc: Ngâm hạt giống trong dung

dịch Sắt II Sunfat (FeSO4) nồng độ 0,5%¸1% trong 2 giờ, vớt ra ùng nước trong sạch rửa hạt cho hết thuốc rồi đem đi thúc mầm hoặc hong khô tự nhiên là có thể mang gieo hạt.

3/1/2/ Thúc mầm hạt giống

Thúc mầm hạt giống là kỹ thuật xử lý hỗ trợ cho hạt giống hoàn tất quá trình dẫn tới nẩy mầm, bằng phương pháp điều tiết hoặc khống chế các điều kiện phía bên ngoài cấp thiết cho hạt giống nẩy mầm.

3/2/ Tạo lỗ tra hạt

• Tưới nước đủ ẩm cho luống bầu trước khi tiến hành gieo 3 – 4 giờ.
• Tạo lỗ gieo hạt ở giữa bầu sâu bằng chiều dài hạt.

Hình 12: Tưới nước trước khi tiến hành gieo hạt

3/3/ Tra hạt gióng cho cây trôm

Chọn hạt đã nứt nanh đem gieo. Mỗi bầu gieo 1 hạt. Gieo hạt vào giữa mỗi bầu. Khi gieo lưu ý cắm nghiêng hạt 45^o, đầu nhọn hạt xuống ưới, độ sâu gieo hạt khoảng 1 centimét.

Hình 13: Gieo hạt trực tiếp vào bầu

3/4/ Lấp đất cho bầu ươm

• Sàng đất bột bổ sung lên mặt luống bầu, lấp dày gấp 1 – 2 lần đường kính hạt.

Hình 14: Kỹ thuật lấp hạt

3/5/ Bao phủ và tưới nước

• Gieo xong tủ rơm rạ lượng 1 kilogam / m² lên mặt bầu. Rơm rạ che tủ phải xử lý qua nước vôi trong để giúp tránh sâu hại gây bệnh.

• Sử dụng thùng hoa sen có lỗ nhỏ đường kính 0,2 centimét tưới 1 – 2 lần/ngày, tưới 2 – 3 lít/m²/lần. Tưới vào buổi sáng sớm và chiều mát.

Sau 3 – 4 ngày gieo hạt thì dỡ bỏ rơm rạ che tủ, kiểm tra thấy bầu nào không có cây sử dụng hạt đã ủ nứt nanh dặm lại ngay.