Bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì)

Bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì) là một bệnh gây hại nguy hiểm do virus Sri Lanka Cassava Mosaic Virus (SLCMV) gây nên,…. Bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì) có thể lây lan và phát tán mau chóng qua môi giới lây bệnh là bọ phấn trắng và qua hom giống. Bệnh đã gây bệnh rất nghiêm trọng tại Tây Ninh và 14 tỉnh thuộc Đông Miền nam, Duy hải Nam Miền trung và Tây Nguyên với diện tích trên 40.000 hecta. Tại Bắc Miền trung, bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì) đã xuất hiện tại tỉnh Hà Tĩnh với diện tích bị lây nhiễm là 159 hecta, bệnh gây phá hại đa phần trên giống KM 140, KM 94/ Tại Thanh Hóa, bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì) đã xuất hiện gây bệnh tại những huyện Như Xuân (19,5 hecta ), Thường Xuân (7,0 ha ) với tỷ lệ phần trăm bệnh phổ biến 30 – 40%, cao 70%, cục bộ có nơi trên 90% đa phần trên những giống HLS 11, KM 194/

Để chủ động phòng ngừa bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì) có hiệu quả, ngăn ngừa tổn thất do bệnh làm ra. Cần chú ý một vài giải pháp phòng ngừa sau:

1/ Giải pháp phòng bệnh

1/1 Giải pháp kiểm dịch thực vật

– Kiểm dịch thực vật nhập khẩu: Không cho phép nhập khẩu nguyên vật liệu sắn làm giống từ Campuchia, Lào vào Việt Nam; kiểm dịch chặt chẽ những lô củ sắn (củ khoai mì) tươi nhập khẩu không được mang theo thân, lá.

– Kiểm dịch thực vật trong nước: Không vận chuyển thân, lá sắn (lá khoai mì) ra khỏi nơi bị bệnh ; khống chế chặt chẽ việc vận chuyển thân, lá sắn (lá khoai mì) trên địa bàn tỉnh cũng như vận chuyển từ tỉnh khác đến. Ngăn cấm vận chuyển thân, lá sắn (lá khoai mì) từ nơi đang có dịch ra vùng khác.

Cây sắn (cây khoai mì) bị bệnh khảm lá

1/2 Giải pháp trồng trọt

– Chọn cây giống gieo trồng: Chọn cây giống kháng bệnh, không nên trồng những giống bị bệnh nặng. Giống HLS 11 bị bệnh nặng (giống chưa được được biết đến, mật độ bọ phấn trắng trên ruộng giống HLS 11 cao hơn nhiều so sánh với những giống khác), những giống KM 419, KM 140 bị bệnh không tập trung.

– Giải pháp luân canh: Không nên trồng sắn hoặc cây ký chủ chủa bọ phấn (cây thuốc lá, bông, cà chua, cà pháo, cà bát, bầu bí, khoai tây, ớt,…) ở các khu vực đã bị nhiễm bệnh khảm lá tối thiểu một vụ.

1/3 Ngăn ngừa, diệt trừ môi gới lây bệnh

– Dùng bẫy dính vàng treo trên ruộng đồng diệt trừ bọ phấn trắng.

– Các khu vực có tiềm ẩn nguy cơ bùng phát bệnh cần phun xịt trừ bọ phấn bằng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) được phép dùng. Phun tưới khi bọ phấn ở thời kỳ ấu trùng hiệu quả rất cao hơn.

Xịt thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) ngăn ngừa, diệt trừ môi giới lây bệnh

2/ Thiêu hủy nguồn gây bệnh

* Bước 1: Xác định ruộng bị nhiễm bệnh khảm lá. Điều tra xác định ruộng bị nhiễm bệnh khảm lá sắn (lá khoai mì), mức độ bệnh và thời kỳ sinh trưởng để ứng dụng giải pháp thiêu hủy thích hợp.

* Bước 2: Phun xịt trừ môi giới lây bệnh. Điều tra nếu có bọ phấn phải xịt thuốc trừ bọ phấn trên ruộng sắn (khoai mì) bị bệnh và các ruộng chung quanh để ngăn ngừa bọ phấn dịch chuyển sang chỗ khác lây bệnh. Phun trước khi thiêu hủy cây sắn (cây khoai mì) từ 2 – 3 ngày để có thể bảo đảm an toàn.

* Bươc 3: Triển khai thiêu hủy

– Thiêu hủy một phần: Vận dụng với những ruộng sắn (khoai mì) tỷ lệ phần trăm bệnh < 70% số cây bị bệnh, triển khai nhổ cây bị hại (kể cả củ), thu gom và đốt.

– Thiêu hủy tất cả ruộng: Vận dụng với những ruộng sắn (khoai mì) tỷ lệ phần trăm bệnh > 70% số cây bị bệnh thì nhổ tất cả ruộng, thu gom và đốt.

Thiêu hủy cây bị hại bằng thu gom và đốt

– Những ruộng sắn (khoai mì) có thể thu hoạch thì nhổ tất cả cây sắn (cây khoai mì), tận thu củ còn thân lá phải đem xử lý thiêu hủy.

– Chú ý: Khi triển khai thiêu hủy cần tuyệt đối tuân theo các đòi hỏi về an toàn lao động, an toàn khi dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật), môi trường và phòng cháy.

* Bước 4: Đánh giá sau thiêu hủy. Sắp xếp cán bộ có kiến thức và kĩ năng chỉ dẫn nông dân, tổ chức thực thi giải pháp thiêu hủy cũng như theo dõi, giám sát tất cả những diện tích trồng sắn của tỉnh; Sau 15 – 30 ngày kiểm tra những diện tích đã xử lý, nếu phát hiện còn bệnh hoặc củ sắn (củ khoai mì) còn sót mọc mầm thì tiếp tục triển khai nhổ thiêu hủy triêt để nhưng chia sẻ cách trên.