Tìm hiểu thêm về đặc tính thực vật học của cây sả

1/ Rễ sả:

– Rễ của cây sả là bộ rễ chùm, mọc tập trung ở đốt thân giai đoạn đầu và có thể phát sinh trên toàn bộ những đốt của thân, nhánh.

– Trong hoàn cảnh đất tơi xốp giầu chất hữu cơ, bộ rễ có thể phân bổ rộng tới hơn 20 centimét, ăn sâu xuống mặt đất 15 – 20 centimét, rễ ăn sâu nhất không quá 40 centimét.

– Sả là một loài cây hoà thảo nhưng bộ rễ có thể hút nước tốt hơn một vài loài hoà thảo khác. Do đó, cây sả có thể chịu hạn tương đối tốt.

– Điều kiện tối ưu nhất cho sự phát sinh, sinh trưởng của bộ rễ là đất tơi xốp và đủ ẩm.

– Nếu đất bí chặt phối hợp với độ ẩm đất quá thấp (dưới 55 %) hoặc quá cao (trên 80 %) đều gây không có lợi cho sự phát sinh, sinh trưởng của bộ rễ.

– Cho dù rễ cây sả không phải là bộ phận sử dụng để chưng cất tinh dầu nhưng nếu bộ rễ sinh trưởng kém sẽ làm tác động tới sinh trưởng chung của toàn cây. Vì vậy, trong suốt quá trình trồng và chăm bón, cần dùng những giải pháp kỹ thuật để tạo điều kiện tối ưu nhất cho bộ rễ phát triển. Chẳng hạn như làm đất, bón phân, xới xáo, tưới nước,….

2/ Thân, nhánh sả.

– Thân cây sả còn được gọi là tép sả, nhánh sả. Thân thật của cây sả do nhiều đốt hợp thành. Khi ở giai đoạn cây con, những đốt này còn xếp sít nhau, do đó trên trong thực tế chỉ quan sát thấy thân giả của cây (thân giả do những bẹ lá ôm lấy nhau hình thành ).

Thân, lá cây sả

– Khi cây đã phát triển hoàn chỉnh và già, những đốt trên thân đã phát triển dài hơn, vậy nên có thể quan sát thấy bằng mắt thường. Chiều dài những đốt khác nhau: Những gốc có đốt cực kỳ ngắn chỉ từ 0,2 – 0,3 centimét, những đốt ở trên dài dần nhưng không quá 2 centimét. Do đó chiều cao thân thật biến động từ 10 – 20 centimét. Do bẹ lá ôm gần vòng thân và xếp sít nhau nên thân sả bên trên có màu trắng ngà, đoạn gốc thân có màu nâu vàng.

– Bên cạnh đó, chiều cao thân cây còn dựa vào dưỡng chất trong đất, cách chăm sóc, trong điều kiện khí hậu khí hậu…

– Ở trên mỗi đốt mang một mầm lá, một mầm ngủ mọc so le và đai rễ có thể phát sinh nhiều rễ, nên những đốt của đoạn thân trên cũng phát sinh rễ bất định. Sả sinh sản bằng phương pháp đẻ nhánh giống như sả. Những mầm ngủ phát sinh trên thân khoẻ hình thành nhánh cấp một, những nhánh cấp một cũng phát tạo ra nhiều nhánh cấp hai. Cứ như vậy, từ một nhánh sả lúc đầu đem trồng, sau một khoảng thời gian sẽ phát triển thành bụi sả.

– Tùy điều kiện môi trường như độ ẩm, độ phì của đất, những giải pháp cách chăm sóc (như bón phân, tưới nước, làm cỏ, xới xáo, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại…) mà số lượng nhánh sả biến động rất rộng lớn, từ 80 đến 150 nhánh.

– Tinh dầu sả được chiết xuất đa phần từ thân và lá sả, vậy nên, số lượng nhánh sả trên mỗi khóm sả (hay cụm sả) có quyết định rất rộng lớn đến sản lượng tinh dầu thu được.

– Do đó, trong sản xuất phải có giải pháp kỹ thuật để gia tăng số nhánh sả, tạo số nhánh sả ưu việt nhất cho sự hình thành sản lượng tinh dầu.

– Do thân cây sả chứa đựng nhiều tinh dầu, do đó khi cắt sả để chưng cất tinh dầu, cần lưu ý phương pháp cắt để không gây ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng của cây ở những vụ tiếp theo, đồng thời hàm lượng tinh dầu đạt cao nhất.

3/ Lá sả:

– Lá là bộ phận đa phần và quan trọng nhất để chưng cất tinh dầu.

– Lá gồm có bẹ lá ôm sát thân, có gốc lá và phiến lá dài, mềm hơn bẹ. Chiều dài phiến lá gấp 1, 5 – 2 lần bẹ lá. Lá hẹp dài như lá sả, hai mặt và mép lá hơi ráp.

Lá cây sả là bộ phận quan trọng để lấy tinh dầu

– Diện tích lá thay đổi phụ thuộc loài, trong điều kiện ngoại cảnh, những giải pháp cách trồng và chăm bón. Chiều dài lá biến động rất rộng lớn từ 0,5 – 0, 7m hoặc có thể tới 1,3 – 1, 6m.

– Bộ phận thu hoạch để chưng cất tinh dầu đa số là phiến lá. Do đó, cần có giải pháp cách trồng, chăm sóc phù hợp để phiến lá rộng, dài, năng suất và tỷ lệ tinh dầu cao. Nhất là việc điều chỉnh tỷ lệ bón phân giữa đạm và một số loại phân khác.

– Ngoài những giải pháp cách trồng và chăm bón thì những giải pháp cách thu hoạch và bảo quản lá sả sau khi tiến hành cắt cũng gây ảnh hưởng rất rộng lớn đến hàm lượng tinh dầu. Do đó, cần thu hoạch và bảo quản bộ phận đã thu hoạch đúng đòi hỏi kỹ thuật.