Rầy nâu trên lúa và kỹ thuật phòng trừ đạt hiệu quả cao

Đúng như bạn đã nghe nói, ở trên cây lúa có một vài đối tượng sâu hại gây bệnh được xếp vào loại nguy hiểm, trong đó có con rầy nâu (Nilaparvata lugens). Vào các năm 1977-1978 và các năm 1991-1992 và 2005-2006, chúng đã gây bệnh cực kỳ nặng cho nhiều khu vực trồng cây lúa của Miền nam, nhất là những tỉnh thuộc ĐBSCL. Đến nay cho dù chúng không còn hoành hành nặng nề như các năm đó, nhưng nguy cơ bùng phát thành dịch của chúng vẫn thường xuyên tiềm ẩn trên ruộng đồng, nhất là các nơi còn trồng nhiều giống nhiễm rầy mà lại thường có tập quán sử dụng thuốc trừ sâu nhiều và sớm ngay lúc đầu vụ, ví thế bạn cũng cần phải hết sức cảnh giác.

Sau đây chúng tôi xin trình bày với bạn một vài nét cơ bản về quy luật phát sinh phát triển của loại dịch hại này trong một vụ lúa. Kinh nghiệm hiện thực nhiều năm cho tháy khi ruộng lúa xuống giống được khoảng 10-15 ngày, lúa bắt đầu đẻ nhánh thì cũng là lúc rầy nâu cánh dài từ chỗ khác dịch chuyển đến đẻ trứng tạo thế hệ rầy non thứ nhất. Nếu gặp hoàn cảnh thuận lợi rầy sẽ mau chóng tích lũy số lượng và tạo thế hệ rầy non thứ hai vào khoảng 50-55 ngày sau khi tiến hành gieo sạ (lúc lúa làm đòng) và thế hệ rầy non thứ ba vào khoảng 30 ngày tiếp đến (sau trỗ – ngậm sữa). Các năm có dịch thường rầy sẽ gây “cháy rầy” vào hai đợt rầy sau (nhất là ở đợt rầy non thứ ba), do đó bạn cần hết sức cảnh giác với hai đợt rầy này.

Để ngăn ngừa tác hại của rầy bạn cần ứng dụng giải pháp quản lý tổng hợp. Cụ thể là cần thực thi phối hợp tốt một vài giải pháp chính sau đây

– Sử dụng giống kháng rầy: dựa theo tình hình hiện thực đất đai, tập quán trồng trọt, khả năng đầu tư thâm canh… mà chọn cho ruộng nhà của mình giống lúa thích hợp, có thể kháng được rầy nâu (hoàn hảo nhất là nên tham khảo ý kiến của cán bộ khuyến nông, BVTV ở địa phương).

– Đừng nên gieo sạ quá dày, dựa theo tình hình cụ thể ruộng đồng, đặc tính của giống, tỷ lệ nẩy mầm… mà gieo sạ khoảng từ 100-150 kilogam giống cho một ha là vừa. nếu sử dụng máy sạ hàng thì chỉ cần khoảng 70-80 kilogam.

– Về phân bón bạn phải luôn ghi nhớ bón hài hòa giữa đạm, lân và kali. Vấn đề này bạn nên học hỏi các người đã có rất nhiều kinh nghiệm trồng lúa ở chung quanh chòm xóm, nếu như không thì bón theo bảng so màu lá lúa, cố gắng tạo cho cây lúa luôn ở trạng thái khỏe, không quá tốt lốp.

– Làm cỏ tỉa dặm kịp lúc để ruộng luôn sạch cỏ dại và thoáng đãng, tạo cho cây lúa khỏe, có sức chống đỡ với rầy.

– Theo giới chuyên môn thì ở nước ta có đến gần hai mươi loài thiên địch của rầy nâu gồm một vài loài nhện, bọ xít, bọ rùa, nấm kí sinh, ong kí sinh trứng… các loài thiên địch này góp thêm phần khống chế mật số của rầy nâu trên ruộng đồng, tuy vậy chúng lại cực kỳ dễ chết bởi một số loại thuốc trừ sâu. Do đó bạn đừng nên sử dụng các loại thuốc trừ sâu có phổ ảnh hưởng rộng, đặc biệt đừng nên sử dụng thuốc trừ sâu sớm ở thời kỳ đầu của cây lúa, dễ gây bộc phát dịch rầy nâu ở thời kỳ sau.

– Kiểm tra ruộng lúa liên tục, nếu phát hiện có rầy nâu với mật số khoảng 2-3 con/tép thì sử dụng một trongn hững loại thuốc trị rầy như: Sachray 200Wp, Aplaugent 500WP, Golnitor 50WDG, Aphophis 5EC, Bassa 50EC, Vitagro 50EC, Mipcin 20EC (hoặc 25EC, 25WP, 50WP) Trebon 10EC, Applaud 10WP, Applaud-Mipc 25WP, Applaud-Bas 27BTN… (sử dụng theo chỉ dẫn của hãng sản xuất có in sẵn trên bao bì). Nên phun phun thuốc vào những buổi chiều mát hay buổi sáng sớm là thời gian rầy bò ra nhiều và khi xịt nhớ đưa vòi xịt xuống sát gốc lúa, nơi rầy tập trung (ảnh 19, 20) thì rầy chết nhiều hơn. Nếu thiếu thuốc bạn cũng có thể sủ dụng khoảng 0,5-1 lít dầu gadon cho một công ruộng, bằng phương pháp cho dầu vào chai (có đậy nắp, ở trên nắp có đục lỗ nhỏ) nhỏ dầu xuống nước rồi sử dụng que gạt cho rầy rớt xuống nước dính dầu mà chết.