Đốm sọc vi khuẩn lá lúa

Bệnh phổ biến rất rộng lớn ở nước ta và những nước châu Á nhiệt đới.

1/ Dấu hiệu bệnh đốm sọc vi khuẩn lá lúa

– Bệnh thường hay xuất hiện ở phía trên lá là các sọc ngắn khác nhau, chạy dọc giữa những gân lá, ban đầu vết sọc xanh trong giọt dầu, dần chuyển dần chuyển sang màu nâu, hình thành những sọc nâu hẹp, chung quanh sọc nâu, hình thành những sọc nâu hẹp, chung quanh sọc nâu có thể có quầng vàng nhỏ trên những giống cực kỳ mẫn cảm bệnh.

– Trong môi trường ẩm ướt về buổi sáng trên bề mặt sọc nâu tiết ra các giọt dịch nhỏ, tròn màu vàng đục, về sau khô rắn thành viên kẹo vi khuẩn trong như hạt trứng cá, dễ dàng rơi khỏi mặt lá xuống nước ruộng hoặc dễ dàng nhờ mưa đưa đi xa truyền lan bệnh. Cuối cùng lá bệnh khô táp tương đương như bệnh bạc lá vi khuẩn.

2/ Nguyên do tạo bệnh đốm sọc vi khuẩn lá lúa

– Vi khuẩn tạo bệnh X. Oryzicola Fang. Là hình gậy ngắn có kích cỡ 0,4 – 0,6x 1×2,5 micromet. Chuyển động, có lông roi ở 1 đầu.

– Gram âm, khuẩn lạc tròn nhỏ 1mm vàng nhạt, nhẵn bóng. Có thể thủy phân tinh bột. Không khử Nitrat. Đặc tính khác nhau với X. Oryzae là X. Oryzicola có thể sinh trưởng trên môi trường có alanin và không sinh trưởng được khi có 0,001% CuNO3 còn X. Oryzae thì ngược lại.

3/ Đặc tính phát sinh, phát triển bệnh đốm sọc vi khuẩn lá lúa

– Bệnh sinh trưởng và phát triển ở những khu vực đồng bằng, trung du, song phổ biến ở những khu vực đồng bằng, ven biển. Bệnh tiến triển mạnh trong môi trường nóng ẩm, nhiệt độ cao, phù hợp nhất 30 độ C, độ ẩm cao 80%. Vi khuẩn xâm nhập và lây nhiễm vào cây qua qua lỗ khí khổng và qua vết thương cơ giới, phát triển ở phía trong nhu mô lá. Bệnh truyền lan trên ruộng đồng đa phần nhờ nước tưới, mưa, gió và tiếp xúc cọ sát giữa những lá, những cây trong ruộng.

– Nguồn gây bệnh vi khuẩn bảo tồn, truyền qua hạt giống, tàn tích lá bệnh và nước tưới. Vi khuẩn cũng có thể gây bện, lưu tồn trên cây dại như lúa dại Oryza perennis.

4/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh đốm sọc vi khuẩn lá lúa

– Xuất phát từ những cơ sở về đặc tính sinh học của vi khuẩn tạo bệnh, người ta đã đặt ra các giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ tổng hợp:

+ Dùng những giống lúa giống kháng bệnh, chịu bệnh để gieo trồng là giải pháp chính trong khu vực phòng chữa bệnh đốm sọc vi khuẩn.

+ Xử lý hạt giống trước khi tiến hành gieo nếu lô hạt bị lây nhiễm.

+ Điều khiển sự phát triển của cây tránh thời kỳ lúa làm đòng – trỗ trùng với các điều kiện có lợi cho bệnh phát triển. Bón phân đúng cách, đúng thời kỳ, bón đạm nặng đầu nhẹ cuối, bón thúc sớm hài hòa với kali theo tỷ lệ ổn định.

+ Ruộng lúa nên điều chỉnh mức nước phù hợp, nên để mức nước nông (5 – 10 centimét ), đặc biệt là sau khi lúa đẻ nhánh, nếu nhận thấy bệnh bắt đầu xuất hiện thì có thể rút nước, tháo nước để khô ruộng trong 2 – 3 ngày để ngăn ngừa sự phát triển của cây.

+ Có thể sủ dụng một số loại thuốc lá hóa học để phòng bệnh nhằm ngăn ngừa sự phát sinh tiến triển của bệnh bạc lá. Có thể bón vôi 60 – 80 kilogam/ hecta lúc lúa mới chớm bị nhiễm bệnh, hoặc sử dụng 1 số loại thuốc như Kasuran 0,1 – 0,2%;