Cây lạc (đậu phộng)

Danh pháp khoa học: Arachis hypogaea

Họ đậu: Fabaceae

Nguồn gốc: Cây lạc là loài cây thực phẩm thuộc họ Đậu có xuất xứ tại Trung và Nam Mỹ.

Châu á đứng hàng đầu về diện tích trồng cây lạc (đậu phộng), Việt Nam có diện tích xếp thứ 5 trong tổng 25 nước châu á trồng lạc.

Miêu tả sơ bộ về cây lạc (đậu phộng)

Đậu phộng (cây lạc) là loại cây thân thảo đứng, sống hằng niên.

– Thân cây lạc: Thân phân nhánh từ gốc, có những cành toả ra, cao 30-100 centimét dựa theo giống và điều kiện canh tác.

Thân cây lạc (đậu phộng – Peanut)

– Rễ cây lạc: Rễ cọc, có rất nhiều rể phụ, rể cộng sinh với vi khuẩn hình thành nốt sần.

Rễ và nốt sần cây lạc (đậu phộng – Peanut)

– Lá cây lạc: Lá kép mọc đối, kép hình lông chim với bốn lá chét, kích cỡ lá chét dài 4-7  centimét và rộng 1-3  centimét. nbsp;Lá kèm 2, làm thành bẹ bao bọc quanh thân, hình dải nhọn.

– Hoa cây lạc: Cụm hoa chùm ở nách, gồm 2-4 hoa nhỏ, màu vàng. Dạng hoa đậu tiêu biểu màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2-4  centimét.

Hoa cây lạc (đậu phộng – Peanut)

– Quả (củ) lạc: Sau khi tiến hành thụ phấn, cuống hoa dài ra, khiến cho nó uốn cong cho đến lúc quả chạm mặt đất, phát triển thành một dạng quả đậu (củ) trong đất dài 3-7  centimét, mỗi quả có chứa 1-4 hạt và thường có 2 hạt. Quả thường có hình trụ thuôn, không chia đôi, thon lại giữa những hạt, có vân mạng.

Củ lạc (đậu phộng – Peanut)

Trong danh pháp khoa học của loài cây này thì phần tên chỉ tính chất loài có hypogaea nghĩa là “dưới đất” để chỉ đặc tính quả được dấu dưới đất.

– Hạt lạc: Quả có chứa từ 1 đến 4 hạt, thường là 2 hạt, hạt hình trứng, có rãnh dọc. Hạt có chứa dầu lên tới 50

.

Hạt lạc (đậu phộng – Peanut)

Dưỡng chất trong hạt lạc (đậu phộng)

– Chất béo trong lạc: Lạc có hàm lượng chất béo cao

Lượng chất béo nằm trong khoảng 44-56% và chất béo đa phần ở dạng đơn và đa chức, đa số trong đó là acid oleic (40-60%) và acid linoleic.

– Protein lạc: Lạc là một nguồn giầu protein.

– Protein chiếm khoảng 22-30% lượng calo, vậy nên lạc là một nguồn protein thực vật phong phú. Loại protein chiếm nhiều nhất trong lạc là arachin và conarachin, có thể gây dị ứng trầm trọng ở một vài người, là nguyên do gây nên những phản ứng đe dọa tính mạng.

– Tinh bột: Lạc có chứa ít tinh bột. Tinh bột chỉ chiếm 13-16% trong tổng lượng.

– Vitamin và chất khoáng:

Lạc là một nguồn có rất nhiều vitamin và dưỡng chất phong phú, bao gồm: Biotin, đồng, niacin, folate, manga, vitamin E, thiamin, phospho và magie.

– Những thành phần khác

Lạc chứa đựng nhiều loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học và những chất chống oxy hóa.

Đa số những chất chống oxy hóa tập trung trên lớp vỏ lụa lạc (đậu phộng) hiếm khi được ăn, trừ khi ăn lạc tươi.

Lạc chứa đựng nhiều loại hợp chất thực vật, bao gồm những chất chống oxy hóa như acid coumaric và resveratrol, cũng như những chất phản dinh dưỡng như acid phytic.

Những sản phẩm từ hạt lạc (đậu phộng)

– Hạt lạc sử dụng làm thực phẩm trực tiếp: lạc luộc, lạc rang, muối lạc, muối lạc – vừng, chè lạc, xôi lạc.

– Sử dụng hạt lạc rang giã nhuyễn rắc vào món ăn: Nhiều loại thực phẩm như kem, bánh bò, bánh cuốn, bánh ít trần, chè trôi nước, nộm, gỏi và những món xào, nấu được tẩm hạt lạc rang đâm nhuyễn như món gia vị để tạo chất thơm và béo, gỏi rắc lạc.

– Sử dụng làm kẹo, bánh: Kẹo và nhân bánh đậu phộng.

– Một số loại thực phẩm khác: bơ lạc, bột lạc, sữa lạc, dầu lạc sử dụng làm thực phẩm.

Xem bài: Thoát nghèo nhờ trồng đậu phộng trên cát

Ông Quảng Văn Năm (Năm Gai) ở khu vực Bình Yên B, phường Long Hòa, quận Bình Thủy (TP Cần Thơ)

(Ảnh: nongnghi ep.vn)

Admin tổng hợp từ: Wikiapedia, thucphamcongdong.vn, Ks Hồ Đình Hải