Đốm lá lớn trên cây ngô (cây bắp)

Bệnh phổ biến ở khắp những khu vực trồng ngô (bắp) và trên toàn bộ những giống ngô (bắp) địa phương, ngô (bắp) lai. Mức độ gây nên tác hại của bệnh tùy vào từng giống, từng vùng và chế độ trồng trọt khác nhau: đối với 1 số giống ngô (Iova, Ganha 2, Gâng 5, Vijay) và một số loại giống ngô lai (LVN4, LVN 10, Q2) trồng ở một vài chân đất xấu, do chăm sóc kém thì sự gây hại của bệnh rất rõ ràng rệt, làm cây phát triển kém, lá chóng tàn lụi, thậm chí cây giống có khả năng chết, năng suất ngô sụt giảm nhiều khoảng (12 – 30%).

Dấu hiệu bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):

Bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp) do nấm Helminthosporium turcicum Pass

– Bệnh phát triển ở khắp những khu vực trồng ngô (bắp). Dấu hiệu bệnh có thể nhận thấy trên những bộ phận như bẹ lá, lá bao và rõ rệt nhất ở phía trên lá. Bệnh thường hay xuất hiện lá già sát gốc trước, tiếp đến lan dần lên các lá trên.

– Vết bệnh dài có dạng sọc hình thoi không đồng đều, màu nâu hoặc xám bạc, không có quầng vàng. Kích cỡ vết bệnh lớn 16 – 25 x 2 – 4 milimét, có khi vết bệnh nối dài tới 5 – 10 centimét, nhiều vết bệnh có thể liên hết nối tiếp nhau lam fcho lá dễ khô táp, rách tươm ở đoạn chọp lá. Bệnh thường hay xuất hiện lá bên dưới rồi lan dần đến những lá bên trên. Ở trên vết bệnh khi thời tiết ẩm dễ mọc ra 1 lớp nấm đen nhọ là những cành bào tử phân sinh và bào tử phân sinh của nấm tạo bệnh.

Nguyên do bệnh bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):

– Bệnh đốm lá lớn do nấm Helminthosporium turcicum Pass gây nên. Thuộc họ Pleosporaceae, lớp Nấm Bất Toàn, thời kỳ hữu tính thuộc lớp Nấm túi. Nấm bệnh thâm nhập vào lá qua lỗ khí khổng đa phần ở những bộ phận còn non trên cây.

– Các ruộng ngô (bắp) xấu, ít được chăm sóc hoặc các ruộng liên tục bị thiếu hụt nước…khiến cho cây ngô (bắp) sinh trưởng kém, còi cọc, không phát triển được là điều kiện thuận lợi để bệnh sinh trưởng và phát triển. Những giống ngô (bắp) địa phương bị nhiễm bệnh nặng hơn những giống ngô (bắp) lai. Tàn tích cây bị bệnh trên ruộng đồng là nguồn lây truyền cho vụ sau.

– Bipolaris turcica có cành bào tử phân sinh thô hơn, màu vàng nâu có rất nhiều ngăn ngang, kích cỡ khoảng 66 – 262 x 7,7 – 11 micrromet.

– Bào tử phân sinh tương đối thẳng, ít khi cong, có từ 2 – 9 ngăn ngang, màu nâu vàng, kích cỡ 45 – 152 x 15 – 25 micrromet.

Đặc tính phát sinh tiến triển của bệnh

– Phát sinh phát triển mạnh trong hoàn cảnh nhiệt độ khá cao, trời ấm cúng, mthích ẩm nhiều nên bệnh thông thường tăng nhanh ở thời kỳ cây đã lớn nhất là từ khi có cờ chở đi.

– Bệnh phát sinh muộn hơn bệnh đốm lá nhỏ, thường ít tìm thấy ở thời kỳ 3 – 5 lá (thời kỳ đầu sinh trưởng) mà đa phần tập trung gây thiệt hại nhiều từ 7 – 8 lá đến những thời kỳ về sau, bệnh phát sinh trước tiên ở lá già, lá bánh tẻ rồi lan dần lên những lá bên trên ngọn, truyền bệnh cả vào áo bắp.

– Bệnh tiến triển mạnh và gây nên tác hại rõ ràng ở các nơi mà cách chăm bón không tốt, đất chặt, xấu, dễ đóng váng, bón phân ít, ruộng hay bị mưa úng, trũng, cây sinh trưởng chậm, vàng, thấp.

– Bệnh lấy lan nhanh bằng bào tử phân sinh thâm nhập qua lỗ khí hoặc có khi trực tiếp qua biểu bì. Giai đoạn tiềm dục dài hay ngắn thay đổi theo tuổi cây và trạng thái lá, nói chung nối dài khoảng 3 – 8 ngày.

– Bào tử phân sinh tồn đọng trên hạt giống và sợi nấm tồn tại trong tàn tích lá cây ở đất đều là nguồn gây bệnh quan trọng. Ngày nay trên ruộng đồng những giống ngô lai bị nhiễm bệnh đốm lá tương đối nhiều và gây bệnh đang kể ở nhiều khu vực trồng cây ngô trong cả nước.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):

+ Dùng giống ngô (bắp) có thể chống chịu tốt các loại bệnh, sử dụng hạt giống sạch bệnh.

+ Xử lý hạt giống bằng thuốc Rovrral (2g/ 10 kilogam hạt).

+ Luân canh trồng ngô (bắp) với lúa và cây họ đậu.

+ Chăm sóc tốt khiến cho cây khỏe mạnh đẩy mạnh khả năng giống kháng bệnh.

+ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, dọn dẹp sach tàn tích cây bị bệnh đưa ra khỏi ruộng tiêu huỷ.

+ Liên tục ngắt tỉa lá già, lá bệnh, tạo độ thoáng đãng cho ruộng ngô (bắp).

+ Xịt một số loại thuốc Tilt 250ND và Anvil 5SC nồng độ 0,1% để chữa bệnh.