Sâu cuốn lá nhỏ

Họ: Pyralidae

Bộ: Lepidoptera

Dấu hiệu gây bệnh:

Ruộng bị hại xơ xác, bạc trắng

Lá lúa bị cuốn, sâu non ăn biểu bì mặt trên và diệp lục của lá dọc theo gân lá hình thành các vệt trắng dài, những vệt này có thể nối liền cùng nhau thành từng mảng gây giảm diện tích quang hợp và nhất là trên lá đòng hoặc lá công năng sẽ gây hạ năng suất rõ ràng.

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài: 

– Ngài: mép trước của cánh trước có màu nâu vàng, có hai vệt xiên màu nâu đen từ trên mép cánh xuống 2/3 cánh.

– Trứng: Hình bầu dục có vân mạng lưới cực kỳ nhỏ, đẻ từng quả ở mặt trên và mặt dưới lá, trứng mới đẻ có màu hơi đục khi gần nở chuyển màu ngà vàng.

– Sâu non: Sâu non có 5 tuổi, mới mở màu trắng trong, đầu có màu nâu đen, khi lớn cơ thể chuyển màu xanh lá mạ – màu vàng, đầu màu nâu sáng.

– Nhộng có  màu  vàng – nâu đậm, thường hay gặp trong lá bị cuốn.

Đặc tính sinh học, sinh thái và gây bệnh:

* Tuổi đời:

Tuổi đời sâu cuốn lá nhỏ từ 28 – 36 ngày.

– Thời gian đẻ trứng:  6 – 7 ngày;

– Sâu non: 14 – 16 ngày;

– Nhộng: 6 – 7 ngày;

– Trưởng thành sống: 2 – 6 ngày.

* Đặc tính sinh học và gây bệnh:

Ngài trưởng thành hoạt động đẻ trứng về đêm, vào ban ngày ẩn nấp, có xu tính mạnh với ánh sáng, con cái mạnh hơn con đực. Ngài thường tìm các ruộng xanh tốt để đẻ trứng, mỗi con cái có khả năng đẻ trên 100 quả trứng, không tập trung trên lá lúa.

Sâu non có 5 tuổi: Tuổi 1 cực kỳ linh hoạt có thể bò khắp trên lá, chui vào lá nõn, mặt trong bẹ lá hoặc bao lá cũ; tuổi 2, 3 trở đi nhả tơ để khâu 2 mép lá cuốn thành tổ nằm trong đó gây bệnh. Sâu có thể di chuyển ra khỏi bao cũ để gây thiệt hại lá mới, mỗi con sâu non có thể gây thiệt hại từ 5 -9 lá, thời gian dịch chuyển thường vào buổi chiều (từ 6 giờ – 9 giờ tối), ngày trời mưa hoặc râm mát thì có khả năng di chuyển bất kể khi nào trong ngày. Sâu non đẫy sức chuyển màu vàng hồng chui ra khỏi bao bò xuống gốc lúa, bẹ lá dệt kén mỏng hoá nhộng hoặc hoá nhộng ngay trong bao cũ.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ:

– Giải pháp trồng trọt, kỹ thuật:

+ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, diệt trừ sạch cỏ dại,

+ Điều chỉnh mật độ cấy thích hợp,

+ Bón phân hài hòa, hợp lý, đặc biệt bón phân đạm vừa phải.

– Giải pháp sinh học: 

+ Lưu ý bảo vệ hoặc bổ sung thiên địch như ong mắt đỏ Trichogramma sp., nấm… Ký sinh thiên địch của sâu cuốn lá nhỏ cực kỳ đa dạng từ những loài ong, nấm, những loài ăn thịt…

– Giải pháp hóa học:

– Sử dụng một số loại thuốc Padan 95SP, Regent 800WP, Sumithion 50EC, Karate 2/5EC… phun tưới khi sâu còn tuổi 1-2, sâu đã lớn cần phá bao lá trước khi phun mới có hiệu quả.

– Thời gian xịt thuốc phù hợp nhất:

+ Sự phát dục của sâu cuốn lá nhỏ dựa vào sự phát triển, phát triển của từng trà lúa, ở trên cùng một cánh đồng có rất nhiều trà lúa cấy ở những thời vụ khác nhau thì trứng sâu cuốn lá nhỏ nở rộ cũng ở các thời điểm khác nhau. Các ruộng lúa cấy trước, nhanh tốt; ruộng lúa thừa đạm, lá xanh đen, các ruộng gần khu dân cư, gần đường quốc lộ, khi trời tối sẽ có rất nhiều ánh sáng nên mật độ bướm sẽ cao hơn, trứng sâu cũng nở sớm hơn.

+ Phun sau khi ngớt bướm 2 – 3 ngày (thăm đồng 2 ngày/lần, xua ngọn lá lúa kiểm tra thấy mật độ bướm hạ đột ngột so sánh với thời gian bướm ra rộ). Khi lúa xuôi trái, sâu cuốn lá nhỏ không gây thiệt hại nữa cho dù mật độ bướm cực kỳ cao trước đó.

+ Chỉ phun xịt trừ sâu Cuốn lá nhỏ trên các diện tích có mật độ sâu non đến ngưỡng ngăn ngừa, diệt trừ (từ 50 con/m2 trở lên đối với giai đoạn đẻ nhánh, từ 20 con/m2 trở lên đối với giai đoạn làm đòng).