Cách trồng và chăm bón cây đay

Đay trồng đa phần để lấy sợi ở vỏ thân. Cho năng suất cao hay thấp phụ thuộc vào số cây hữu hiệu trên đơn vị diện tích, độ cao kinh tế của thân, đường kính thân, độ dầy vỏ và tỉ lệ sợi.

1/ Chế độ luân canh trồng gối

Khối lượng sinh trưởng lớn, có thể đạt 75 tấn thân lá tươi/ hecta/ vụ, vậy nên mỗi vụ lấy đi của đất cực kỳ nhiều dưỡng chất. Nếu như không luân canh, thì năng suất chất lượng đay đều hạ, sâu hại tăng nhất lá: Thán thư, lỡ cổ rễ, tuyến trùng.

Một vài công thức luận canh ở Việt Nam:

– Đay – lúa mùa – bỏ hóa vụ đông (điểm mạnh cấy lúa mùa chính vụ).

– Đay xanh – lá mùa – cây vụ đông (điểm mạnh làm 3 vụ).

– Đay – rau màu một số loại

– Ngô đông xuân – đay – lúa mùa.

– Đay – lúa mùa – đay (vùng bãi chân vàn, thấp).

Các vấn đề cần lưu ý khi luận canh:

– Với các khu vực chuyên canh đay, thì cây đay trong chế độ luận canh phải được biết đến như là cây trồng chính.

– Cần lưu ý luân canh với cây lúa nước để hạ cỏ dại và sâu hại.

2/ Một số loại giống đay trong sản xuất

– Đay cách: có 2 loại hình đay cách lá xẻ thùy và lá nguyên hình tim

Một số loại giống hiện có trong sản xuất ở Việt Nam là:

+ Đay lá chẻ: Thân cao 3 – 4,5 m, đường kính gốc 1,5 – 2,5 centimét, tỉ lệ tơ 15 – 16%. Năng suất trong sản xuất 25 – 30 tạ/ hecta, thời gian sinh trưởng 160 – 180 ngày.

+ Đay lá hình tim: Giống HC – 583, Giống đay cách Cu Ba.

– Đay xanh: Đay quả dài Gia Lâm, Đay buôm Thái Bình, Việt Viên 4, Việt Viên 5, Tân Viên 1/..

3/ Làm đất

– Cày sâu (16 – 20 centimét ), bừa kỹ bảo đảm tơi xốp, nhỏ mịm, san phẳng. Nếu mặt đồng mấp mô, đay sẽ mọc không đồng đều.

– Làm đất xong lên luống rộng 2,4 – 2,8m, cao 15 – 20 centimét.

– Xung quanh và giữa ruộng cần có mương rãnh tưới và thoát nước.

– Nên cày đất sớm để ải.

4/ Thời vụ để trồng đay

– Gieo đay sớm quá gặp nhiệt độ thấp, cây sẽ mọc chậm, mọc không đồng đều do mất khoảng cây cao và thấp không đồng đều. Khi gieo sớm gặp ánh sáng ngày ngắn, bị ra bông sớm cây thấp nhỏ, đường kính thân nhỏ.

– Gieo đay đúng vụ đủ ấm, cây mọc nhanh và đều, bảo đảm mật độ. Gieo đúng vụ ngày đủ dài, cây sẽ ra bông nụ bình thường, thời gian phát triển bình thường cây cao,tỷ lệ đay còi ít, năng suất đay cao, chất lượng sợi tốt.

Thời vụ cụ thể ở bắc bộ:

Đay cách: gieo từ 15/2 đến 10/3/

Đay xanh quả tròn: gieo từ 25/3 đến 15/4/

Đay xanh quả dài: gieo 10/4 đến 20/4/

5/ Mật độ và khoảng cách trồng đay

Năng suất đay cao hay thấp dựa vào 4 nhân tố: số cây hữu hiệu/ 1 đơn vị diện tích, chiều cao kinh tế, đường kính thân và độ dầy bẹ.

– Mật đô:

+ Đay xanh: 30 – 33 vạn cây/ hecta.

+ Đay cách: 27 – 30 vạn cây/ hecta.

– Khoảng cách:

+ Đay xanh: 30-35 centimét 8-10 centimét (1 cây).

+ Đay cách: 30-35 centimét 10-12 (1 cây).

6/ Gieo hạt, chăm sóc, ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại

a, Gieo hạt

+ Tỷ lệ nảy mầm phải trên 85%, nếu kém hơn cần tăng lượng hạt gieo.

+ Phơi lại hạt, và xử lý hạt giống để diệt trừ mầm sâu hại.

+ Cách gieo: Rắc đều, vùi cạn, nén đất, bảo đảm độ gieo sâu 1-3 centimét, có thể tiến hành phủ tro sau gieo.

+ Lượng hạt gieo:

Đay xanh quả dài: 5 – 7 kilogam hạt/ hecta.

Đay xanh quả tròn: 10 – 15 kilogam hạt/ hecta.

Đay cách: 25 – 30 kilogam hạt/ hecta.

b, Chăm sóc

– Tỉa cây: tỉa làm 3 lần

+ Lần 1: Cây cao 2-3 centimét, cây nọ cách cây kia 1 – 2 centimét.

+ Lần 2: Cây cao 5-7 centimét, cây nọ cách cây kia 5 – 7 centimét.

+ Lần 3: Cây cao 10-15 centimét, cây nọ cây kia 8 – 10 centimét.

Khi cây cao 1,5m có thể tỉa, nhổ bỏ những cây vô hiệu, còi cọc, để ruộng thoáng, tập trung dinh dưỡng cho các cây hữu hiệu.

– Xới xáolàm cỏ

+ Xới lần 1: Khi cây cao 20 centimét, xới nhẹ nông 1 – 5 centimét, và vun nhẹ.

+ Xới lần 2: Khi cây cao 40 – 50 centimét, xới nặng hơn phối hợp với vun.

+ Xới lần 3: Cây cao 80 – 100 centimét, xới vun cao chống đổ, phối hợp xới bón thúc đạm.

– Vun gốc chống đỗ, phòng ngừa hạn úng, tiêu nước.

7/ Ngăn ngừa, diệt trừ sâu hại

7/1/ Sâu và vi sinh vật gây bệnh đay đa phần

– Sâu xanh (Agrotis ypsilon Rottemberg): làm ruộng đay mất khoảng hạ mật độ, ngăn ngừa, diệt trừ: làm bẫy, bả, diệt trừ sạch cỏ, phá nơi chú ẩn sâu, Sevin 85 (0,2 – 0,3%), tiến hành xử lý đất trước gieo 20 ngày, bắt diệt trừ vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối.

– Sâu đục thân ngô (Pyrausta nubilalis Hiiner): làm ngọn héo rũ, hằng năm 3 – 6 đợt, có rất nhiều thiên địch ký sih trên trứng, sâu non, trong đó ong mắt đỏ là thiên địch diệt trừ mạnh nhất (diệt trừ 70 – 80% trứng). Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ: Thuốc Sevin 85, 0,2 – 0,3%, tiến hành xử lý đất trước khi có thể trồng, 20 ngày.

– Sâu đo một số loại, sâu xanh: Thường ăn hại lá và ngọn, ngăn ngừa, diệt trừ bằng thuốc Bi58, 0,2 – 0,3%, padan 0,2 – 0,3% diệt sâu non và trứng.

7/2/ Bệnh gây hại đay đa phần

– Bệnh đốm thân: do nấm Cercospora Corchori

Ngăn ngừa, diệt trừ: Xử lý hạt giống, hoặc phun dung dịch Booc đô 0,5%, hoặc sử dụng dung dịch lưu huỳnh 0,5 độ Boome, dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, chọn cây giống giống kháng bệnh, tăng bón kali,

Bên cạnh đó còn một vài bệnh như: bệnh khô thân, bệnh thán thư, bệnh đốm vi khuẩn, Bệnh tuyến trùng rễ.