Kỹ thuật khai thác, sơ chế và bảo quản nhựa Trôm

1/ Kỹ thuật khai thác nhựa Trôm đạt hiệu quả cao

1/1/ Chuẩn bị vật dụng để khai thác nhựa trôm

 

Hình 1: Túi nilong                                                                Hình 2: Kéo cắt cành

      Hình 3: Băng dính bản rộng 5 centimét nbsp;                 Hình 4: Máy khoan và mũi loại 18 ly

Hình 5: Đục loại mũi rộng 2 centimét nbsp;                             Hình 6: Búa

 

Hình 7: Dao cạo vỏ                       Hình 8: Khay đựng nhựa Trôm

1/2/ Chọn thời gian khai thác nhựa trôm

Khai thác vào mùa nắng, từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 sang năm. Thông thường thời gian còn lại để cho cây ưỡng sức. Với cây Trôm trên đất tốt, phát triển mạnh thì năm thứ 3 – 4, cao 4 – 6 m, đường kính bình quân 10 – 15 centimét bắt đầu triển khai khai thác nhựa. Với cây Trôm trồng trên đất khô cằn, nắng hạn thì trồng khoảng 5 – 7 năm, cao 4 – 5m, đường kính bình quân trên 30 centimét mới bắt đầu khai thác. Trôm cho khai thác nhựa cả năm, nhưng tháng 3 – 4 cây rụng lá nên ngừng khai thác.

Hình 9: Rừng Trôm bắt đầu cho khai thác

1/3/ Khai thác nhựa trôm

1/3/1/ Khai thác nhựa trôm trên thân

Thực thi khai thác nhựa Trôm trên thân theo những bước sau: Bước 1: Xử lý thực bì và làm sạch thân cây khai thác

• Phát dọn thực bì toàn diện khu vựa khai thác nhựa.

• Làm sạch thân cây cần khai thác.

Hình 10: Khu vực khai thác đã được tiến hành xử lý thực bì

Bước 2: Khai thác nhựa Trên thân cây Trôm, mở lỗ cách gốc 50 centimét đến nơi cây phân cành.

Hình 11: Giới hạn đục lỗ trên thân cây

Lỗ hình vuông hoặc tròn, có kích cỡ 2 centimét x 2 centimét, sâu vừa hết lớp vỏ, cách tượng tầng 1 – 1,3 milimét. nbsp;

Hình 12: Lỗ đục đạt chuẩn

Theo chiều thẳng đứng, lỗ cách lỗ 30 centimét, theo chu vi, lỗ những lỗ 20 centimét ; sát lỗ chéo nhau. Số lượng lỗ nhiều hay ít dựa theo thân cây lớn hay nhỏ.

Hình 13: Khoảng cách giữa những lỗ đục

Tiếp đến, từ những lỗ bị đục tiết ra nhựa (mủ). Nhựa Trôm tiết ra đông thành từng cục nhỏ tựu bám vào vỏ cây trên miệng lỗ đục.

Hình 14: Những lỗ đục đang tiết nhựa

Để đục lỗ trên thân cây Trôm có rất nhiều phương pháp. Ngày nay dùng đa phần 2 cách sau:

• Cách 1: Dùng dùi nhọn hoặc ống sắt đục vào thân cây

• Trên thân cây rạch lớp vỏ mỏng phía bên ngoài theo chiều rộng 20 centimét, theo chiều dài 3 centimét.

– Sử dụng ùi đục có miệng đục dài 2 centimét hoặc ống sắt có kích cỡ miệng 2×2 centimét đục những lỗ hình tròn hoặc hình vuông lên thân cây, sâu vừa hết lớp vỏ. Loại bỏ hết lớp vỏ thừa.

Hình 15: Khai thác nhựa bằng phương pháp đục lên thân cây

Hình 16: Khai thác gần gốc cây, sử dụng nilon che vết đục

Lưu ý: Tại các vị trí khai thác gần gốc cây cần quấn nilon để chắn bụi bẩn ưới đất tiếp xúc lên nhựa. Làm theo cách này nhựa thường bị vàng, chất lượng nhựa kém và phải tốn công để làm sạch nhựa. * Cách 2: Dùng máy khoan cầm tay Kỹ thuật làm này đỡ tốn công sức hơn so sánh với cách ùng đục để đục. Kỹ thuật làm này ít khiến cây bị thương tổn, nhựa ra đều, nhanh lành vết a hơn. Tuy vậy cần vốn đầu tư về trang thiết bị cao hơn. Đầu tiên, phía bên ngoài, gần chỗ khoan, ùng băng keo trắng quấn quanh thân cây khoảng 10 centimét.

Hình 17: Quấn băng dính.

Tiếp đến ùng mũi khoan loại 18 ly khoan thẳng vào thân cây

Hình 18: Khoan thẳng vào thân

Nhựa tiết ra sẽ tụ cục trên băng keo.

Hình 19: Nhựa tiết ra

1/3/2/ Khai thác trên cành

Đây chính là biện pháp lấy nhựa bằng phương pháp cắt ngọn đầu cành. Để khai thác, triển khai lựa các cành trung bình không non cũng không già và cắt phần ngọn.

Hình 20: Chọn cành cắt ngọn

Tiếp đến, ùng bao nilon bao lại, sử dụng dây buộc chặt. Với biện pháp này, chất lượng nhựa tối ưu nhất khi được lấy, vì không bị oxi hóa, mủ trong, không lẫn với tạp chất và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của cây.

  

Hình 21: Buộc bao nilon tại đầu vết cắt

1/3/3/ Triển khai thu nhựa Trôm

– Quy trình lấy nhựa quay vòng từ 2 – 3 ngày, thời gian hết là lấy nhựa từ 10 – 15 lần sau khi những lỗ tiết nhựa từ thân cây tự lành trở lại. Tiếp tục ”đục” những lỗ khác để lấy nhựa. – Nếu khai thác mùa mưa, nhựa Trôm phải lấy thường xuyên trong ngày, không nên để nhựa ính nước mưa vì trong nước mưa có axit nên nhựa sẽ bị vàng và nở nhựa sẽ hư.

Hình 22: Thu nhựa Trôm

*Lưu ý: Sau khi khai thác mủ cần phải bón phân NPK cung ứng dinh dưỡng để bồi dưỡng cây ngằm khai thác vững chắc nhựa Trôm mỗi năm.

2/ Sơ chế và bảo quản nhựa Trôm

2/1/ Sơ chế nhựa trôm

Nhựa Trôm nguyên chất có rất nhiều dạng với kích cỡ khác nhau: Màu trắng đục, màu trắng hơi vàng, loại nhựa có sợi, loại vón cục vo tròn… phụ thuộc vào vị trí và tuổi cây Trôm khi lấy nhựa. Khi lấy nhựa Trôm từ thân cây vào thì phải phân loại ngay: Mủ trắng là mủ loại 1/ Mủ vàng là mủ loại 2, 3/

Hình 23: Nhựa Trôm sau khi phân loại

Sau khi phân loại cần phơi nhựa Trôm ưới nắng gắt trong khoảng thời gian 1 – 2 ngày.

Hình 24: Phơi nhựa Trôm ưới nắng

2/2/ Bảo quản nhựa trôm bảo đảm nhất

Nhựa Trôm sau khi được phân loại và phơi khô cần phải được cất giữ trong túi bóng trắng, hộp nhựa sạch nơi thoáng mát để nhựa khô, không bị tiếp xúc với hơi nước và không khí phía bên ngoài.

 Hình 25: Bảo quản nhựa Trôm trong hộp nhựa và túi bóng.