Héo khô đầu lá

Nguyên do tạo bệnh héo khô đầu lá virus Wilt

Dấu hiệu có liên quan đến Rệp sáp (Rầy bông) có tên khoa học là Dysmicoccus brevipes.

Sau khi trứng nở, ấu trùng phát triển qua 3 tuổi trong vòng 30 – 40 ngày trước khi thành trùng. Rệp sáp thường hay sống tụ tập ở gốc những lá già và cả trong đất xung quanh rễ. Việc phát tán thường do kiến sống cộng sinh ăn chất bài tiết của rệp, mang rệp sáp từ nơi nà sang chỗ khác. Thường khi trên cây có >10 con cái và khoảng 200-300 ấu trùng đủ tuổi mới đủ sức là loại cây đã héo rụi, trường hợp nặng có thể có 1000 con/cây.

Dấu hiệu gây bệnh của bệnh héo khô đầu lá virus Wilt

Diễn biến của dấu hiệu trên tất cả lá có thể chia nhỏ ra làm 4 thời kỳ:

+ Thời kỳ 1: Đầu tiên những lá già đỏ dần lên, tiếp đến rìa phiến lá cuốn lại về phía mặt dưới lá, đầu lá cong xuống đất.

Bệnh héo khô đầu lá – Thời kỳ 1

+ Thời kỳ 2: Lá không trương nước nữa và chuyển qua màu hồng vàng, những đầu lá chuyển sang màu nâu và khô dần.

Bệnh héo khô đầu lá – Thời kỳ 2

+ Thời kỳ 3: Những lá mọc từ giữa thân lá lần lượt cong xuống, mép lá vàng ra, những lá còn lại chuyển sang màu hồng tía, đầu lá cuốn lại.

Bệnh héo khô đầu lá – Thời kỳ 3

+ Thời kỳ 4: Những đầu lá còn lại cuối cùng cuốn lại và héo khô. Thông thường thời gian từ khi bị lây nhiễm đến lúc xuất hiện dấu hiệu thay đổi theo tuổi cây.

Bệnh héo khô đầu lá – Thời kỳ 4

Bình quân từ 2 – 3 tháng đối với các loại cây bị lây nhiễm ở thời kỳ 5 tháng sau khi tiến hành trồng và 4 – tháng đối với các loại cây bị lây nhiễm ở thời kỳ 9 tháng sau khi tiến hành trồng.

Khi bị lây nhiễm dấu hiệu héo, cây vẫn có thể ra bông, phát triển trái nhưng trái nhỏ và thường chín héo, chất lượng kém tháng và nặng hơn trong thời điểm mùa gốc.

Trên những khu vực trồng dứa ở đồng bằng sông Cửu Long, dấu hiệu héo thường hay xẩy ra nặng trong thời điểm mùa nắng (từ tháng 12 dương lịch trở đi). Dứa vụ gốc thường bị nặng hơn dứa vụ tơ. Nhóm Cayenne bị lây nhiễm nặng hơn nhóm Queen.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh héo khô đầu lá virus Wilt

– Nên tiến hành xử lý phun thuốc khi phát hiện có khoảng < 10 con cái và một vài ấu trùng trên cây. Dùng một số loại thuốc lưu dẫn như zodrin, Bi, Ho tathion, Supracide,… nồng độ 0,2%, phun thường kì mỗi tháng 1 lần. Phối hợp bón thêm lân, tưới đủ nước.

– Chọn chồi giống từ cây mẹ khoẻ mạnh không có Rệp sáp và có thể xử lý chồi giống trước khi có thể trồng, bằng dung dịch azodrin 0,2%. Những tài liệu ngày nay cho thấy, nhóm dứa Tây Ban Nha có thể kháng được dấu hiệu héo khô đầu lá.

– Diệt kiến bằng phương pháp rải Basudin hay Furadan để giúp tránh phát tán. Diệt trừ sạch cỏ trong ruộng (như cỏ tranh, cỏ bàng, cỏ ống,…).

– Sau khi thu hoạch nên cắt bớt lá trên cây để giúp tránh tạo điều kiện nóng ẩm giúp Rệp sáp phát triển ở mùa tiếp theo. Trường hợp nặng, nên thiêu hủy cây bị lây nhiễm vì việc trị thường không có hiệu quả kinh tế.

 – Trong hoàn cảnh thâm canh, nên có kế hoạch xịt thuốc thường kì (4-5 lần trong suốt chu kỳ inh trưởng của cây), lưu ý lần phun cuối cùng trùng vào cuối mùa mưa để ngăn ngừa Rệp sáp phát triển mạnh trong thời điểm mùa khô tiếp theo.