Cây húng chanh

Tên khoa học: Plectranthus Amboinicus

Cách gọi khác: lá tần dày, dương tửu tô, rau thơm lông hoặc rau thơm lùn

Họ: Thuộc họ Hoa môi – Lamiaceae.

Nguồn gốc: Đông Phi và Nam Phi

Phân bổ: cây được canh tác phổ biến ở những nước nhiệt đới như Ấn Độ, Trung Quốc, Malaysia, Việt Nam để để làm thuốc, gia vị và cây cảnh.

Cây húng chanh là cây thuốc nam

1/ Đặc tính phân bổ cây húng chanh

Thân cây húng chanh lá cao khoảng 25-100 centimét. Cây mọng nước, có mùi hăng hắc, thông thường có lông ngắn, mềm bao bọc quanh thân khi còn non. Cây già thân sẽ nhẵn hơn.

Lá cây húng chanh có hình tim, lá dầy, cứng, giòn quanh mép lá có khía răng tròn và thường hay mọc đối xứng nhau, lá có rất nhiều lông mịn, có hương thơm thoải mái, khi hít vào cho cảm giác sảng khoái.

Đặc tính lá húng chanh

Hoa của cây húng chanh nằm phía trên một cuống ngắn, màu tím nhạt. Cây thông thường cho hoa từ tháng 8 đến tháng 11/

Quả húng nhỏ, có màu nâu và có chứa 1 hạt phía bên trong. Cây có hương thơm như chanh kèm theo vị chua.

2/ Đặc tính sinh trưởng của cây húng chanh

Cây được canh tác trong chậu cảnh hoặc thành bụi, cây phát triển sinh trưởng khỏe khoắn. Cây phát triển ở nhiều môi trường khác nhau như ven biển, sườn đá, đất cát… nhưng thích nhất là đất màu mỡ, dễ thoát nước và có bóng râm. Cây phát triển mạnh hàng năm theo hai mùa vụ là: mùa hè, mùa thu. Vào tháng 4 hoặc tháng 5 thì cây có hoa và cho trái.

Cây húng chanh là cây dễ để trồng và chăm bón, chính vì thế cây có thể chịu được ở thời tiết khắc nghiệt. Cây được người dân dùng làm cây thuốc nam chữa trị một vài bệnh lý như ho, cảm cúm, ho có đờm, viêm họng, khản tiếng.

3/  Bộ phận sử dụng cây húng chanh

Thông thường, những nhà dược liệu thường dùng lá cây húng chanh để làm thuốc chữa trị bệnh.

3/1/ Thu hái, chế biến và bảo quản

Thu hái: Có thể tiến hành thu hoạch lá húng chanh sau 1 tháng trồng. Sau khi hái chỉ cần bón phân và tưới nước đầy đủ, cây có khả năng cho lá cả năm.

Chế biến: Sử dụng lá hay cành húng chanh non đem rửa sạch và sử dụng. Hoặc cũng có thể sủ dụng lá đã phơi khô.

Bảo quản: Đối với lá húng chanh khô cần phải được bảo vệ ở nơi khô mát.

3/2/ Thành phần hóa học

Cây húng chanh chứa hoạt chất màu đỏ colein và tinh dầu Carvacrol. Bên cạnh đó, húng chanh cực kỳ giầu hàm lượng beta carotene, vitamin K và acid ascorbic.

4/ Bài thuốc húng chanh

4/1/ Tính vị

Theo đông y, húng chanh có tính ấm, vị cay và không độc

4/2/ Công dụng dược lý

Hiện tại vẫn chưa có bất cứ tài liệu nghiên cứu nào nói về công dụng của cây húng chanh. Tuy vậy, một nghiên cứu vào năm 1961 của phòng Đông y Viện vi trùng cho biết, những hoạt chất chiết xuất từ húng chanh có công dụng kháng sinh mạnh đối với một số loại vi trùng như

+ Shigella flexneri-Shigeila sonnet

+ Coli bothesda Streptococcus

+ Pneumococcus

+ Coli paihogène

+ Staphyllococcus 209 p. Salmonella typhi

+ Shigella dysenteria (Shiga) Subiilis

+ Diphteri và Bordet Gengou

Chính nhờ công dụng này, lá húng chanh thường hay được dùng để chữa trị bệnh viêm họng, tiêu đờm, cảm cúm hoặc ho do sốt phong hàn, khản tiếng, ho gà hoặc trùng thú cắn.

Cây húng chanh giúp hạ sốt ở trẻ em

Bên cạnh đó, hàm lượng dưỡng chất có trong húng chanh tương đối cao, giúp đẩy mạnh sức đề kháng cho cơ thể, chống lại nguyên nhân tạo bệnh. Đặc biệt thành phần hoạt chất limonene có trong lá có công dụng trung hòa acid dạ dầy, hỗ trợ điều trị chứng ợ nóng và trào ngược dạ dầy thực quản. Ngoài ra, chúng còn đem lại ích lợi chống viêm, giúp bảo vệ da, ngăn ngừa sự phát triển của tế bàoung thư da và tế bào ung thư vú.

4/3/ Cách sử dụng và liều sử dụng

Húng chanh có thể sủ dụng dưới dạng giã đắp, thuốc xông hoặc vắt lấy nước uống. Phụ thuộc vào hiện trạng và nguyên do tạo bệnh mà liều sử dụng thường khác nhau. Húng chanh thường sử dụng tươi với liều lượng dùng ít nhất một ngày là từ 10-16g