Ghẻ củ khoai tây

Nguyên nhân gây bệnh: do nấm Actinmyces scabies = Streptomyces scabies gây nên

Bệnh ghẻ của khoai tây trên toàn cầu. Bệnh không phá hại rất nghiêm trọng đến năng suất khoai tây nhưng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng củ.

1/ Dấu hiệu bệnh ghẻ củ khoai tây

Quy luật phát sinh gây bệnh bệnh ghẻ của khoai tây Actinmyces scabies = Streptomyces scabies:

Mầm bệnh tồn tại lâu trong củ bệnh, xác bả thực vật. Chúng phát triển ở nhiệt độ nóng (25-30oC) và khô, trong môi trường kiềm (pH=5,0-5,8), bệnh lây lan mạnh qua các vết xây xát.

Khả năng gây bệnh (common scab) bệnh ghẻ của khoai tây Actinmyces scabies = Streptomyces scabies:

(A); (B) Bệnh ghẻ củ trên khoai tây.

– Dấu hiệu điểm hình ở trên củ là những vết đốm nhỏ ướt, hình tròn có màu nâu hoặc nâu đỏ, chung quanh có vết bệnh sần sùi. Thỉnh thoảng, có thể nhìn thấy những vết sùi lõm hình nhẫn phía trên mặt củ. Dấu hiệu bệnh thông thường thể hiện rõ vào giai đoạn thu hoạt củ.

– Tuy sẹo có thể không ảnh hưởng nhiều đến năng suất trực tiếp nhưng sẽ gây giảm chất lượng củ.

2/ Nguyên do tạo bệnh ghẻ khoai tây

– Bệnh ghẻ khoai tây do xạ khuẩn Streptomyces scabies (Thaxter) Waksman and Herici gây nên. Đây chính là sinh vật gây tạo bệnh nằm trung gian giữa vi khuẩn và nấm, theo phân loại nấm chúng thuộc loại nấm bất toàn. Sợi nấm nhỏ mảnh có hình xoắn không có màu. Bào tử được tạo ra với số lượng lớn từ sợi nấm, bào tử có hình cầu hoặc hình bầu dục. Một vài tài liệu công bố bệnh là do vi khuẩn hình sợi gây nên.

– Nhiệt độ phù hợp cho bệnh tiến triển là 20 – 22 độ C.

– Streptomyces scabies tồn đọng trên những tàn tích cây bị bệnh trong đất và gây bệnh ở những bộ phận cây nằm phía dưới mặt đất.

– Chúng còn có khả năng sống sót qua bộ máy tiêu của động vật và tồn tại trong phân động vật. Bệnh lây lan qua củ cây con và qua nước tưới.

– Bệnh gây phá hại mạnh ở các ruộng khoai tây độc canh nhiều vụ liên tục. Bệnh gây hại nặng trong hoàn cảnh nhiệt độ ấm cúng, đất khô, nhất là khoai tây trồng ở chất đất cát pha.

– S. Scabies có khuôn khổ ký chủ rộng gây bệnh trên một vài cây trồng như củ cải, cà rốt, củ cải đỏ,…pH đất đóng góp vào vai trò quan trọng trong sự tiến triển của bệnh. Bệnh gây hại mạnh trong hoàn cảnh pH 5,5 – 7,5/ Có một vài loài tương đương có khả năng tồn tại và phát triển ở độ pH thấp hơn được tìm thấy ở mỹ.

– Giống giống kháng bệnh gồm những giống King Edward, Maris Piper,…

– Những giống khoai tây Trung Quốc bị bệnh nặng.

3/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh ghẻ của khoai tây Actinmyces scabies = Streptomyces scabies:

– Không sử dụng củ khoai bệnh làm cho giống, dùng giống giống kháng bệnh, giống sạch bệnh. Gây giống từ các khu vực trồng khoai tây không bị bệnh. Đảm bảo độ ẩm của đất trong toàn bộ quá trình lớn lên của cây, nhất là thời kỳ khoai tây tạo thành củ cho đến lúc thu hoạch.

– Luân canh cây trồng không phải ký chủ của Streptomyces Scabies.

– Điều chỉnh pH phù hợp (5,2-6,4).

– Trước khi bảo quản có thể nhúng củ trong dung dịch thuốc gốc đồng trong 1-2 giờ. Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.