Chú ý khi dùng cây ba kích

Điều cấm kỵ khi dùng ba kích ngâm rượu

Theo những chuyên gia đông y, rễ của cây ba kích cực kỳ tốt cho sức khoẻ, có thể tiến hành ngâm rượu hoặc sử dụng để làm thuốc. Tuy vậy nếu như không biết sử dụng cực kỳ hại.

Anh Nguyễn Văn Thắng, trú tại Ninh Giang, Hà Dương 34 tuổi, tâm sự, năm ngoái anh đi Quảng Ninh chơi. Thấy mọi người mua củ ba kích về anh Thắng cũng mua một ít về ngâm rượu.

Ai ai cũng nói ba kích bổ thận, tráng dương, đẩy mạnh sinh lý. Anh Thắng mua về để sử dụng riêng cho mình với hi vọng “ông khoẻ bà vui”. Sau khi rửa sạch, phơi héo, anh Thắng cho vào ngâm rượu.

Một tháng sau ngó bình rượu anh thấy rượu tím cực kỳ ngon và thơm, vị mát mát. Ngày nào anh Thắng cũng đều đặn làm 2 cốc trong bữa cơm. Anh cũng mong đợi sự thay đổi trong chuyện chăn gối của bản thân. Uống hết cả bình 20 lít rượu ba kích, anh Thẳng thấy ngày càng mất cảm giác yêu.

Ngày xưa, một tuần anh có mong muốn 2 lần thì đến giờ 1 tháng mới có 1-2 lần. Cùng với tâm lý đợi chờ, anh Thắng rơi vào trạng thái trên bảo dưới không nghe.

Không biết nguyên do vì sao, anh Thắng cực kỳ lo lắng. Anh Thắng tâm sự với bà chị họ. Khi nghe anh kể việc ngâm ba kích, người quen của anh đã không ngờ vì anh không tước bỏ lõi củ ba kích đi. Lõi củ ba kích không tốt cho sức khoẻ.

Có thể đã “chữa lợn lành thành lợn què”, anh Thắng tìm đến một vị lương y xem mạch. Bác sĩ bắt mạch thấy anh bị thận hư, có biểu hiện hư dương, mệt mỏi.

Anh Đỗ Văn Thận trú tại Thái Bình cũng tâm sự, mấy năm trước được người quen tặng cho ba kích về ngâm rượu. Cứ nghĩ chỉ rửa rồi ngâm nên anh làm theo. Khi mang ba kích củ dài nhìn cực kỳ bắt mắt ra đãi khách không một ai dám uống. Các người hiểu về củ ba kích khuyên anh nên đổ bình rượu đi vì anh đã ngâm không đúng kỹ thuật có thể hại cho sức khoẻ.

Anh Thận kể chưa biết hại ra sao nhưng chỉ nghe nói rễ cây ba kích không bỏ lõi sẽ thành thuốc độc là anh bỏ đi luôn không tiếc.

Củ ba kích

Tiên quyết bỏ lõi

Theo lương y Bùi Hồng Minh – Chủ tịch hội Đông y Ba Đình, Hà Nội, ba kích (Radix Morindae officinalis) là rễ của cây ba kích hay dây ruột gà (Morinda officinalis How), họ cà phê (Rubiaceae). Ba kích thuộc loại cây thảo, leo bằng tua quấn, dài hàng mét. Thân non màu tím, có lông, sau nhẵn.

Lương y Minh cho thấy trong đông y, ba kích có vị cay, ngọt, tính ấm. Quy kinh thận. Có công dụng bổ thận, tráng dương. Với các trường hợp bị thận dương suy, dẫn tới những chứng di tinh, tảo tiết (xuất tinh sớm) hoặc phái nữ đau bụng dưới (đau phần phụ), muộn con hoặc những trường hợp đau lưng đau gối, đau xương khớp…

Có thể dùng ba kích để ngâm rượu, hay phối hợp với những vị thuốc khác để gia tăng cường thêm công dụng cho củ ba kích. Lương y Minh cho thấy, có một điều không phải ai ai cũng biết, đó là ngâm củ ba kích nguyên cả dây rễ cần loại trừ cái lõi của củ ba kích.

Lõi củ ba kích không tốt, nó có thể đi ngược công dụng của củ ba kích, gây liệt dương. Lương y Minh đã gặp trường hợp bị liệt dương do dùng củ ba kích lâu năm mà sai cách. Khi dùng củ ba kích dưới bất cứ hình thức nào tiên quyết chỉ lấy phần thịt của củ.

Bình thường, khi chế biến, chúng ta có thể rửa sạch ba kích để ráo nước, triển khai bóc lõi bỏ đi, chỉ lấy lại phần thịt của củ tiếp đến ngâm rượu hay phối hợp với những vị thuốc khác.

Bên cạnh đó, người ta có thể dùng ba kích kết hợp với một vài bài thuốc khác để gia tăng cường thêm công dụng như thuốc hoàn ba kích: ba kích 80g, sừng hươu 200g, tiểu hồi 60g, phụ tử chế 16g, quế nhục 30g, thục địa, hoài sơn, mỗi vị 160g, mật ong vừa đủ làm hoàn. Ngày sử dụng 3 lần, mỗi lần 16 – 20g nếu như không uống được rượu.