Lùn xoắn lá

Bệnh lúa lùn xoăn lá (Ragged stunt virus – RRSV) Reoviridae, bệnh phổ biến ở những nước Đông Nam Á trong đó có nam bộ Miền trung, Viêt Nam (Hà Vinh Trung và ctv). Virus dạng cầu, đường kính 65nm, thường tạo bệnh trên những nhóm giống lúa Oryza latifolis, O. navara và O. Sativa – tạo hiện tượng xoăn ngọn lá lúa, biến vàng, và cây lúa bị tàn lụi. Virus truyền bằng bọ rày nâu Nilaparvata lugen, họ Delphacidae. Vius lây bệnh theo kiểu vững chắc.

1/ Dấu hiệu gây bệnh của bệnh lùn xoắn lá

Cây lúa bị nhiễm bệnh lúa lùn xoắn lá

– Cây lúa bị nhiễm bệnh lùn xoắn lá sinh trưởng cằn cọc, cây thấp lùn, thân lúa lùn cứng hơn bình thường, chiều cao cây, chiều dài lá, rễ, cổ áo đều bị sụt giảm, co ngắn lại khoảng 40 – 60% so cây khoẻ. Số dảnh/khóm tuy có rất nhiều song đa số không có bông hoặc trỗ bông muộn, trỗ bông không thoát. Lúa trỗ muộn, bông lúa ngắn, ít hạt, lép lửng, hạt có rất nhiều đốm nâu, dẫn tới thất thu hoặc hạ năng suất rất nghiêm trọng.

– Ở thể nhẹ lá cứng, dầy và có màu xanh đậm, gân lá bị phồng, mép lá có răng cưa. Đốt thân ngắn lại, thường đâm chồi và rễ phía bên trong bẹ lá, thân dầy cứng. Ở những đốt trên, rễ mọc ngược phía trên ở phía bên trong bẹ lá. Chồi phụ mọc từ những đốt trên bị cong xoắn ở phía trong bẹ lúa.

– Ở thể nặng lá lúa ngắn, xoắn như mũi khoan, ở trên lá bệnh có rất nhiều vết đốm nâu. Lúa hoàn toàn không trỗ được.

2/ Nguyên nhân gây bệnh bệnh lùn xoắn lá lúa

– Bệnh do virus Rice ragged stunt virus (RRSV) gây nên. Môi giới lây bệnh là rầy nâu (Nilaparvata lugens), một cá thể rầy nâu mang virus tạo bệnh chích hút trên cây lúa một số giờ là làm cho cây lúa bị nhiễm bệnh.

– Vậy nên, thường hay thấy ở thời điểm nào, ở một nơi nào có rất nhiều rầy nâu gây bệnh thì ở nơi đó xuất hiện triệu chứng bệnh lúa lùn xoắn lá.

3/ Đặc tính phát sinh, phát triển bệnh và phát tán nbsp;bệnh lùn xoắn lá

– Cỏ lồng vực (Echinochloa Crus-galli) và cỏ đuôi phượng (Leptochloa chinensis) là 2 loại ký chủ trung gian quan trọng của bệnh. Vậy nên trừ những loài cỏ này cũng góp thêm phần hạn chế nguồn gây bệnh lùn xoắn lá trên ruộng đồng.

– Các thành quả nghiên cứu cũng ghi nhận vi rút lùn xoắn lá lúa không truyền lan qua hạt giống, đất, tiếp xúc cơ giới dịch cây, và không lây bệnh qua trứng rầy nâu.

4/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ nbsp;bệnh lùn xoắn lá

– Giải pháp trồng trọt, cách phòng chữa bệnh lùn xoắn lá:

+ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng sạch sẽ, dọn dẹp sạch tàn tích và ký chủ trung gian của bệnh.

+ Cày bừa, làm đất kỹ, san lấp tàn tích và nguồn gây bệnh

+ Dùng giống lúa kháng bệnh, giống lúa cứng cây có thể chống chụi bệnh.

+ Chăm sóc hợp lý tạo cơ hội cho cây lúa khoẻ đẩy mạnh khả năng chống chụi bệnh.

– Giải pháp hóa học ngăn ngừa, diệt trừ bệnh lùn xoắn lá

+ Liên tục theo dõi ruộng đồng, phát hiện một số loại rầy là môi giới lây bệnh, ngăn ngừa, diệt trừ sớm, kịp lúc bằng một số loại thuốc Bassa 50EC, Trebon 20ND, Admire 50EC, Actara 25 WG…

+ Dùng thuốc hóa học theo quy tắc 4 đúng để ngăn ngừa nhiều nhất mật độ rầy nâu và rầy nâu mang mầm bệnh.

Quy tắc 4 đúng:

+ Đúng thuốc ( thuốc trừ rầy)

+ Đúng liều lượng

+ Đúng lúc (rầy cám ở tuổi 2-3, rầy đã phát triển hoàn chỉnh chiếm hầu hết )

+ Đúng kỹ thuật ( xịt vào gốc lúa nơI rầy đang cư trú)

Để có giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh vàng lùn xoăn lá hiệu quả bạn có thể tham khảo bài biết này: Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bệnh vàng xoăn đầu lá lúa.

Tham khảo thêm nbsp;Ngăn ngừa, diệt trừ bệnh vàng lùn xoắn lá cho cây lúa Phòng khoa giáo, đài PT-TH Bình Dương