Bọ xít dài

Họ: Coreidae

Bộ: Hemiptera

Dấu hiệu gây bệnh của bọ xít dài

Bông lúa non bị bọ xít chích hút, hạt lúa bị hại lửng lép hoặc bạc trắng, hạ năng suất

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài của bọ xít dài

– Trứng có hình bầu dục, có vết lõm ở giữa, mới đẻ có màu trắng đục, sau chuyển dần màu nâu.

– Bọ xít non có hình dạng giống trưởng thành, có màu vàng lục.

– Con đã phát triển hoàn chỉnh có màu xanh pha màu vàng nâu, con cái có thân dài hơn con đực. Con cái ở cuối đốt bụng thứ 7-8 chẻ đôi thành hai phiến, giữa có một đường xẻ dọc. Con đực cuối đốt bụng tròn tù. Đặc thù của bọ xít dài có đầu dài, hai phiến của cạnh đầu nhô ra trước như dạng ngón tay. Mát kép hình bán cầu, màu nâu đậm. Râu đầu có 4 đốt, đốt râu thứ nhất dài hơn đốt râu thứ hai theo tỉ số 3:2, đốt râu thứ hai dài hơn độ dài đầu + mảnh lưng ngực trước. Mảnh lưng ngực trước phía trước hẹp hơn phía sau. Phần da cánh phía mép trước màu lục, những phần khác màu nâu hạt chè, phần màng của cánh màu nâu đậm. Cuối ngọn và gốc đốt chày chân sau màu đen.

Đặc tính sinh học, sinh thái và gây bệnh của bọ xít dài

* Tuổi đời bọ xít dài

khoảng 31,5-37 ngày

+ Thời kỳ trứng: 6-7 ngày.

+ Thời kỳ sâu non: 17-22 ngày.

+ Thời kỳ trưởng thành: 7-8 ngày.

* Đặc tính sinh học và gây bệnh

Trứng đẻ thành ổ, từ 1-2 hàng dọc trên cả 2 mặt lá lúa (từ 10-15 quả). Hầu hết đẻ ở mặt trên và ngoài mép lá, có khi đẻ trên bẹ lá. Trứng nở vào buổi sáng. Bọ xít non lúc mới nở sống tụ tập quanh ổ trứng, nhưng chỉ sau 2-3 giờ là loại phân tán lên bông lúa để chích hút nhựa cây và sau 2-5 ngày lột những lần thứ nhất.

Con đã phát triển hoàn chỉnh đẻ hoạt động giao phối vào ban ngày, nhất là buổi sáng sớm và chiều mát, buổi trưa nằm im. Một con cái đẻ bình quân từ 250-300 trứng, bọ xít trên lúa đẻ khoẻ hơn trên cỏ. Sau khi mưa, trời hửng nắng hoạt động mạnh. Cuối vụ mùa, trời mát hoạt động cả trưa và chiều. Bọ xít dài trưởng thành khi hút dịch ở bông lúa non nếu bị khua động thì rơi ngày xuống và lẩn trốn ngay lập tức. Bọ xít có tính hướng yếu đối với ánh sáng, thường bay vào đèn các đêm có mưa gió, con đực vào bẫy, bả nhiều hơn con cái. Bọ xít cũng ưa mùi hôi, tanh. Thời kỳ trưởng thành bọ xít dài qua đông ở phía trên cỏ ven rừng, trong vườn, ruộng có rất nhiều cỏ, thảm mục, ống tre, nứa trong rừng, rồi chuyển sang lúa chiêm xuân. Sau khi gặt lúa chiêm xuân, bọ xít lại chuyển sang những hoa cỏ, lau sậy, mạ, lúa hè thu, lúa mùa.

Bọ xít non hay trưởng thành đều trích hút hạt lúa non khiến cho hạt bị lép trắng, gây giảm chất lượng và năng suất (có thể lên tới 50%).

Bọ xít thường gây bệnh nặng ở toàn bộ những thời kỳ sinh trưởng của cây lúa, quan trọng nhất là giai đoạn trỗ, bông lúa bị hại lửng lép hoặc bạc trắng, hạ năng suất. Ruộng lúa gần bìa rừng, gần ruộng rau màu và có rất nhiều cỏ dại thường bị hại nặng.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ bọ xít dài

– Giải pháp trồng trọt, kỹ thuật:

+ Dọn dẹp vệ sinh ruộng đồng, dọn dẹp sạch cỏ ở những bờ ruộng hoặc sơn bờ ruộng.

+ Tập trung cấy đúng vụ trên từng vùng rộng lớn để có kế hoạch theo dõi, tổ chức ngăn ngừa, diệt trừ.

+ Có thể tổ chức đốt đuốc để bẫy bọ xít trưởng thành ra rộ, dùng những bó lá xoan ngâm nước giải một ngày, cắm lên những cọc sắp xếp quanh ruộng để tập trung diệt trừ bọ xít…

– Giải pháp hóa học:

+ Dùng một số loại thuốc hóa học lưu dẫn, có vị độc, tiếp xúc như Ofatox 400EC, Fastac 5EC…