Thán thư đậu đỗ

Bệnh thán thư đậu đỗ được tìm thấy giai đoạn đầu ở châu Âu. Ngày nay, bệnh rất thịnh hành ở những khu vực trồng đậu đỗ trên toàn cầu. Bệnh gây phá hại mạnh ở các khu vực có thời tiết nóng ẩm. Ở nước ta bệnh gây phá hại trên những khu vực đậu đỗ như đậu cove, đậu vàng, đậu trạch, đậu bở, đậu đũa.

1/ Dấu hiệu bệnh

– Bệnh có thể phát hại từ thời kỳ nảy mầm cho tới thu hoạch. Ở trên lá mầm vết bệnh có hình tròn, màu nâu đen, hơi ướt và lõm.

– Vết bệnh trên thân có hình thoi dài, hơi lõm có màu nâu đỏ. Bệnh nặng cây giống có khả năng chết rạp.

– Ở trên lá thật, vết bệnh thông thường gây bệnh ở phần gân lá và phiến lá sát gân. Vết bệnh hình tròn hoặc không định hình có màu nâu, chung quanh viền nâu đỏ.

– Ở trên vết bệnh có những chấm đen nhỏ li ti đó là những đĩa cành của nấm tạo bệnh.

– Vết bệnh trên cuống lá và thân cành thường nối dài, có màu nau sẫm, hơi lõm, bệnh có thể gây bệnh làm bông rễ bị rụng. Ở trên quả, vết bệnh có hình bầu dục hoặc hình tròn, có màu nâu vàng, hơi lõm, chung quanh có viền nâu đỏ. Ở trên vết bệnh tạo thành nhiều đĩa cành xếp theo vòng tròn đồng tâm hoặc xếp lộn xộn. Nấm tạo bệnh có thể gây bệnh cả hạt, ở trên hạt vết bệnh là những chấm nhỏ màu nâu hoặc màu đen.

2/ Nguyên do tạo bệnh

– Nấm tạo bệnh là Colletotrichum lindemuthianum.

– Sợi nấm đa bào, phân nhánh, có màu nâu nhạt. Đĩa cành của nấm tạo bệnh có lông gai màu đen, đa bào, có từ 1 – 4 ngăn ngang, kích cỡ 40 – 110 x 4 – 6 micromet.

– Cành bào tử phân sinh không mà, ngắn, đơn bào. Bào tử phân sinh không có màu đơn bào, hình bầu dục, thẳng hoặc hơi cong, kích cỡ 10,5 – 23 x 3,5 – 6,6 micromet. Nấm tồn tại đa phần ở dạng sợi nấm, nấm tồn đọng trên hạt giống và trên tài dư bệnh.

– Sợi nấm có khả năng tồn tại trong nội nhũ và trong phôi hạt thời gian khoảng 2 năm.

3/ Đặc tính phát sinh phát triển

– Bệnh phá hại ở mức độ nặng trong môi trường ẩm độ không khí cao trên 80%, nhiệt độ 16 – 20 độ C. Bào tử nấm nảy mầm trong khuôn khổ nhiệt độ 4 – 34 độ C, phù hợp nhất ở nhiệt độ 22 – 23 độ C. Trong hoàn cảnh nhiệt độ và độ ẩm thuận lợi giai đoạn tiềm dục của bệnh là 4 – 7 ngày. Ở nước ta, bệnh thông thường phát sinh mạnh trên các chân ruộng trũng, có khả năng thoát nước kém.

4/ Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ

– Dùng những giống giống kháng bệnh, giống sạch bệnh. Gây giống từ các ruộng không bị bệnh và từ những cây khỏe mạnh, sạch bệnh.

– Xử lý bằng thuốc hóa học.

– Dọn dẹp sạch tàn tích bệnh. Đem xử lý đốt hoặc chôn sâu, cày sâu để san lấp tàn tích cây bị bệnh, bón phân hài hòa.

– Thực thi luân canh 2 – 3 năm với cây trồng nước ở các chân ruộng bị lây nhiễm nặng. Vun luống cao thoát nước tốt, bảo đảm mật độ phù hợp.

– Khi bệnh bắt đầu xuất hiện cần xịt thuốc hóa học: Zineb 80WP 0,4%, Daconil 50WP và 75 WP nồng độ 0,125 – 0,25%.