Sự tích về cây dưa hấu

Ngày xửa, ngày trước đời vua Hùng thứ 17, đất nước ta có núi cao, có sông rộng, nhưng ruộng đồng thưa thớt, hoa quả chưa có rất nhiều thứ thơm vật lạ. Vua Hùng có một người con nuôi tên là Mai An Tiêm có tài năng tháo vát và có trí hơn người. Thuở nhỏ, Mai An Tiêm là cậu nhỏ thông minh, lanh lẹ. Lớn lên, Mai An Tiêm khỏe khoắn, chăm chỉ làm việc, lại khéo tay biết làm nhiều việc, nên được Vua Hùng quý mến và gả con gái nuôi làm vợ. Thông thường không bao lâu sau, vợ chồng Mai An Tiêm đã xây cất được nhà cửa khang trang, thóc gạo đầy nhà. Thấy thế, bọn người ganh tỵ tâu với Vua Hùng: “An Tiêm coi thường ơn vua. Hắn tin rằng của cải làm ra đều là nhờ ơn Trời và tài sức của hai vợ chồng hắn với những con”. Vua Hùng nghe tin giận lắm, liền truyền lệnh đầy cả gia đình Mai An Tiêm ra một hòn đảo hoang vắng ở biển đông. (vùng biển Nga Sơn – Thanh Hóa)

Người vợ là nàng Ba lo sợ sẽ phải chết ở ngoài cù lao cô quạnh, nhưng An Tiêm thì bình thản nói: “Trời đã tạo ra ta, sống chết là ở Trời và ở ta, việc gì phải lo”.

Hai vợ chồng An Tiêm cùng đứa con đã sống hiu quạnh ở một bãi cát, ở trên hoang đảo. Họ ra sức khai khẩn, canh tác để kiếm sống. Một ngày kia, vào mùa hạ, có một con chim lạ từ phương tây bay đến đậu trên một gò cát. Chim nhả mấy hạt gì xuống đất. Được ít lâu, thì hạt nẩy mầm, mọc dây lá cây tỏa ra.

Cây nở hoa, kết thành trái lớn. Cực kỳ nhiều trái vỏ xanh, ruột đỏ. An Tiêm bảo vợ: “Giống cây này tự nhiên không nên trồng mà có tức là vật của Trời nuôi ta đó”. Rồi An Tiêm hái nếm thử, thấy vỏ xanh, ruột đỏ, hột đen, hương vị thơm và ngon ngọt, mát dịu. An Tiêm bèn lấy hột gieo trồng khắp nơi, tiếp đến mọc lan ra cực kỳ nhiều.

Một ngày kia, có một chiếc tàu bị bão dạt vào cù lao. Mọi người lên bãi cát, thấy có rất nhiều quả lạ, ngon. Họ đua nhau đổi thực phẩm cho gia đình An Tiêm Rồi từ đấy, tiếng đồn đi là có một giống dưa cực kỳ ngon ở phía trên đảo. Những tàu buôn nhộn nhịp ghé đến đổi chác đủ thứ dụng cụ và thực phẩm cho gia đình An Tiêm. Nhờ này mà gia đình nhỏ nhỏ của An Tiêm trở thành đầy đủ, cuộc sống phong lưu.

Vì chim đã mang hột dưa đến từ phương Tây, nên An Tiêm đặt tên cho thứ trái cây này là Tây Qua. Người Tàu ăn thấy ngon, khen là “hẩu”, nên về sau người ta gọi là Dưa Hấu

Ít lâu sau, vua sai người ra cù lao ngoài biển Nga Sơn dò xét xem gia đình An Tiêm như thế nào, sống hay chết. Sứ thần về kể lại cảnh sống sung túc và nhàn nhã của vợ chồng An Tiêm, nhà vua ngẫm nghĩ thấy thầm phục đứa con nuôi, bèn cho triệu An Tiêm về phục lại chức vị cũ trong triều đình.

An Tiêm mang về dâng cho vua giống dưa hấu mà mình may mắn có được. Rồi phân phát hạt dưa cho dân chúng trồng ở các chỗ đất cát, vươn lên giàu có thêm cho xứ Việt một thứ trái cây danh tiếng. Hòn đảo mà An Tiêm ở, được gọi là Châu An Tiêm.