Kỹ thuật sạ lúa (sạ lan và sạ hàng)

1/ Sạ lúa là gì?

Là lấy hạt lúa giống đã ngâm, ủ nảy mầm gieo trực tiếp xuống ruộng để cây lúa sinh trưởng, phát triển cho đến lúc thu hoạch. Có 2 cách sạ thường hay được ứng dụng trong sản xuất là sạ lan và sạ theo hàng.

1/1/ Tìm hiểu thêm thế nào là sạ lan

– Là sử dụng tay gieo trực tiếp hạt lúa giống đã ngâm, ủ nảy mầm xuống ruộng, khi lúa mọc lên không có hàng lối phân biệt. Sạ lan còn được gọi là gieo thẳng, gieo vãi. Lượng lúa giống để sạ lan thường từ 180-200 kilogam/ hecta.

Sạ lan cây lúa mọc lên không có hàng lối

– Trong trường hợp ruộng khó điều chỉnh mặt bằng và điều kiện gieo sạ không chủ động thì thông thường phải sạ lan, vì chuẩn bị ruộng để sạ lan không khắt khe, ruộng còn chút nước, sạ lúa xong rồi cạn hết nước sau cũng được.

Ruộng đang sạ lan chưa cạn hết nước

– Thỉnh thoảng nền ruộng cứng, không kịp cạn nước, vẫn có thể sạ lúa. Trong trường hợp này gọi là sạ (lan) ngầm. Sau khi sạ xong, một, hai ngày sau mới cạn hết nước, cách sạ này chỉ ứng dụng trong hoàn cảnh ruộng không chủ động thoát nước ở một vài vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long. Sạ kiểu này thì lượng lúa giống phải tới 220-250 kilogam/ hecta.

Ruộng sạ lan có thể còn nước

– Độ dài mầm của hạt lúa lúa giống để sạ lan:

+ Thời gian điều chỉnh mầm của hạt lúa giống cũng đỡ khó khăn hơn, Sau ủ 36 giờ, hạt lúa giống nứt nanh (thỉnh thoảng mầm dài bằng 1/3 hạt lúa giống) như hình dưới là sạ được.

Mầm hạt lúa giống có thể sạ lan

+ Nhưng nếu trời mưa hoặc chưa làm kịp ruộng thì trải giống ra để hôm sau sạ cũng được, mầm của hạt lúa giống để đến hôm sau dài bằng hạt lúa giống như hình dưới vẫn sạ được.

Mầm hạt giống dài để sạ lan vẫn được

Chú ý: Nếu chưa sạ kịp, phải trải lúa giống đến hôm sau, thì 8-10 tiếng cần đảo hạt lúa giống để mầm và rễ của những hạt lúa giống không bị quấn vào nhau.

1/2/ Tìm hiểu thêm thế nào là sạ hàng (sạ lúa theo hàng)

a. Định nghĩa, sạ hàng là gì?

Sạ lúa theo hàng là gieo hạt giống bằng vật dụng đã thiết kế sẵn những hàng lỗ, khi kéo vật dụng đi thì lúa giống rơi qua các dãy lỗ xuống mặt ruộng thành những hàng tách biệt song song nhau, lúa sẽ mọc lên thành hàng, lối như hình dưới.

Sạ lúa bằng vật dụng sạ hàng – Lúa mọc lên có hàng lối

b. Mật độ sạ hàng

Mật độ sạ hàng được điều chỉnh bởi những vòng cao su che những dãy lỗ của trống có chứa lúa trên vật dụng sạ hàng. Có thể điều chỉnh vòng cao su để gieo lượng hạt lúa giống xấp xỉ ở 3 mức: 50-75-100 kilogam/ hecta.

Hàng cách hàng và lượng hạt rơi ra trên hàng phụ thuộc vào lượng lúa giống để sạ. Khoảng cách giữa những hàng của những giống lúa thường tiến hành trồng trong sản xuất là 20 centimét như hình.

Khoảng cách giữa những hàng là 20 centimét.

c. Mầm lúa giống để sạ hàng

Mầm của hạt lúa giống để sạ hàng có thể là:

– Hạt lúa giống đã ngâm nước 24 giờ để ráo nước.

Lúa giống ngâm nước 24h để ráo nước

– Hoặc hạt lúa giống đã ngâm, ủ nứt nanh hay mầm dài 1- 2 milimét.

Mầm của hạt dài 1- 2mm

d. Vật dụng để sạ hàng

Vật dụng sạ hàng ngày nay được dùng rộng rãi đối với các khu vực chuyên canh cây Lúa như Đồng bằng sông Cửu long. Nhưng đối với những địa phương trồng lúa nhỏ lẻ và không tập trung ở những tỉnh miền núi thì vật dụng này vẫn chưa được phổ biến. Nguyên do là người dân chưa được tiếp cận và thấy được hiệu quả vượt trội mà vật dụng này đem lại như tiết kiệm thời gian và nhân công, hạ lượng giống đáng kể, lúa mọc đều dễ chăm sóc và chống được sâu hại. Vậy vật dụng sạ hàng là gì và ra sao?

– Vật dụng sạ hàng là công cụ có các trống để đổ lúa giống, những trống này nằm phía trên một trục và được gắn với tay cầm để kéo. khi kéo vật dụng sạ hàng đi, lúa giống ở phía trong trống rơi xuống ruộng thành từng hàng.

Vật dụng sạ hàng

– Trước đây khi vừa mới ứng dụng, vật dụng sạ hàng làm bằng kim loại, khi kéo gặp bùn (sình) lầy cực khó khăn.

Vật dụng sạ lúa theo hàng làm bằng kim loại

– Tiếp đến được cải tiến làm vật dụng sạ hàng bằng nhựa nên khi kéo nhẹ nhàng hơn và năng suất sạ cao hơn vật dụng làm bằng kim loại.

Vật dụng sạ lúa theo hàng làm bằng nhựa (bề rộng 1,2-1,5m)

– Tuy vậy sau khi được cải tiến làm bằng nhựa nhưng bề rộng của vật dụng sạ hàng ngắn (1,2-1,5m), người ta lại tiếp tục cải tiến vật dụng sạ hàng có bề rộng dài 2 mét và năng suất sạ lại cao hơn vật dụng sạ hàng bằng nhựa có bề rộng ngắn.

Vật dụng sạ hàng có bề rộng dài 2m

– Cho dù vật dụng sạ hàng có bề rộng lớn nhưng có rất nhiều trống đổ lúa, dẫn tới việc đổ lúa vào trống cũng mất thời gian hơn, nên người ta lại cải tiến thành ít trống của vật dụng sạ hàng, nhưng mỗi trống lại dài.

Trống đựng lúa giống dài

– Nên khi cho lúa giống vào trống dễ hơn vì miệng trống vừa dài vừa rộng hơn trống đổ lúa ngắn.

Trống dài dễ đổ lúa vào trống

2/ Triển khai sạ lúa:

2/1/  Cách gieo sạ lan

Là sử dụng tay lấy lúa từ vật dụng mang theo để vung (gieo) đều trên ruộng.

Gieo đều lúa giống trên ruộng

Chú ý: Nếu rất nhiều người sạ thì phải đi cùng song song cùng nhau  và không được sạ chồng mí (chồng lối này lên lối khác).

Gieo đều lúa giống trên ruộng

2/1/ Kỹ thuật sạ hàng

Muốn bảo đảm mật độ gieo tương đối chuẩn xác, cần phải tiến hành kiểm tra mật độ gieo trên 100m2 bằng cách giản đơn: đo bề rộng làm việc hiện thực của vật dụng gieo, tính chu vi của bánh xe để biết diện tích gieo được khi bánh xe quay một vòng, như vậy tính được số vòng bánh xe quay khi gieo 100m
². Sau khi cho hạt giống vào những trống, kê kích máy lên, lót giấy hoặc bạt nilon bên dưới để hứng hạt, quay bánh xe sao cho số vòng quay tương ứng với hiện thực là 100m
². Thu số hạt lúa giống rơi xuống đem cân sẽ cho thấy mật độ cần gieo, nếu có chênh lệch thừa hoặc thiếu theo lượng hạt giống đã được chuẩn bị có thể điều chỉnh tăng hay hạ nhờ những vòng

cao su
che trên những dãy lỗ.

a. Vận chuyển lúa giống đã ngâm ủ ra ruộng sạ

– Đóng lúa vào bao và chuyển những bao lúa giống tới ruộng sạ

– Để những bao theo những khoảng cách ổn định, đỡ phải đi lấy lúa giống trong suốt quá trình gieo sạ.

Chuyển lúa giống tới ruộng sạ

b. Lấy lúa giống để sạ

– Cho lúa vào trống sạ: Sử dụng vật dụng xúc lúa giống đổ vào từng trống sạ. Vật dụng sạ có rất nhiều trống, phải đổ làm rất nhiều lần.

Cho lúa vào trống sạ của vật dụng sạ hàng có rất nhiều trống

– Cho lúa vào trống sạ của vật dụng sạ có ít trống:

Cho lúa vào trống sạ của vật dụng sạ hàng có ít trống sẽ dễ và nhanh hơn vật dụng sạ hàng có rất nhiều trống

Cho lúa vào trống sạ của vật dụng sạ hàng có ít trống

Chú ý: Lượng lúa giống cho vào trống sạ: Đừng nên đổ đầy trống, lúc kéo hạt lúa không rơi ra được. Chỉ đổ lúa khoảng hai phân ba của trồng sạ, trong suốt quá trình dịch chuyển phía trên mặt ruộng, bánh xe lăn khiến cho những trống của máy gieo lăn theo đồng bộ, hạt lúa giống trong trống bị xáo trộn sẽ theo những lỗ mở thoát ra ngoài rơi tự do xuống mặt ruộng thành hàng.

Chỉ đổ lúa khoảng 2/3 trống sạ

– Đậy nắp trống sạ, sau khi đổ lúa vào trống sạ xong, đậy kin nắp trống và gài cẩn trọng, tránh nắp trống bị mở phía trong khi đang sạ.

Đậy kín và gài chắc nắp trống sạ

e. Kéo vật dụng sạ hàng trên ruộng

– Vật dụng sạ hàng còn được gắn vào đầu máy cày, máy kéo. Khi mặc tích ruộng đủ lớn, thì có thể chạy bằng máy, năng suất sạ cực kỳ cao. Hoặc gắn vào động cơ, sẽ thay được sức kéo của con người.

Trống sạ hàng được gắn vào động cơ

– Hoặc trực tiếp kéo vật dụng sạ hàng thủ công:

+ Kéo hàng giai đoạn đầu cần đi theo bờ ruộng hay theo sợi dây làm chuẩn để kéo vật dụng đi cho thẳng hàng.

Kéo hàng giai đoạn đầu đi theo bờ ruộng hay theo sợi dây làm chuẩn

+ Tiếp tục kéo vật dụng sạ hàng những đợt sau song song với những đợt kéo trước. Nên để vết bánh xe của vật dụng sạ hàng đợt kế tiếp trùng lên vết bánh xe của vật dụng sạ hàng đợt trước đó để có thể bảo đảm khoảng cách giữa hai vật dụng sạ hàng.

Kéo vết bánh xe đợt kế tiếp trùng lên vết bánh xe của đợt trước

+ Cứ kéo tiếp tục như vậy cho tới hết ruộng.

Kéo tiếp tục cho tới hết ruộng

Ruộng lúa sau khi sạ xong sẽ như hình phía dưới. Nếu được nên kéo theo hướng Bắc-Nam để gia nâng cao khả năng quang hợp của cây lúa.

Chú ý khi sạ hàng

Ruộng lúa sau khi sạ hàng

– Chuẩn bị ruộng để sạ hàng phải thật bằng phẳng, bùn mềm và không bị lún, nhưng cũng không được khô, ẩm độ bảo đảm bão hòa.

– Điều chỉnh mầm của hạt giống để sạ hàng cũng cực khó khăn vì mầm ngắn quá hạt dễ bị chìm, không mọc được. Mầm dài quá, không lọt qua lỗ đã thiết kế sẵn của vật dụng sạ, không bảo đảm mật độ.

– Sau khi sạ hàng điều chỉnh

cỏ dại
nhiều hơn ruộng sạ lan, vì sạ hàng cây lúa mọc thưa, nên

cỏ dại
dễ phát triển.