Cách nhân giống in – vitro cây keo lai

Keo lai là một loài cây trồng quan trọng và cực kỳ có triển vọng trong nhiều chương trình trồng rừng ở Việt Nam, đặc trưng trên các khu vực đất bị thoái hóa.

Trong quản lý giống cây lâm nghiệp thì nhân tố chất lượng di truyền của giống là quan trọng nhất vì nó quyết định chất lượng và năng suất của rừng trồng. Cây keo lainhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô có các điểm mạnh:

– Những cây giống đồng nhất về mặt di truyền, mang đây đủ các lợi thế lai của cây mẹ.

– Hệ số nhân cao, cắt ngắn thời gian đưa giống vào sản xuất.

– Nhân được một vài lượng cây lớn trong một diện tích nhỏ. Trong 1m² nền có thể để được tới 18/000 cây.

– Cây được làm sạch bệnh và không tiếp xúc với những nguồn gây bệnh do đó đảm bảo những cây con sạch bệnh, khoẻ mạnh.

– Cây keo lai cấy mô sau khi tiến hành trồng có tốc độ sinh trưởng nhanh và đồng đều, thân lên thẳng, ít phân nhánh, không chẻ thân, có rễ cọc chắc chắn, thân không giòn, chịu được gió mạnh, ít đổ ngã nên có thể trồng thành cây lâu năm lấy gỗ, gia tăng giá trị kinh tế.

1/ Quy trình vào mẫu cây keo lai

1/1/ Nguyên vật liệu và cách tiến hành xử lý vào mẫu cây keo lai

– Chọn mẫu là các cành bánh tẻ từ các cây có chồi và lá phát triển đều, hài hòa.

– Mẫu được chọn rửa kỹ bằng nước xà phòng loãng, tiếp đến rửa lại dưới vòi nước chảy, cho mẫu vào bình tam giác tráng qua cồn, rửa lại bằng nước cất vô trùng rồi triển khai tiệt trùng mẫu.

1/2/ Tiệt trùng mẫu cây keo lai

– Tiệt trùng mẫu bằng bằng dung dịch nước Javel (nồng độ 50%), tiếp đến đổ bỏ dung dịch tiệt trùng và rửa lại mẫu bằng nước vô trùng.

– Sử dụng dao cấy cắt mẫu khoảng 1,5 centimét có mang một đốt lá, tiếp đến cấy vào môi trường vào mẫu.

– Môi trường vào mẫu là môi trường MS (Murashige and skoog) có bổ sung đường 30g/l; agar 7g/l; 1,5 mililít /L BA; 0,5 mililít /L NAA.

2/ Cách thức tạo chồi con in-vitro cho cây keo lai

– Chọn các mẫu sống khỏe, không bị lây nhiễm nấm, khuẩn được dùng làm nguyên vật liệu để tạo chồi.

– Sử dụng dao cấy cắt bỏ hai đầu của mẫu cấy, chỉ lưu lại đoạn mang chồi và cấy vào môi trường tạo chồi.

– Môi trường tạo chồi là môi trường MS có bổ sung đường 30g/l, agar 7g/l, 1,5 mililít /L BAP, 0,5 mililít /L NAA

3/ Cách thức tạo cụm chồi và nhân nhanh cụm chồi cho cây keo lai

– Mẫu cấy là những chồi con in-vitro được 3 – 4 tuần tuổi, phát triển tốt, không bị nhiễm nấm, khuẩn. Sử dụng dao cấy tách cắt lấy chồi và để nguyên ngọn chồi cấy vào môi trường tạo cụm chồi.

– Môi trường tạo cụm chồi là môi trường MS có bổ sung đường 30g/l, agar 7g/l, 1,5 mililít /L BAP,0,5 mililít /L NAA.

4/ Cách thức tạo cây keo lai hoàn chỉnh

– Mẫu cấy là những chồi được 3 – 4 tuần tuổi, phát triển tốt, không bị nhiễm nấm, khuẩn. Sử dụng dao cấy tách cắt lấy ngọn chồi và cấy vào môi trường tạo cây hoàn chỉnh.

– Môi trường tạo cụm chồi là môi trường MS có bổ sung đường 30g/l, agar 7g/l, IBA.

Cách nhân giống cây kep lai in – vitro

5/ Quy trình ra ngôi (thuộc quy trình nuôi cấy mô)

5/1/ Tiêu chuẩn cây con cây keo lai

– Cây giống trong bình nuôi cấy đã qua huấn luyện, cây không bị lây nhiễm nấm, vi khuẩn, không cong queo, không cụt ngọn, chiều cao từ: 3-5 centimét, số rễ: 3-4 rễ.

5/2/ Hỗn hợp bầu đất ươm cây keo lai

– Chuẩn bị ruột bầu đất ươm cây: trộn đất tầng B và cám dừa theo tỉ lệ 7:3/ Tiếp đến đóng ruột bầu vào trong túi PE có kích cỡ 7 x 12 centimét, xếp đứng bầu đất theo luống để tiện việc chăm bón cây sau này.

5/3/ Xử lý cây mầm và bầu đất trước khi ươm cây keo lai

– Trước khi cấy cây vào bầu đất, phải xử lí bầu bằng phương pháp tưới đẫm bằng dung dich Viben C nồng độ 0,3% trước 24 giờ.

 – Cây mầm sau khi được rửa sạch, cắt bớt rễ và cấy vào bầu đất. Cây cấy thường vào lúc chiều tối để giúp không để ánh nắng chiếu chiếu trực tiếp vào luống cây mới cấy.

5/4/ Điều kiện nuôi ươm keo lai

– Che luống cây mới cấy bằng một lớp nilon trong để duy trì ẩm độ và phủ phía bên ngoài lớp nilon bằng lưới đen để hạ cường độ ánh sáng cho cây.

– Hai ngày sau khi cấy phun dung dịch Viben-C nồng độ 0,3% để diệt trừ nấm.

– Nhiệt độ 30-350C, ánh sáng bao phủ 50%, ẩm độ 80-85%.

– Tuỳ theo nhiệt độ trong không khí tại thời gian ươm cây, sử dụng hệ thống tưới phun tự động để duy trì ẩm độ cho cây. Trong toàn bộ thời gian cây chưa bén rễ không được tháo dỡ màn bao phủ cho cây.

– Sau khi cấy cây vào bầu đất được 14 ngày, cây đã bén rễ, bắt đầu triển khai tháo dỡ màn bao phủ cho cây.

5/5/ Cách chăm sóc cây giống ngoài vườn ươm cây keo lai

– Sau khi tháo màng bao phủ, tiếp tục phun sương cho cây, dựa theo thời tiết mà có chế độ phun hợp lý, tiến hành xử lý tưới phân cho cây như sau: dùng phân NPK 16-16-8-13S, thời gian giữ 2 lần bón 5 ngày /lần, sau khi tưới phân xong phải tưới rửa lá bằng nước sạch.

– Khi cây được 1,5 tháng tuổi ngoài vườn ươm, đạt chiều cao 10-15 centimét triển khai đảo bầu lần 1/ Trước khi đem đi trồng rừng 2-3 tuần triển khai đảo bầu lần 2 để phân loại cây. Lưu ý mỗi lần đảo bầu hạn chế ánh nắng chiếu trực tiếp vào cây, tưới đẫm nước và không tưới phân. Khi cây được từ 2,5 – 3 tháng tuổi, chiều cao đạt từ 20-40 centimét, đường kính cổ rễ 3 mm thì đủ tiêu chuẩn trồng rừng.