Rầy Xanh Gây Hại Trên Chè Và Những Giải Pháp Diệt Trừ Tốt Nhất.

Đặc tính của Rầy Xanh

Tên khoa học: Empoasca flavescens. Tên gọi tiếng anh: Green leafhopper. Họ ve sầu nhảy (Jassidae), Bộ cánh đều (Homoptera)

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài

Trứng: Hính dáng hơi cong hình quả chuối dài khoảng 0,8 milimét, trứng mới đẻ màu trắng sữa, trứng sắp nở có màu lục nhạt. Mỗi búp chè có từ 1-8 trứng và có tuổi đời 5-8 ngày.

Rầy non: Có 5 tuổi, có hình thức biểu hiện ra bên ngoài gần giống rầy đã phát triển hoàn chỉnh nhưng không có cánh, về màu sắc mới nở (tuổi 1) có màu trắng, sang tuổi 2-5 có màu xanh vàng đến xanh lá mạ. Cuối tuổi 5 cơ thể dài 2 milimét.

Rầy đã phát triển hoàn chỉnh: thân dài từ 2,5-4 milimét, màu xanh lá mạ, đầu hình tam giác, chính giữa đỉnh đầu có đường vân trắng, hai cánh trước màu xanh trong suốt xếp úp hình mái nhà. Trưởng thành có khả năng sống từ 14 – 21 ngày.

Đặc tính sinh thái

☑ Hằng năm rầy có thể phát sinh khoảng 10 – 14 lứa. Tuổi đời 9 – 11 ngày (mùa Xuân),7 – 8 ngày (mùa Hè) và 14 – 16 ngày (mùa Đông).

☑ Rầy xanh thường đẻ trứng ở những mô mềm của búp chè, nhưng tập trung ở những đốt nối, một con rầy cái trưởng thành có khả năng đẻ trung bình khoảng 30 trứng và chúng có khả năng đẻ nhiều nhất tới 150 trứng.

☑ Rầy đã phát triển hoàn chỉnh sợ ánh nắng trực xạ, rầy bị cuốn hút bởi ánh sáng đèn yếu và có đặc điểm bò ngang. Khi bị khua động, rầy có thể nhẩy hay lẩn trốn nhanh.

☑ Ngoài gây thiệt hại chè, rầy còn gây thiệt hại trên một vài cây trồng khác như lúa, khoai, bông, đậu lạc, dâu tằm…

Đặc tính gây bệnh

Rầy xanh hút nhựa theo gân lá non làm lá xoăn lại chuyển màu hơi vàng, rìa lá bị cháy và mật số rầy cao sẽ làm cháy lá, cây suy giảm không phát triển, rụng bông và quả non.

Là nguyên nhân gián tiếp lây bệnh virus cho cây cây trồng.

Rầy xanh gây bệnh cây chè

Dấu hiệu

Cả rầy non và trưởng thành hút nhựa ở búp chè và lá non khiến cho lá non cằn lại, mép lá cong lên như hình dáng cái thìa úp.

Nếu bị hại nặng, chóp lá bị khô có màu thâm đen và lan dần xuống 2 bên mép lá gọi là ”cháy rầy”.

Rầy xanh gây bệnh cả năm trên nương chè, nhưng nặng nhất vào tháng 3-5 và tháng 9-11/

Điều kiện phát sinh rầy xanh hại chè

☑ Dựa theo điều kiện sinh thái khác nhau mà khả năng phát sinh bệnh cũng khác nhau, cụ thể:

✔️ Nương chè còn non bị hại nặng hơn nương chè già.

✔️ Nương chè nhiều cỏ dại, ít chăm sóc cũng bị hại nặng.

✔️ Chè được canh tác ở nơi khuất gió cũng bị hại nặng hơn.

✔️ Chè trồng xen bị hại nặng hơn chè trồng thuần.

☑ Trời mưa lớn, thời gian mưa nối dài hoặc khô hạn bất lợi cho sự phát triển của rầy.

☑ Điều kiện thuận lợi cho rầy gây bệnh và sinh sôi nảy nở là lúc thời tiết chuyển từ lạnh sang nóng hoặc nắng mưa chen kẽ.

Tác hại

Tổn thất do rầy không những bởi hút hết nhựa cây mà còn gây thương tổn tế bào làm cây chậm lớn, còi cọc, hạ chất lượng và năng suất chè.

Những giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ rầy xanh

Giải pháp trồng trọt

1/ Cách làm đất trồng

Phải chọn những nơi không có chứa kim loại nặng và có nguồn nước tưới không ô nhiễm.

Cày sâu đất, bừa san. Tiếp đến phơi ải đất, bừa kỹ khiến cho đất tơi xốp, thoáng khí, kích thích vi sinh vật đối kháng và vi sinh vật phân giải chất hữu cơ hoạt động.

Trường hợp không cày tất cả bề mặt thì hãy đào rãnh để trồng chè.

2/ Chọn cây giống

Nên chọn cây chè giống bảo đảm những tiêu chí sau:

☑ Được canh tác 8-12 tháng trong vườn ươm với số lá 6-8 lá trở lên.

☑ Chiều cao cây là 20-30 centimét (tùy giống), đường kính gốc là 3-5 centimét (tùy giống), màu thân hóa nâu.

☑ Lá lớn, dầy, cứng, xanh thẫm hoặc xanh vàng (tùy giống), không có nụ, hoa, sạch sâu hại.

☑ Bầu còn nguyên vẹn.

3/ Xới đất giữa những hàng chè

Cuốc xới một lớp đất mỏng 2-3 centimét có công dụng trừ diệt trừ cỏ dại và một vài sâu bênh hại chè.

Nên thực thi 2 lần/năm: lần thứ nhất vào tháng 2-3 sau khi có mưa xuân và cỏ dại đã mọc nhiều; lần thứ 2 vào tháng 9-10 trước khi cỏ dại ra bông.

4/ Trồng cây chung quanh

Có thể canh tác cây xen giữa những hàng chè làm phân xanh trong thời kỳ cây giống hoặc cây che bóng mát như cây muồng hoa vàng, muồng đen, cây cốt khí,…

5/ Bón phân một cách hợp lý

☑ Chè mới trồng: Chọn bón lót phân hữu cơ 20-30 tấn/ hecta, phân lân 100-150 kilogam/ hecta.

☑ Chè ở giai đoạn kiến thiết căn bản: bón phân dựa theo tuổi của cây.

Chú ý: Phân đạm, lân, kali không được rắc trên tán lá chè.

6/ Tưới nước

Tưới theo kỹ thuật phun mưa bề mặt với vòi tưới di động hoặc cố định.

7/ Hái chè đúng cách

Quy trình hái cải tiến:

☑ Vụ xuân (từ tháng 3-5): hái cao hơn vết đốn 10-15 centimét hái kỹ và hái bằng, những lứa hái sau hái bằng.

☑ Vụ hè thu (từ tháng 6-10): lứa hái giai đoạn đầu để chừa 1 lá cá và 1 lá thật tạo tán bằng hái kỹ, những lứa sau hái kỹ hái tạo sát mặt tán.

☑ Vụ thu đông: (từ tháng 11-12): hái sát mặt tấn và hái kỹ.

☑ Sau lứa hái tháng 4 và tháng 7 ứng dụng sửa tán nhẹ loại bỏ tất cả cành và búp vượt tạo tán bằng.

☑ Quy trình này tạo cho lứa hái hạ (15-18 lứa hái/ năm), thời gian 1 lứa hái dài (15-20 ngày/ lứa) thuận lợi cho thời gian cánh ly thuốc.

8/ Đốn chè đúng cách

☑ Đốn theo quy trình chu kỳ đốn 4 năm: giai đoạn đốn bắt đầu vào tháng 12 kết thúc vào tháng 1/

☑ Năm thứ nhất: đốn tạo khung tán và chiều cao (chiều cao 50-55 centimét ), cắt bỏ những cành không đạt được hiệu quả.

☑ Những sang năm đốn trên vết đốn cũ từ 3-5 centimét. Sangnăm thứ 5 quay về đốn cao vết đốn năm thứ nhất 1-2 centimét.

☑ Liên tục thăm nom vườn để kịp thời phát hiện bệnh sớm.

Giải pháp sinh học

☑ Dùng thiên địch như:

• Những loài bọ cánh cứng : bọ rùa đỏ, bọ rùa đen nhỏ, kiến ba khoang, bọ cánh cộc,…
• Những loài nhện ăn thịt: nhện xám trắng, nhện đen, nhện chân dài,…
• Một vài loài chuồn chuồn ăn rầy xanh non và trưởng thành.
• Một vài loài ong ký sinh trứng rầy.

☑ Đẩy mạnh dùng những chế phẩm sinh học và thảo mộc. Dùng chế phẩm sinh học từ nấm Beauveria bassiana để trừ rầy xanh.

☑ Sử dụng thuốc hóa học chuyên trị hoặc có phổ ảnh hưởng hẹp, ít độc với thiên địch mà rất hiệu quả với sâu bệnh, chỉ xịt vào nơi có mật độ sâu và mức độ bệnh cao hơn ngưỡng gây bệnh kinh tế.

☑ Dùng bẫy đèn để thu bắt rầy.

Giải pháp hóa học

Chỉ xịt thuốc hoá học trừ rầy xanh hại chè khi điều tra thấy mật độ rầy xanh vượt quá ngưỡng: 5con/ khay. Nên chọn một số loại thuốc phổ ảnh hưởng hẹp, thời gian cách ly ngắn, ít gây độc hại cho nhiều loại thiên địch hoặc sử dụng thuốc trừ sâu thảo mộc.

Một số loại thuốc đặc trừ rầy xanh hại chè

Hoạt chất Abamectin

Abamectin + Alpha-cypermethrin (ABAMECTIN 5EC)

Abamectin + Chlorfluazuron (Confitin 18EC)

Thuốc có ảnh hưởng tiếp xúc, vị độc và nội hấp yếu. Thuốc thấm nhanh vào biểu bì nhờ men translamilaza, nên thuốc ít bị ngoại cảnh ảnh hưởng, hiệu lực của thuốc kéo dài. Sau khi tiếp xúc với thuốc, côn trùng ngừng ăn ngay và chết vì đói.

Liều lượng: sử dụng từ 5g đến 8 g/ hecta, pha trong 400 – 600 lít nước/ hecta.

Thời gian: Xịt thuốc vào buổi sáng hoặc chiều mát.

Thời gian: Xịt thuốc khi sâu tuổi nhỏ, mới xuất hiện.

Cách ly: Ngừng xịt thuốc trước khi tiến hành thu hoạch 7 ngày.

Hoạt chất Emamectin benzoate (EMACAO TP 75WG, TANWIN 2.0EC)

EMACAO TP 75WG- Đặc Trị Nhện Đỏ- Sâu Vẽ Bùa- Rầy Bông.

THUỐC TRỪ SÂU SINH HỌC TANWIN 2.0EC – ĐẶC TRỊ CÔN TRÙNG CHÍCH HÚT

Thuốc trừ sâu không nội hấp, thẩm thấu mạnh vào mô lá, làm tê liệt côn trùng. Ảnh hưởng đến thần kinh côn trùng.

Liều lượng: Sử dụng từ 5 đến 6 g ai/ hecta, pha trong 500 – 800 lít nước/ hecta.

Thời gian: Xịt thuốc vào buổi sáng hoặc chiều mát.

Thời gian: Xịt thuốc khi sâu bệnh xuất hiện.

Cách ly: Ngừng xịt thuốc trước khi tiến hành thu hoạch 3 ngày

Hoạt chất Thiamethoxam (Actara 25WG)

ACTARA 25 WG – THUỐC ĐẶC TRỊ RẦY NÂU, BỌ TRĨ, BỌ PHẤN, RỆP SÁP

 

Thuốc có ảnh hưởng tiếp xúc, vị độc và lưu dẫn. Thuốc hấp thụ nhanh vào cây và dịch chuyển hướng ngọn trong bó mạch. Còn kích động thụ quan nicotinic axetylcholin, ảnh hưởng nhiều đến xynap trong hệ thần kinh trung ương côn trùng.

Liều lượng: sử dụng từ 6 đến 8 g ai/ hecta, pha trong 500-600 lít nước/ hecta.

Thời gian: Xịt thuốc vào buổi sáng hoặc chiều mát.

Hoạt chất Dinotefuran (Oshin 100SL)

Liều lượng: sử dụng 50 – 100g/ hecta. Lượng nước phun 400 lít/ hecta.

Thời gian: Xịt thuốc vào buổi sáng và chiều mát.