Quản Lý Và Đặc Trị Côn Trùng- Nhện Gây Hại Cây Có Múi.

1. Rầy chổng cánh (Diaphorina citri)

Khả năng gây bệnh

• Ấu và thành trùng chích hút dưỡng chất lá, đọt non làm phiến lá nhỏ và xoăn, đọt non lụi dần, sần sùi.
• Chất thải của rầy cuốn hút nấm bồ hóng ảnh hưởng nhiều đến quang hợp.
• Rầy chổng cánh là môi giới lây bệnh vàng lá gân xanh (Greening).

Giải pháp quản lý

•  Cắt tỉa cành, điều khiển những đọt ra tập trung
• Trồng cây chắn gió chung quanh vườn (bạch đàn, dương…) để ngăn rầy chổng cánh.
•  Không nên trồng nguyệt quới, cần thăng, kim quýt (cây ký chủ phụ của rầy chổng cánh).
• Trồng xen ổi xá lị trong vườn cây có múi để gia nâng cao khả năng xua đuổi rầy.
• Nhổ thiêu hủy cây bị bệnh Greening cắt nguồn truyền bệnh.
• Nuôi thả kiến vàng phát triển trong vườn.
• Theo dõi mật số rầy vào những thời kỳ cây ra đọt non để phòng trị kịp lúc. Xịt các sản phẩm có hoạt chất Pymetrozin…

Hình 1: (A) Tuổi đời của rầy chổng cánh; (B) Rầy chổng cánh trưởng thành; (C) Triệu chứng tổn thất trên cam quýt.

2 .Sâu vẽ bùa (Phyllocnistic citrella)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Bướm hoạt động về buổi tối, thường đẻ trứng ở mặt dưới lá gần gân chính của những đọt non mới mọc. Sâu non ăn phần nhu mô của lá hình thành đường hầm ngoằn ngoèo dưới lớp biểu bì, phía sau là đường phân thải ra của sâu như sợi chỉ, lớp biểu bì có khả năng bị bong ra hoặc trông giống như nhầy ốc sên. Sâu hoá nhộng tại mép lá bằng phương pháp sử dụng tơ gấp lại che tổ kén.
• Khi sâu gây bệnh, lá nhỏ, dị dạng ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của chồi non. Hoa và trái có khả năng bị rụng khi cây bị gây bệnh nặng. Ở thời kỳ cây giống nếu bị gây bệnh liên tục cây sẽ kém phát triển và có tán nhỏ hơn bình thường. Sâu vẽ bùa là môi giới lây bệnh loét trên cam quít. Sâu vẽ bùa gây bệnh cả năm, tập trung nhiều vào những đợt ra đọt non trong thời điểm mùa khô.
• Sâu gây bệnh trên các giống cây thuộc họ cam quít. Giải pháp quản lý Liên tục theo dõi để ý, để bảo vệ những đọt non vào những thời kỳ cao điểm phát triển của sâu. Trong tự nhiên có rất nhiều loại ong ký sinh trên sâu non và nhộng, thỉnh thoảng tỉ lệ kí sinh có thể lên tới 70-80%. Khi mật số sâu quá cao, có thể sủ dụng một số loại thuốc nội hấp để phun hay những hỗn hợp (Chlorantraniliprole + Abamectin)…

Hình 2: (A) Tuổi đời sâu vẽ bùa; (B) Dấu hiệu gây bệnh trên cành lá và trái.

3. Rầy mềm (Toxoptera auranti và Toxoptera citricidus)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Rầy mềm là một loài đa ký chủ. Chúng gây bệnh ở trên nhiều loại cây như cây có múi, cà phê, trà, xoài, đu đủ, ca cao… Con đã phát triển hoàn chỉnh đực thường xuyên có cánh, con đã phát triển hoàn chỉnh cái có hai loại: có và không cánh. Trong hoàn cảnh nhiệt đới, thức ăn thích hợp, rầy cái thường không có cánh, đa số là sinh sản đơn tính và đẻ con. Vì vậy, chúng tích lũy mật số cực kỳ nhanh. Còn khi mật số của rầy cao, hết thức ăn thích hợp, rầy sẽ sinh cánh dài, bắt cặp và dịch chuyển đi tìm nguồn thức ăn, sản sinh quần thể mới. Cả rầy non và trưởng thành đều bám ở mặt dưới lá, cành và đọt non để chích hút khiến cho chồi, lá biến đổi về hình dạng, cong queo, còi cọc, không phát triển được hạ sức tăng trưởng của cây. Bên cạnh đó, chất bài biết của rầy chứa đựng nhiều đường mật tạo môi trường thuận lợi cho cho nấm bồ hóng phát triển làm tác động trực tiếp tới tiến trình quang hợp của cây.

Giải pháp quản lý

• Tưới đủ ẩm và cung ứng đầy đủ dưỡng chất cho vườn cây.
• Cần theo dõi vườn liên tục, nhất là vào những đợt cây cam ra đọt non, nếu nhận thấy rầy có mật số cao thì có thể dùng thuốc hóa học để phun xịt. Những hoạt chất có thể dùng như Pymetrozin…

Chú ý: Tránh xịt thuốc tràn lan, mà chỉ xử lý trực tiếp vào các chỗ có rầy bu bám (đọt non, lá non, cành non…) để bảo tồn những loài thiên địch quan trọng trong vườn như bọ rùa đỏ, kiến 3 khoang, ong ký sinh… Hình 3: Rầy mềm gây bệnh trên những cây có múi. Cắt tỉa và tiến hành thiêu hủy cành vượt, cành có rất nhiều rầy, tạo thoáng đãng.

4. Bọ phấn trắng (Dialeurodes citri)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Thân bọ phấn thường có phấn và sáp che đậy, lại hay bám vào mặt dưới của lá bởi vậy cực khó diệt. Bọ phấn sinh sản nhanh, chỉ trong một thời gian ngắn chúng đã lan tràn khắp vườn, khiến cho cây bị úa lá. Bọ phấn hút nhựa cây già lẫn cây non và tiết mật, dẫn đường mang kiến và rệp đến. Sau khi có cánh, chúng dịch chuyển qua gây bệnh trên môi trường mới. Bọ phấn là nguyên nhân lây bệnh và vius từ cây này sang cây khác.

Giải pháp quản lý

• Tưới tia nước mạnh cũng gây giảm mật số bọ phấn
• Pha 1-2 muỗng cà phê bột giặt/1 lít nước hoặc pha ½ ly trà dầu giấm/1 lít nước + 1 ít bột giặt… xịt vào cây cũng hạn chế sự lây lan của bọ phấn.
• Sử dụng bẫy màu vàng: Treo một túi nilon màu vàng sáng có bôi chất liệu dính (vazelin, dầu thầu dầu, nhựa cây) vào mặt ngoài để nhử bọ phấn bay vào và bị dính ở đó.
• Trong trường hợp mật số bọ phấn cao cần xịt một số loại thuốc có hoạt chất Pymetrozin…

Hình 4: (A) Bọ phấn trưởng thành; (B) Ấu trùng bọ phấn.

5 .Rầy bướm (Metcalfa pruinosa)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Thông thường, rầy bướm chỉ gây bệnh rất nghiêm trọng cục bộ cho 1 số vườn cây. Rầy chích hút nhựa cây và tạo ra hiện tượng nấm bồ hóng gây ảnh hưởng nhiều đến quang hợp của cây. Người ta cũng chưa ghi nhận thấy rầy bướm đã lây bệnh virus nào cho cây có múi ở Việt Nam.

Giải pháp quản lý

• Cắt tỉa thiêu hủy cành bị hại, dọn dẹp vệ sinh vườn cây.
• Tưới bằng tia nước mạnh cho vườn cây.
• Trong trường hợp mật số rầy cao cần xịt các sản phẩm có hoạt chất Pymetrozin…

Hình 5: (A) Rầy bướm trưởng thành; (B) Ấu trùng rầy bướm.

6 .Bọ xít xanh (Rhynchocoris humeralis)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Cả con đã phát triển hoàn chỉnh và ấu trùng đều chích hút từ khi quả non. Chỗ vết chích có 1 chấm nhỏ và 1 quầng màu nâu. Trái bị chích hút sẽ vàng, chai, thối và rụng sớm. Một con có thể chích hút gây bệnh nhiều trái. Bọ xít gây bệnh nặng hơn ở các vườn rậm rạp, vườn cây lớn tuổi có rất nhiều bóng mát (nhất là ở thời kỳ trái còn non)… Nếu mật số bọ xít cao, thì khi vào vườn có thể ngửi thấy cả mùi hôi đặc thù do chúng tiết ra.

Giải pháp quản lý

• Hạn chế trồng quá dày, tỉa những cành già, bị sâu hại, cành vượt… để vườn cây luôn thoáng đãng.
• Nuôi kiến vàng trong vườn cam quýt.
• Vợt tay để bắt bọ xít vào buổi sáng sớm hay chiều mát.
• Liên tục kiểm tra trái và các lá gần trái để phát hiện và thu gom ổ trứng của chúng đem xử lý thiêu hủy.
• Xịt các hoạt chất trừ rầy như Pymetrozin khi nhìn thấy mật số bọ xít cao.

Hình 6: (A) Bọ xít xanh trưởng thành; (B) Ấu trùng bọ xít; (C) Bọ xít chích hút trái cam.

7 . Bướm phượng (Papilio demoleus)

Thói quen và khả năng gây bệnh

• Bướm phượng trưởng thành dài 30-32mm thân có màu xám đen, điểm vàng, cánh sau màu đen mép cánh gợn sóng, ở trên cánh có các đốm vàng, xanh, đỏ. Trứng có kích cỡ 1 milimét, màu trắng sữa đến xám nâu. Sâu non tuổi nhỏ có màu đen, thân nhiều lông, sâu đủ sức dài 50 milimét, nhộng dài 25- 30 milimét, có màu từ xám đến xanh xám và được treo vào cành bằng 2 sợi tơ ở bụng. Bướm phượng vàng là một loài gây bệnh phổ biến. Bướm hoạt động vào buổi tối. Sâu ăn lá non, lá bánh tẻ và có thể ăn trụi cả lá, tác động rất rộng lớn đến hình thành và phát triển của cành và cây giống. Sâu thường gây nặng trong thời điểm mùa khô.

Giải pháp quản lý

• Tỉa cành để những đợt chồi non ra tập trung và xử lý thuốc khi nhìn thấy thành trùng xuất hiện và đẻ trứng trên những chồi non.
• Có thể xử lý những hoạt chất Emamectin, Lufenuron… hay hỗn hợp (Chlorantraniliprole + Abamectin)…

Hình 7: (A) Bướm phượng; (B) Trứng bướm phượng trên lá; (C) Sâu non gây thiệt hại lá.

8 .Ruồi đục trái (Bactrocera dorsalis)

Khả năng gây bệnh

• Ruồi trưởng thành hình dáng giống nhưng nhỏ hơn ruồi nhà. Thân dài 5-6 milimét, màu nâu đỏ. Ruồi cái sử dụng ống đẻ trứng chọc sâu vào vỏ của quả rồi đẻ một chùm 5-10 trứng. Vết chích phía trên mặt vỏ có vết mủ khô màu nâu. Dòi nở ra đục ăn trong quả. Một quả thường có khả năng bị nhiều đòi gây thiệt hại. Quả bị dòi đục thường bị bội nhiễm một số loại vi sinh vật nên thối cực kỳ nhanh. Ruồi đục quả gây thiệt hại từ khi quả già đến chín. Tuổi đời 20 – 30 ngày, trong đó thời gian sâu non 10 – 15 ngày.

Giải pháp quản lý

• Thu hoạch kịp lúc, không để quả chín lâu trên cây. Thu gom thiêu hủy những quả bị rụng để diệt trừ dòi.
• Bao quả thường có công dụng hạn chế ruồi cực kỳ tốt.
• Khi quả già chưa chín, phun xịt trừ ruồi và dòi bằng những thuốc có hoạt chất Cyromazine…

Hình 8: (A) Ấu trùng ruồi đục trái; (B) Ruồi đục trái trưởng thành.

9 . Rệp sáp (Pseudococcus sp.)

Khả năng gây bệnh

• Rệp sáp gây bệnh ở đọt non, lá non, hoa, trái…và cả rễ cây có múi. Chúng ít di động, đa phần dựa vào một vài loài kiến tha đi (kiến hôi, kiến cao cẳng…). Trong suốt quá trình sống rệp bài tiết nhiều đường mật, làm môi trường cho nấm bồ hóng phát triển. Nếu mật độ cao, gây bệnh nặng, rệp có khả năng làm cho rễ cây bị hư thối, cây bị suy kiệt, bộ lá vàng úa và chết.

Giải pháp quản lý

• Xử lý hố trước khi có thể trồng, với Diazinon hay Carbofuran. Các cây bị chết do rệp sáp hại, trước khi có thể trồng, lại cần tiến hành xử lý hố.
• Trong thời điểm mùa khô cần phải tưới đủ ẩm cho cây, diệt trừ kiến chung quanh gốc và khống chế rệp sáp ở các bộ phận trên mặt đất.
• Do cơ thể của rệp được phủ một lớp sáp nên phải dùng các loại thuốc có tính xông hơi hay nhũ dầu như Dầu khoáng hay hỗn hợp Dầu khoáng với Pymetrozin… để phun hay tưới vào trong đất chung quanh bộ rễ.
• Nếu đất trong vườn khô có thể sủ dụng xà beng chọc một vài lỗ trong diện tích hình chiếu của tán cây, với độ sâu khoảng 20-40 centimét. Tiếp đến pha thuốc tưới đầy những lỗ vừa chọc và lấp kín đất lại.
• Nếu đất vườn ẩm ướt có thể sủ dụng cào sắt xới lớp đất mặt dưới tán cây, sâu khoảng 5-7 centimét rồi rải thuốc. Cào nhẹ trộn thuốc xuống bên dưới để thuốc bốc hơi diệt trừ rệp.
• Sau khi diệt trừ rệp nên đẩy mạnh bón phân cho cây.

Hình 9: (A) Rệp sáp trên vỏ trái; (B) Rệp sáp trên vỏ cuống trái; (C) Rệp sáp trên rễ cây; (D) ) Rệp sáp phát triển và nhân nhanh mật số.

10 .Một vài loài rệp vảy gây bệnh trên những cây có múi

Khả năng gây bệnh

• Cực kỳ đa số loài rệp vảy và có màu sắc khác nhau. Trong vườn chúng thường bám đầy vào cành lá và có vảy màu đen, nâu hoặc xanh. Trong vài trường hợp, có thể không ngờ khi nhận thấy trong khoảng thời gian ngắn cây trồng bị lây nhiễm còi cọc và chết. Do đó, cần khống chế rệp vảy càng sớm càng tốt khi phát hiện. Rệp vảy tụ tập trên lá, cuống, thân, chích hút nhựa cây làm cây lùn và còi cọc rồi chết. Nấm có màu đen gọi là bồ hóng mọc trên dịch ngọt do rệp vảy tiết ra. Nấm này khiến cho cây mọc yếu và có hình dáng khó nhìn. Kiến cũng thích dịch ngọt của rệp và sẽ hỗ trợ cho rệp dịch chuyển, lây lan.

Giải pháp quản lý

• Khi nhìn thấy vài con rệp vảy có thể sủ dụng tay diệt trừ, sử dụng dao hoặc bàn chải diệt trừ, nhưng phải kiểm tra liên tục để ngăn ngừa, diệt trừ.
• Do cơ thể của rệp được phủ một lớp sáp vảy nên phải dùng các loại thuốc có tính xông hơi hay nhũ dầu như Dầu khoáng hay hỗn hợp Dầu khoáng với Pymetrozin…

Hình 10: Những loài rệp vảy phổ biến hại cây có múi.

11 .Nhện đỏ (Panonychus citri)

Khả năng gây bệnh

• Nhện đỏ là một loài đa ký chủ có tuổi đời ngắn (10-15 ngày) nên mật số tăng nhanh chóng nhất là trong môi trường khô hạn. Chúng có thể gây bệnh ở trên nhiều bộ phận của cây:
• Trên lá, khi bị gây bệnh sẽ có các chấm nhỏ li ti, khi bị nặng, vết chấm tỏa ra, lá có màu ánh bạc, biến đổi về hình dạng tiếp đến có khả năng bị khô và rụng. Khi mật số nhện cao, cành non cũng bị khiến cho khô và chết.
• Trên trái, nhện thường hay sống tụ tập ở phần lõm (cuống trái, đáy trái). Nhện chích hút dịch ở lớp biểu bì quả non làm vỏ trái bị biến màu và những vết thương khô lại tạo ra các vết sần sùi gọi là da lu, da cám…ảnh hưởng nhiều đến mẫu mã của trái.

Giải pháp quản lý

• Cắt tỉa tạo thoáng đãng cho vườn cây.
• Mùa nắng, tưới nước đầy đủ để nâng cao độ ẩm vườn cây.
• Lưu ý sử dụng khi sử dụng thuốc cần luân phiên những gốc hóa học cùng nhau để giúp tránh nhện kháng thuốc. Có thể sủ dụng hỗn hợp (Chlorantraniliprole + Abamectin), dầu khoáng…

Hình 11: (A) Nhện đỏ trưởng thành; (B) Dấu hiệu nhện đỏ gây bệnh trên lá; (C), (D) Dấu hiệu nhện đỏ gây bệnh trên vỏ trái.

 .Bọ trĩ (Scirtothrips dorsalis)

Khả năng gây bệnh

• Bọ trĩ gây bệnh trên trái sinh ra đường vòng màu trắng như da cám ở quanh cuống. Chiều dài bọ trĩ <1 milimét, thường dồn vào một chỗ chích hút ở mặt dưới làm lá cam biến màu nâu vàng và cong lại. Ở trên vỏ quả non, bọ trĩ chích vào tế bào biểu bì hình thành các mảng sẹo màu trắng xám. Do bọ tập trung gây bệnh ở dưới lá đài hoa nên khi quả lớn các mảng sẹo này lộ ra ngoài thành các đường sẹo vòng quanh cuống cực kỳ tiêu biểu.

Giải pháp quản lý.

• Bọ trĩ thường phát triển gây bệnh nhiều trong môi trường khô nóng nên sử dụng vòi tưới phun mưa, tạo độ ẩm và mát mẻ cho vườn cây.
• Sử dụng những thuốc rất hiệu quả với bọ trĩ như Pymetrozin, (Chlorantraniliprole + Abamectin)… nên phun tưới lúc trái cam lớn bằng đầu ngón tay.

Hình 12: (A) Bọ trĩ trưởng thành; (B) Lá bị hại; (C) Trái bị bọ trĩ hại.

 .Ngài chích hút trái (Othreis fullonia)

Khả năng gây bệnh

• Thành trùng hoạt động và để trứng vào buổi tối. Chúng gây bệnh bằng phương pháp châm vòi hút trực tiếp vào trái để hút dịch. Trái bị hại lúc mới cực khó phát hiện, mấy ngày sau vết chích thâm lại, tạo vầng thâm đen chung quanh. Ngài cực kỳ thích các quả lớn, mỏng vỏ, nhiều nước. Khi hiếm thức ăn, ngài có thể chích cả quả non. Sự gây hại của ngài chích hút trái là còn khiến cho những vi sinh vật, nấm tạo bệnh tấn công.

Giải pháp quản lý

• Vệ sinh vườn, diệt trừ dây leo (ký chủ phụ).
• Mùa trái chín có thể sủ dụng vợt hay đèn bắt ngài.
• Sử dụng trái chín và có hương thơm như chuối, khóm có tẩm thêm nước mật và thuốc trừ sâu để làm bẫy mồi bắt ngài.
• Sử dụng giải pháp bao trái.
• Phun sản phẩm có hoạt chất Emamectin hay Lufenuron để diệt trừ ấu trùng (sâu non).
• Hình 13: (A) Tuổi đời ngài chích hút trái; (B) Con đã phát triển hoàn chỉnh ; (C) Trái bị hại.

 

.Sâu đục vỏ trái (Prays citri)

Khả năng gây bệnh

• Sâu xâm nhập và lây nhiễm gây bệnh từ khi quả còn cực kỳ nhỏ, vết đục tạo ra các u sần trên quả, nếu bị nặng quả sẽ rụng. Nếu sâu đục quả gây bệnh muộn, quả không rụng nhưng bị biến đổi về hình dạng bởi các u sần gây giảm giá trị thương phẩm. Sâu gây bệnh nhiều thời kỳ trái non, quả thường có vỏ dầy như bưởi, cam sành, cam mật nhưng gây bệnh phổ biến nhất là trên cây bưởi. Chúng chỉ gây bệnh ở lớp vỏ của quả, không hại phần thịt quả (múi, tép bưởi).

Giải pháp quản lý

• Tỉa cành tạo tán sau khi tiến hành thu hoạch để vườn thoáng đãng, phối hợp bón phân vun đất để diệt trừ nhộng.
• Tìm ra sớm thời gian bướm bắt đầu đẻ trứng hoặc khi sâu mới gây bệnh trên quả vừa tạo thành.
• Thu gom quả bị lây nhiễm còn trên cây và trái đã rụng, ngâm trong nước vôi nồng độ 1% tối thiểu từ 2 giờ để diệt trừ sâu non.
• Bao trái khi trái lớn bằng trái chanh.
• Nuôi thả kiến vàng để diệt trừ trứng sâu đục quả và sâu non.
• Xịt các hoạt chất Emamectin, Lufenuron hay hỗn hợp (Chlorantraniliprole + Abamectin)… trừ sâu non ở thời kỳ trước nở hoa và thời kỳ trái non.

Hình 14: (A) Tuổi đời sâu đục vỏ trái; (B) Sâu non đục vỏ trái; (C) Trái bị sâu bệnh.

 .Bọ cánh cứngđục cành (Nadezhdiella cantori)

Khả năng gây bệnh

• Sâu non của xén tóc màu nâu nên gọi là xén tóc nâu. Xén tóc nâu thích nơi râm mát, vào ban ngày ẩn nấp, buổi tối thường tìm đến đẻ trứng vào các kẽ nứt, các chỗ không nhẵn phẳng ở thân cây cách mặt đất từ 0,3 đến 1 m. Xén tóc đẻ trứng tập trung vào những tháng 5-6-7 dl. Sâu non nở ra chui vào vỏ và phá hại phần gỗ hình thành các đường đục ngoằn ngoèo không theo quy luật dọc theo thân cây.

Giải pháp quản lý

• Sử dụng vợt hoặc bắt thủ công trong khoảng thời gian con đã phát triển hoàn chỉnh vũ hoá và đẻ trứng từ tháng 4-6 dl.
• Bẻ cành non bị héo diệt trừ sâu non vào những tháng 5, 6, 7 dl. Giải pháp bẻ cành đã héo triệt để có thể chống được tác hại của sâu trên 90%. Sử dụng móc thép bắt sâu non đã đục vào trong cành lớn, thân hoặc gốc cây qua lổ đùn phân.
• Sau khi tiến hành thu hoạch, quét vôi hoặc Boóc-đô (pha tỉ lệ: 1 phần CuSO4 + 1 phần vôi tôi + 20 phần nước) vào gốc cây, thân cây từ 1m trở xuống để phòng một số loại nấm bệnh và hạn chế việc đẻ trứng của một số loại xén tóc.

Hình 15: Tuổi đời bọ cánh cứng đục cành (xén tóc).

.Sâu đục tráibưởi (Citripestis sagittiferella)

Khả năng gây bệnh

• Sau khi đã nở 1-2 giờ, sâu non mau chóng đục thẳng rồi chui vào phía bên trong vỏ trái, ăn vỏ, phần xốp và hột của trái, khi sâu đủ lớn sẽ đục vào phía bên trong ăn phần thịt trái. Do đó, cần xác định thời gian nở trước đó để xử lý kịp lúc và hiệu quả. Sâu đục và ăn cực kỳ nhanh, thải phân hình thành lớp mùn cưa phía bên ngoài vỏ trái, gây xì mủ.. Sâu đục gây vết thương có khả năng làm bội nhiễm một số loại nấm bệnh, giòi… trái bị hư và rụng, gây tác động rất nghiêm trọng đến chất lượng và năng suất của trái. Sâu thường đục từ vị trí giữa trái xuống đáy trái. sâu có thể gây bệnh ở tất những thời kỳ phát triển của trái từ cực kỳ sớm sau đậu quả đến trái gần thu hoạch.

Giải pháp quản lý

• Vệ sinh vườn cây (tỉa và tiến hành thiêu hủy bằng phương pháp ngâm nước vôi 1-2% cho quả bị lây nhiễm sâu bao gồm cả các trái rụng phía trên mặt đất), bồi bùn để ngăn ngừa nơi sâu làm nhộng, xịt nước lên tán cây để ngăn ngừa sâu đẻ trứng, dùng ánh sáng đèn xua đuổi thành trùng.
• Tỉa cành, bón phân một cách hợp lý giúp cây ra chồi và hoa hàng loạt.
• Nuôi dưỡng và bảo vệ kiến vàng trong vườn.
• Tuyển chọn và bao trái sau khi trái đậu khoảng 1 tháng. Trước khi bao trái nên phun hỗn hợp những hoạt chất (Chlorantraniliprole + Abamectin)… cho tất cả vườn.
• Thăm và tìm ra sớm sự xuất hiện của sâu đục trái và dùng thuốc hóa học một cách hợp lý khi sâu lúc mới nở chưa chui vào trái: dùng những chế phẩm như chia sẻ cách.

Hình 16: (A) Tuổi đời sâu đỏ đục trái bưởi; (B) Trái bị sâu bệnh ; (C) Sâu non đục trái.