Những Loại Sâu Bệnh Gây Hại Trên Khoai Tây Và Biện Pháp Phòng Trừ Tốt Nhất.

Sâu gây bệnh cho khoai tây luôn là mối lo lắng không ngừng của người trồng. Chúng gây ảnh hưởng không chỉ đến hiệu suất và chất lượng của khoai tây mà còn tốn nhiều thời gian và công sức để điều trị. Vì vậy, việc ngăn ngừa, diệt trừ và hiểu biết về các loại sâu này là quan trọng để đảm bảo sự phát triển tốt của cây trồng.

Trong bài viết này, sieuthiphanthuoc.org sẽ giới thiệu các loại sâu gây bệnh thường gặp trên khoai tây cùng với các dấu hiệu và phương pháp phòng trừ hiệu quả.

Bệnh gây hại khoai tây

Các dạng bệnh hại khoai tây dưới đây xuất hiện rất thịnh hành trên khoai tây, do đó bạn không nên chủ quan mà bỏ qua chúng nhé. Khuôn khổ truyền bệnh của chúng rất rộng lớn, do đó cần lưu ý để ý và chăm sóc cây một cách liên tục.

1/ Bệnh do virus

Có cực kỳ nhiều loại virus gây bệnh trên cây khoai tây nhưng ngày nay, ở trên ruộng đồng đa phần gặp bệnh virus xoăn lùn và khảm lá.

Bệnh virus xoăn lùn: Các cây bị bệnh có lá xoăn lại, cây phát triển còi cọc và thấp lùn. Cây bị bệnh nhẹ thì lá bị nhăn, phiến gồ ghề, phiến lá có màu xanh đậm chen kẽ với xanh nhạt trông khác thường, cho củ nhỏ và cực kỳ ít củ.

Bệnh virus khảm lá: Đặc tính nhận dạng là trên phiến lá của cây bị bệnh có các vết đốm màu vàng nhạt đan xen với màu xanh tự nhiên của lá tạo ra các vết khảm lốm đốm. Lá cũng biến đổi về hình dạng theo, lá bị thu nhỏ lại, mép hơi cong, mặt lá không bằng phẳng.

Bệnh virus lây nhiễm bởi rệp chích hút từ các cây bị hại lây sang các cây khỏe mạnh hay có thể lây nhiễm qua vết thương cơ giới.

Giải pháp ngăn ngừa: Ngày nay, vẫn chưa có loại thuốc hóa học nào có thể trừ được bệnh virus, do đó bạn cần tập trung vào phòng bệnh là chính.

• Dùng giống khoai tây không bị bệnh.
• Liên tục theo dõi, kiểm tra ruộng đồng, nếu nhận thấy cây có biểu hiện của bệnh thì phải mau chóng nhổ bỏ tất cả cây và củ cây bị hại để thiêu hủy.
• Phun xịt trừ rệp bằng một số loại thuốc trừ rầy như: Actara 25WG, Penalty 40WP,…

ACTARA 25 WG – THUỐC ĐẶC TRỊ RẦY NÂU, BỌ TRĨ, BỌ PHẤN, RỆP SÁP

THUỐC TRỪ SÂU PENALTY 40WP – ĐẶC TRỊ SÂU RẦY – DIỆT TRỨNG RẦY – TÁC DỤNG NHANH VÀ KÉO DÀI

2/ Bệnh mốc sương

Nguyên do tạo ra bệnh gây hại khoai tây mốc sương là bởi nấm Phytophthora infestans. Nấm bệnh gây phá hại trên bộ phận lá, thân và củ.

Trên lá, thân vết bệnh lúc đầu có hình dáng đốm nhỏ rồi dần chuyển qua màu nâu, vị trí chung quanh vết bệnh thông thường có mép viền màu vàng nhạt, bệnh gây hại tại mép lá. Ở ở trên củ khoai tây, vết bệnh hơi lõm xuống, có màu nâu.

Bệnh mốc sương tạo thành và phát tán nhanh khi có các nhân tố: Độ ẩm không khí cao (là khi thời tiết có mưa, sương ướt, gió đông).

Thời gian vụ xuân thường có mưa phùn, ít nắng nên càng tạo cơ hội cho bệnh gây phá hại nặng hơn. Các ruộng khoai tây được bón nhiều đạm thì thân lá của chúng sẽ tốt mềm, tưới té tại giai đoạn lá sinh trưởng tốt.

Giải pháp ngăn ngừa và điều trị bệnh mốc sương:

• Dùng củ cây con không bị bệnh.
• Bón phân với liều lượng đủ, không bón nhiều đạm.
• Tưới nước: Cây khoai tây được ví là loại cây “Chân ẩm đầu khô” nên ưu tiên cho việc tưới rãnh, hạn chế tưới té.
• Tại thời gian vụ đông, khi có gió đông hay khi để các dụng cụ qua đêm mà sáng dậy thấy có đọng nước thì cần phải làm là phải mau chóng xịt thuốc phòng bệnh ngay.

Có thể xịt phòng tránh bệnh bằng Booc đo 1%. Khi cây đã bị bệnh thì phun xịt trừ bằng Ridomil 72WP hay Kasuran 0,2%…

3/ Bệnh lở cổ rễ

Bệnh lở cổ rể là căn bệnh thông thường gặp trên khoai tây. Hơn thế nữa, sức tác động của chúng đối với các loại cây khoai tây cũng không nhỏ. Do đó cần chủ động phòng tránh bệnh cho cây trồng nhé.

Nguyên do gây nên bệnh lở cổ rễ là bởi nấm Rhizoctonia solani.

Trên các cây bị bệnh, tại vị trí phần thân sát mặt đất bị teo thắt, trở thành màu nâu, lá cong lên chuyển thành màu vàng hay màu tím hồng, nhất là tại vị trí ngọn, bộ rễ bị thối mục.

Nếu bạn trồng khoai trên những ruộng lúa đã bị bệnh khô vằn thì bệnh càng phát tán nặng hơn.

Giải pháp ngăn ngừa:

• Nhổ bỏ tất cả các cây bị bệnh để giúp tránh trường hợp phát tán diện tích rộng hơn.
• Có thể dùng một số loại thuốc như: Validacin 5L, ATC PHOS 500 PK 500, Anvil 5SC,… để phun cho cây khi cây đã bị bệnh, hay phun xử lý rơm rạ tại những ruộng lúa bị bệnh khô vằn.

THUỐC TRỪ BỆNH SUMITOMO VALIDACIN 5SL – Đặc Trị Nấm, Vi Khuẩn, Bệnh Cháy Bìa Lá, Thối Nhũn

ATC PHOS 500 PK 500- Nứt Thân, Nứt Trái, Xì Mủ, Lỡ Cổ Rễ, Khô Cành, Thối Cành, Thối Quả

ANVIL 5SC– Đặc Trị Bệnh Rỉ Sắt, Thán thư

4/ Bệnh ghẻ củ

Trên các củ bị sâu hại gây bệnh khoai tây tấn công có các vết lồi, nứt theo hình chân chim, hình sao.

Vị trí phía bên trong vết lồi có bột màu nâu. Ở trên rễ cây bị hại xuất hiện những u sần nhỏ, màu trắng, tiếp đến dần chuyển qua màu nâu.

Bệnh phát triển mạnh là bởi củ cây con bị bệnh từ những vụ trước đó, hay trong môi trưởng có ẩm độ cao. Giống khoai tây Diamant (nguồn gốc tại Hà Lan) thường bị ghẻ cụ nặng hơn so sánh với các giống khoai tây khác.

Giải pháp ngăn ngừa bệnh gây hại khoai tây:

• Chọn lựa các giống khoai tây ít bị bệnh, không dùng phân chuồng chưa hoai mục, dùng củ cây con sạch bệnh.

5/ Bệnh thối khô củ

Quy luật phát sinh sâu hại gây bệnh khoai tây này là:

• Khí hậu nóng ẩm tạo môi trường cho nấm bệnh phát triển mạnh.
• Bệnh có thể tiến sâu vào trong củ thông qua vết thương xây xát khi tiến hành thu hoạch và gây thối khô củ trong khoảng thời gian bảo quản.

Bệnh tạo thành trên bề mặt củ, lúc đầu củ có mầu nâu hoặc xám, bề mặt hơi lõm xuống, tiếp đến lan ra dần thành các vòng đồng tâm.

Thịt củ bị thối tại vị trí phía bên trong trở thành xốp và có màu xám tro hoặc phớt hồng. Từ từ củ cây con khoai tây trở thành khô và cứng, không có thể để mọc thành cây.

Giải pháp quản lý bệnh gây hại khoai tây:

• Dùng các củ cây con sạch bệnh.
• Liên tục luân canh cây trồng.
• Khi tiến hành thu hoạch cần thu và để riêng các cây bị héo rũ để sử dụng trước.

6/ Bệnh thối ướt củ

Quy luật phát sinh bệnh gây hại khoai tây:

Vi khuẩn phát triển mạnh mẽ nhất trong khoảng nhiệt độ dao động từ 30 đến 350C, ẩm độ cao. Thâm nhập tạo bệnh cho củ khoai thông qua những vết xây xát.

Bệnh thối ướt củ được tạo thành có thể là bởi nhiễm các loài nấm bệnh và các loại vi khuẩn. Củ bị nhiễm bệnh thối và ướt có mùi cực khó chịu, vỏ sẽ dần chuyển qua màu nâu tới nâu sẫm, củ mềm.

Vỏ củ sẽ trở thành cái bọc có chứa đầy nước. Thịt củ bị thối nhũn kèm theo nước dịch chảy ra. Ở trên bề mặt củ, tại vị trí phần mô bệnh thi thoảng sẽ thấy bọt nước màu vàng. Nếu cắt những củ đã bị bệnh sẽ thấy thịt củ bị thối nát, có màu vàng nâu.

Giải pháp quản lý sâu hại gây bệnh khoai tây:

• Luân canh 1 cách triệt để.
• Tiến hành xử lý đất bằng Sunfat đồng (với liều lượng từ 3 đến 4 kilogam.1000m2 ).
• Ngâm củ trong nước vôi có nồng độ 20% hay trong dung dịch Bordeaux 1% trong thời gian từ 5 đến 10’, phơi dưới trời nắng nhẹ, để ráo rồi mới đưa lên giàn để bảo quản.

Bảo quản trong thời tiết khí tiết trời khô, thoáng mát. Liên tục theo dõi, kiểm tra để bỏ đi các củ bị thối.

7/ Héo rũ trắng gốc

Quy luật phát sinh bênh héo rũ trắng gốc:

• Nấm nảy mầm tốt trong khoảng nhiệt độ từ 25 đến 300C.
• Bệnh phát sinh gây bệnh nặng trong môi trường có nhiệt độ cao và ẩm độ cao.

Bệnh tạo thành tại các thời kỳ phát triển của cây và gây bệnh trên thân, gốc sát mặt đất. Vết bệnh tại vị trí gốc có màu nâu nhạt và thường có tản nấm trắng xốp. Bệnh thông thường tạo ra mục nát lớp vỏ chung quanh thân.

Giải pháp quản lý bệnh gây hại khoai tây:

• Chọn lựa các giống cây sạch bệnh.
• Củ cây con cần phải được lấy từ ngoài ruộng và cần phải được bảo quản tách biệt.
• Thu hoạch đúng thời gian.
• Luân canh từ 3 đến 4 năm với các cây trồng khác họ.
• Không tưới nước quá nhiều, quá ẩm.
• Trồng cây tại những chân đất cao, dễ dàng cho việc thoát nước.
• Giải pháp hóa học: Dùng luân phiên các hoạt chất Difenoconazole, Hexaconazole với hỗn hợp Azoxystrobin cùng với Difenoconazole…

Sâu bệnh khoai tây

1/ Sâu đục thân châu âu

Khả năng gây bệnh của sâu bệnh khoai tây:

• Ổ trứng đẻ tại vị trí mặt dưới của lá. Trứng có màu trắng, dẹt và xếp giống như vảy cá.
• Ấu trùng đầu màu nâu sẫm và chiều dài từ 2 đến 3 centimét, ấu trùng sống trên mô lá từ 5 đến 7 ngày.
• Biểu hiện phía bên ngoài của vết sâu đục thân là có đùn phân giống mùn cưa.

Giải pháp quản lý sâu hại gây bệnh khoai tây:

• Tiêu huỷ tất cả tàn tích của các cây trồng vụ trước đó.
• Không nên trồng thường xuyên các loại cây cùng họ cà.
• Khi ruộng bị lây nhiễm sâu đục thân có thể dùng luân phiên các thuốc có hoạt chất có chứa Diafenthiuron, Profenofos, Emamectin, Lamda-Cypermethrin, Lufenuron.

Bên cạnh đó còn có thể sủ dụng các hỗn hợp Profenofos cùng với Cypermethrin, Chlorantraniliprole và Abamectin, Thiamethoxam và Lamda-Cypermethrin…

2/ Rầy xanh

Khả năng gây bệnh: Ở thời gian cây đã phát triển hoàn chỉnh và ấu trùng của rầy xanh có dạng gần giống nhau. Chúng có màu sắc xanh sáng.

Rầy sửu dụng vòi của bản thân để chích hút mô cây làm cho cây bị khô héo, cây phát triển kém. Rầy thường lẩn trốn trong mặt dưới của lá. Trứng được đẻ trong mô thực vật và với mắt thường thì cực khó có thể quan sát thấy.

Rầy sống theo bầy và có khả năng tồn tại ở trên nhiều ký chủ khác như cỏ linh lăng, nhóm bầu bí dưa, cây họ đậu, khoai lang … Cũng có rất nhiều tài liệu chia rẻ rằng rầy xanh còn là đối tượng trung gian lây nhiễm bệnh khảm (virus) cho cây.

Giải pháp quản lý sâu hại gây bệnh khoai tây:

• Tiêu huỷ triệt để những tàn tích cây trồng.
• Tưới đủ độ ẩm cho ruộng trồng.
• Không nên trồng thường xuyên các loại cây mẫn cảm với bọ phấn
• Khi ruộng bị lây nhiễm bọ phấn có thể dùng luân phiên các loại thuốc có hoạt chất có chứa Thiamethoxam, Profenofos, Pymetrozin, hỗn hợp Profenofos + Cypermethrin…

3/ Sùng trắng

Khả năng gây bệnh: Ấu trùng màu trắng có dạng hình chữ C, 6 chân, đầu màu nâu lớn, hàm khỏe, chắc chắn.

Ấu trùng đẫy sức dài lớn hơn 1 inch. Sùng trắng có tuổi thọ lên đến 1 năm. Con đã trưởng thành hoạt động mạnh nhất vào thời gian mùa mưa, đất đủ có đủ ẩm độ.

Chúng trực tiếp ăn ở trên củ tạo ra các vết trê củ làm cho hạ giá trị thương phẩm.

Giải pháp quản lý:

• Luân canh khoai tây với cây lúa nước.
• Liên tục vệ sinh ruộng đồng.
• Tiến hành xử lý đất trước khi trồng bằng các loại thuốc hạt như Diazinon, Thiamethoxam, Carbofuran.

4/ Bọ trĩ

Bọ trĩ là các con sâu non màu vàng nằm tại vị trí mặt dưới lá non, chích hút dịch lá tại các đường gân lá làm cho lá dần khô và chết.

Khi bị hại nặng, cây mau chóng bị chết. Bọ trĩ gây bệnh nặng khi khí trời hanh khô nối dài. Do đó thời gian mùa đông là lúc bọ trĩ  gây bệnh nhiều nhất, ít gây bệnh trong dịp khoai tây xuân.

Giải pháp ngăn ngừa: Có thể dùng Actara 25WG, Penalty 40WP…

ACTARA 25 WG – THUỐC ĐẶC TRỊ RẦY NÂU, BỌ TRĨ, BỌ PHẤN, RỆP SÁP

THUỐC TRỪ SÂU PENALTY 40WP – ĐẶC TRỊ SÂU RẦY – DIỆT TRỨNG RẦY – TÁC DỤNG NHANH VÀ KÉO DÀI

Qua bài viết này, sieuthiphanthuoc.org hy vọng những bạn có thể khống chế được nhiều nhất các loại sâu hại gây bệnh khoai tây. Song song với đó là thu được các lứa khoai tây khỏe khoắn, đạt chất lượng tốt, mang lại nguồn kinh tế lớn cho gia đình mình. Chúc những bạn thành công!