Kỹ Thuật Trồng Nấm Mỡ Đơn Giản Cho Năng Suất Cực Cao.

I, Thời vụ nuôi trồng nấm mỡ

Thời vụ nấm nối dài từ 15/10 năm trước đến 15/4 sang năm. Tuy vậy thời gian ủ rơm rạ chỉ giới hạn từ 15/10 đến 5/12 dương lịch mỗi năm.

Tối ưu nhất là ủ rơm rạ từ 15/10 tới 15/11/ Nếu làm sớm hoặc làm muộn hơn sẽ gặp thời tiết bất thuận, dẫn tới năng suất thấp.

II, Cách trồng nấm mỡ

1, Xử lí nguyên vật liệu (chế biến compost – cơ chất):

Cách phối trộn nguyên vật liệu:

• Rơm rạ khô: 1000 kilogam
• Đạm Urea: 5 kilogam
• Đạm sulfat amon (SA): 20 kilogam
• Bột nhẹ (CaCO3): 30 kilogam
• Super lân (P2O5): 30 kilogam.

Quy trình công nghệ xử lí nguyên vật liệu:

✦ Kỹ thuật làm ướt rơm rạ:

Rơm rạ khô được làm ướt trong nước vôi theo tỷ lệ 1 tấn rơm rạ cần sử dụng 10 kilogam vôi tôi bằng những cách sau:

• Đổ nước vôi đã gạn trong vào bể khoảng 3,5 – 4 kilogam vôi đã tôi cho 1m3 nước ngâm rơm rạ chìm trong nước vôi 15 – nửa tiếng, vớt ra để ráo bớt nước rồi ủ đống.
• Ngâm rơm rạ xuống ao hồ, kênh rạch… vớt lên bờ cứ 1 lớp rơm rạ 20 – 30 centimét lại tưới một lớp nước vôi (sử dụng ô doa tưới). Rải rơm rạ ra sân bãi, xịt nước trực tiếp bằng máy bơm hoặc ô doa trong nhiều giờ (kiểu mưa dầm) đến khi rơm rạ đủ ướt sẽ có màu nâu sẫm, lấy nước vôi phun tưới lên lượt cuối cùng và ủ đống.
• Lợi dụng trời mưa, tung rơm rạ ra sân, tưới lại bằng nước vôi đợt cuối rồi ủ đống.

✦ Ủ đống và quá trình đảo ủ nguyên vật liệu:

Khi rơm rạ đã được làm ướt theo những cách trên để ráo nước hoàn toàn (12 – 24 giờ) bắt đầu chất đống ủ và triển khai đảo ủ. Quá trình ủ đống, cần đảo nguyên vật liệu và bổ sung hoá chất được triển khai cụ thể như sau:

• Sàn đống ủ có kệ lót cách mặt đất 15 -20 centimét. Đống ủ lúc đầu có kích cỡ: Rộng 1,5 – 1,6m; cao 1,6 – 1,8m; chiều dài tuỳ theo lượng rơm rạ (1 tấn có chiều dài 4,5m) cứ 1,5 m có 1 cọc thông khí.
• Thể tích lúc đầu của đống ủ là khoảng 13 – 14 m3/tấn rơm rạ. Khi chất đống ủ trộn đều đạm Urea với đạm sulfat amon (SA) cứ 1 lớp rơm rạ cao 30 centimét thì rắc 1 lớp phân đạm cho đều làm thế nào khi đủ rơm thì vừa hết đạm.
• Những lần đảo rơm sau theo thời gian và thứ tự bổ sung hoá chất như sơ đồ trên và tuân theo những quy tắc:
  • Đảo đều nguyên vật liệu từ trên xuống bên dưới, từ trong ra ngoài, rũ tơi rơm khi đảo ủ.
  • Ngày đầu có thể nén chặt rơm rạ, những lần đảo tiếp sau, khi chất rơm tuyệt đối không được nén để tạo độ thoáng khí cho đống ủ lên men tốt.
  • Mỗi lần đảo đều kiểm tra ẩm độ và chỉnh ẩm độ của rơm thật chuẩn. Nếu nhận thấy nguyên vật liệu khô (vắt chặt không có nước chảy ra tay) cần thiết bổ sung thêm nước, nguyên vật liệu quá ướt (vắt rơm có nước chảy thành dòng) cần phơi lại, tiếp đến mới ủ đống. Thường phải bổ sung thêm nước từ lần đảo thứ 3 trở đi.
  • Trời gió mạnh hoặc lạnh quá cần bao phủ chung quanh đống ủ nhằm giữ nhiệt và dưỡng ẩm trong đống ủ.
  • Nếu trời mưa lớn, ủ đống ngoài trời cần tạo mái đống ủ có hình mui rùa hoặc bao che ở nóc để giúp tránh nước mưa ngấm sâu vào trong đống ủ.
  • Nền (đáy) đống ủ phải thoát nước tốt.
  • Nhiệt độ đống ủ phải đạt 75 – 800C trong khoảng từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 sau khi ủ đống.
  • Khi kết thúc quá trình ủ đống (thời kỳ lên men chính) 14 – 16 ngày, compost đạt chuẩn: Ẩm độ 65-70%, pH= 7-7/5, rơm rạ có màu nâu hạt dẻ, còn nguyên hình sợi rơm, có mùi dễ chịu và không còn mùi khai của amoniac. Nắm chặt, nguyên vật liệu dính vào nhau như cục đất sét, khi tháo ra không bị nát vụn.

Lên men phụ và vào luống:

✦ Lên men phụ:

Sau thời gian ủ đống 14 ngày và triển khai đảo nguyên vật liệu 4 lần gọi là thời kỳ lên men chính, vi sinh vật trong đống ủ vẫn tiếp tục hoạt động và sinh nhiệt, gây mùn hoá.

Ngay lúc này ta phải tạo đống ủ thấp bằng một nửa đống cũ để nhiệt độ đống ủ hạ xuống, đây gọi là thời kỳ lên men phụ nối dài 5 – 7 ngày.

Khi nhiệt độ hạ xuống khoảng 28 – 30oC ta triển khai đưa compost vào luống.

✦ Vào luống:

Rũ tơi composts để bay hết hơi nóng, chỉnh ẩm độ thật chuẩn (cầm một nắm rơm bóp chặt có nước rỉ ra ở kẽ ngón tay), xếp rơm thành từng lớp đứng liên tục có độ dầy 12 – 14 centimét (lớp thứ nhất), có độ chặt tương đối, bề mặt bằng phẳng.

Phủ tiếp lên lớp thứ nhất một lớp rơm rạ đã ủ dầy 3 – 4 centimét, ấn chặt vừa phải (lớp thứ hai), lớp này để cấy giống nấm cho dễ.Trung bình 1 tấn rơm rạ khô sau khi vào luống được diện tích từ 40 – 45m2/

• Trong nhà hoặc lán trồng nấm phải được vệ sinh nền tường, mái trước khi vào luống.
• Nếu là nền gạch, nền xi măng không cần lót nilon cần phải tưới ướt nền trước khi vào luống. Nền đất và trên giàn giá cần lót nilon (loại tái sinh) có thể đục lỗ để thoát nước.
• Sắp xếp luống nấm phải để lối đi và thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hái nấm.
• Sử dụng nguyên vật liệu bằng gỗ, nan tre làm gờ chắn luống nấm hoặc giản đơn là sử dụng bùn để trát vào gờ luống để định hình và dưỡng ẩm cho luống nấm.

2, Cấy giống nấm mỡ

Giống nấm mỡ đựng trong túi nilon hoặc chai, trọng lượng trung bình khoảng 0,5 kilogam / 1 túi. Trước khi cấy giống cần:

• Kiểm tra nhiệt độ luống nấm hạ xuống 28oC trở xuống thì mới được cấy giống. Nếu mặt luống bị khô thì tưới nước (0,2 – 0,3 lít/m2) trước khi cấy giống tối thiểu từ 4 – 6giờ.
• Kiểm tra thật kĩ xem giống có bị bệnh không. Túi giống bị chua hoặc mốc xanh, đen phải bỏ.
• Xé bao nilon, sử dụng tay bẻ tơi những hạt giống rắc đều trên bề mặt. Lượng giống cho 1m2 khoảng 300 – 350 gam.
• Lấy tay hoặc cào sắt (cào 5 răng dài 5 centimét ) giũ nhẹ để những hạt giống lọt xuống bên dưới lớp rơm rạ từ 3 – 4 centimét (lớp thứ hai khi vào luống).

Tiếp đến sử dụng 1 lớp compost dầy 2 centimét rắc đều, sử dụng tay hoặc mảnh gỗ ấn nhẹ, lấp phẳng bề mặt luống nấm, bảo đảm cho hạt giống đều nằm chìm và tiếp xúc tốt với compost trồng nấm.

Nếu cẩn trọng và làm ít có thể sủ dụng giấy báo đậy kín bề mặt luống  nấm. Để sau 3 – 4 ngày bắt đầu tưới nước trực tiếp phía trên mặt báo (không để đọng nước phía trên mặt báo phủ) hoặc tưới nhẹ lên lớp rơm rạ bảo vệ giống để dưỡng ẩm. Sau 12 – 15 ngày kể từ thời điểm cấy giống thì phải phủ đất.

3, Đất phủ và cách phủ đất

Nấm mỡ tiên quyết phải có lớp đất phủ trên bề mặt luống mới có nấm mọc.

Đất phủ có cấu tạo viên, dạng đất thịt nhẹ giầu chất hữu cơ (thường lấy ở tầng trồng trọt lúa, rau màu) có pH = 7 – 7/5; kích cỡ từ 0,3 – 1,5 centimét.

Kỹ thuật làm và phủ đất:

• Sử dụng cuốc, xẻng đập nhỏ đất, lấy sàng có nan thưa lắc nhẹ loại bỏ đất bột, vụn. Phần còn lại bằng hạt ngô trở lên (kích cỡ 0,3 – 1,5 centimét ) là được, đem phơi khô.
• Lượng đất phủ dầy 2,0 – 2,5 centimét ; cần khoảng 25 – 30 kilogam đất/m2 luống nấm.
• Trước khi phủ đất thu nhặt lớp giấy báo, kiểm tra sợi nấm mọc đều phía trên mặt luống và ăn sâu vào cơ chất có màu trắng bạc như tàn thuốc lá là đủ tiêu chuẩn phủ đất. Nếu mặt luống khô, tưới nhẹ cho ẩm đều. Đổ nhẹ đất viên phía trên mặt luống, sử dụng tay hoặc bàn gạt san đều đất dầy 2,5 – 3 centimét.
• Sau khi phủ đất xong trong khoảng 3 – 4 ngày tưới nước rất nhiều lần đủ ẩm tất cả lớp đất phủ (bẻ viên đất không còn lõi trắng). Những ngày kế tiếp hạ lượng nước tưới, duy trì ẩm độ thường xuyên như đất gieo hạt rau cho đến khi nấm mọc (sau khi phủ đất 15 – 20 ngày có nấm mọc bói).

4, Chăm sóc và thu hái nấm mỡ

Nấm mỡ mọc quả thể cực kỳ dựa vào thời tiết, nhiệt độ những đợt gió mùa đông bắc. Vào mùa đông trời rét đậm, rét dài thì nấm mọc thường xuyên.

Khi nhìn thấy nấm chớm xuất hiện (có những chấm nhỏ màu trắng như hạt ngô) điều chỉnh lượng nước tưới theo mật độ và độ lớn cây nấm. Nấm ra càng nhiều, càng lớn thì lượng nước tưới cũng nhiều hơn.

Tuỳ thuộc vào thời  gian và thời tiết (nhiệt độ trong ngày, ẩm độ, tốc độ gió) để điều chỉnh hệ thống cửa ra vào và lượng nước tưới.

Khi tưới phải tưới ngửa vòi hoặc cao vòi cách mặt luống (40 – 50 centimét ) để không bị nát đất và ẩm đều, tưới đi tưới lại 2 đến 3 lần làm thế nào chỉ ẩm đất, không có nước thấm nhiều xuống lớp giá thể.

✦ Hái nấm:

• Hái nấm trước khi nấm rách màng bao, đường kính nón nấm từ 2,0 – 5,0 centimét, phù hợp cho việc bán tươi và chế biến.
• Sử dụng tay nhẹ nhàng xoáy quả nấm, lấy hết phần gốc và cuống nấm, sử dụng dao cắt ngang cuống nấm dài 0,5 – 1 centimét. Nếu nấm mọc thành cụm thì hãy hái cả cụm, tránh hái tỉa.
• Dừng tưới nước trước khi hái từ 4 – 5 giờ để nấm không bị bẩn. Sau khi hái xong cần phải làm là phải nhặt bỏ những gốc, “rễ già”, nấm nhỏ bị chết, bổ sung thêm đất phủ vào các nơi bị hao hụt do thu hái. Tiếp đến tưới nước như bình thường.
• Quá trình thu hái, chăm sóc nối dài khoảng 2,0 – 2,5 tháng thì kết thúc, nếu trời hết lạnh hoặc cơ chất hết dinh dưỡng thì hết nấm.

Trên đây chính là tất cả chia sẻ cách về kỹ thuật trồng nấm mỡ, hy vọng giúp ích được bà con. Xin cảm ơn và chúc mùa màng bội thu.