Côn Trùng Và Tuyến Trùng Gây Hại Trên Tiêu Và Cách Quản Lý.
Trước sức hấp dẫn về giá của hạt tiêu nên nhiều năm gần đây, ngành hồ tiêu của Việt Nam đã có những bước phát triển ngoạn mục, tăng nhanh cả về diện tích, năng suất, sản lượng. Hiện Việt Nam chiếm 30% sản lượng và hơn 50% thị phần xuất khẩu hồ tiêu trên thế giới. Năm 2015, diện tích hồ tiêu của cả nước đã đạt trên 79.000 ha, trong đó, các tỉnh Tây Nguyên chiếm 51,6%, các tỉnh Đông Nam bộ chiếm 39,6%. Tuy nhiên, ngành hồ tiêu ở Tây Nguyên cũng như cả nước đang đối mặt với nhiều thách thức và phát triển thiếu bền vững, nhất là diện tích hồ tiêu phát triển quá nhanh, vườn cây được đầu tư thâm canh cao độ, nhiều vườn tiêu bị hủy diệt do sự phá hại của sâu bệnh và tuyến trùng…
1.Tuyến trùng hại rễ (Meloidogyne incognita và Radopholus similis)
- Khả năng gây bệnh
Tuyến trùng Meloidogyne incognita là nguy hiểm hơn cả, chúng chui vào trong rễ tạo ra những nốt sần và sống trong số đó, rễ bị hủy hoại, không còn khả năng hút nước và chất dinh dưỡng, cây sinh trưởng chậm, lá vàng, rụng dần. Cây tiêu tàn lụi, xơ xác. Vết thương trên rễ còn tạo cơ hội cho nấm bệnh thâm nhập.
- Giải pháp quản lý
– Sử dụng giống kháng hay chịu đựng.
– Bón phân hữu cơ có khả năng làm hạ đáng kể mật độ tuyến trùng trong gốc tiêu.
– Trồng cây vạn thọ và sử dụng thân xác cây vạn thọ bón vào gốc tiêu để xua đuổi.
– Tưới những sản phẩm có hoạt chất Abamectin,… khi mật số tuyến trùng lên trên cao.
Hình 1: Tuyến trùng gây bướu rễ tiêu.
2. Rệp sáp (Pseudococcidoe sp.)
- Khả năng gây bệnh
– Rệp sáp gây bệnh nặng trên những vườn lâu năm, vườn tạp, chăm sóc kém. Chúng thường gây bệnh nặng trong mùa nắng, chích hút gié bông, gié trái, ngọn non, cuống lá, đốt, thân, cành, mặt dưới lá… khiến cho cây cằn cỗi, khô héo dần. Rệp tiết mật cuốn hút kiến và gián tiếp tạo bồ hóng gây ảnh hưởng nhiều đến quang hợp của cây.
– Một vài loài rệp sáp sinh sống và gây bệnh phần gốc rễ nằm phía dưới mặt đất, chích hút khiến cho cây kiệt quệ dinh dưỡng, đồng thời gây vết thương mở đường cho nhiều loại nấm thâm nhập gây bệnh.
- Giải pháp quản lý
– Trồng tiêu tốt trên đất Bazan, đất phù sa cổ.
– Làm đất kỹ, đất phải thoát nước tốt, hoặc vườn cấp thiết kế hơi dốc.
– Loại bỏ hom bị sâu hại, rệp ký sinh.
– Cắt bỏ cành già, sâu hại, tược khuất, dọn dẹp vệ sinh vườn.
– Mùa nắng nên tưới bằng vòi phun để tẩy rửa rệp.
– Liên tục kiểm tra và trừ rệp bằng những hoạt chất Profenofos hay hỗn hợp (Profenofos + Cypermethrin).
Hình 2: Rệp sáp gây bệnh trên tiêu;
3. Rệp muội (Toxoptera sp.)
- Khả năng gây bệnh
Rệp muội (rầy mềm ) thường bám vào những lá non, ngọn non để chích hút khiến cho cây kiệt quệ dinh dưỡng, sinh trưởng kém… Rệp muội còn tạo cơ hội cho nấm bồ hóng (mụi đen) phát triển làm hạn chế khả năng quang hợp của cây.
- Giải pháp quản lý
– Nếu rệp ít, có thể bắt diệt trừ thủ công.
– Sử dụng một số loại thuốc có hoạt chất Thiamethoxam, Pymetrozin, Profenofos hay hỗn hợp (Profenofos + Cypermethrin)… để khống chế một số loại rệp muội.
Hình 3: Tuổi đời của rệp muội.
4. Bọ xít muỗi (Helopeltis sp.)
- Khả năng gây bệnh
Bọ xít chích hút trên đọt non, lá, chồi, cành hoa và quả non hút và tiết nhựa màu trắng trong, lá non bị chích co quắn, teo tóp và khó rụng. Bọ xít hại có khi khô cả chùm hoa, quả non rụng nhiều. Vết chích bị nấm phụ sinh tấn công nên có màu đen, cực kỳ dễ nhằm lẫn với bệnh thán thư. Bọ xít muỗi thường hay xuất hiện nhiều vào buổi sáng sớm hay chiều mát và là một loài đa ký chủ.
- Giải pháp quản lý
– Sử dụng một số loại thuốc sau để khống chế bọ xít muỗi Lamda-Cyhalothrin; hay hỗn hợp (Lamda-Cyhalothrin + Cypermethrin); Profenofos hay hỗn hợp (Profenofos + Cypermethrin)…
Hình 4: Vết bọ xít muỗi gây bệnh trên lá.
5. Bọ đầu dài đục dây tiêu (Lophobaris sp.)
- Khả năng gây bệnh
Bọ đầu dài gây bệnh bằng phương pháp ăn lá. Thường thì, con thành trùng, ấu trùng của chúng thường đục từ mắt dây, dây cuống hoa, ăn lá tiêu.
- Giải pháp quản lý
Phòng trị bằng một số loại thuốc thuộc nhóm Cúc và Lân hữu cơ như Lamda-Cyhalothrin; hay hỗn hợp (Lamda-Cyhalothrin + Thiamethoxam); Profenofos hay hỗn hợp
(Profenofos + Cypermethrin)…
Hình 5: Bọ đầu dài trưởng thành hại tiêu.
6. Mối tiêu (Coptoteranes sp.)
- Khả năng gây bệnh
Mối sinh sống và thường hình thành các đường hầm đất trên dây tiêu và dưới mặt đất xung quanh gốc tiêu để gây bệnh rễ. Sự gây thiệt hại rễ tiêu của mối cũng tạo ra vết thương cho nấm xâm nhập và lây nhiễm gây thối rễ.
- Giải pháp quản lý
Với đường hầm đất ở phía phía trên mặt đất, cần cạo sạch rồi xịt thuốc, có thể xịt kép (sau 3 ngày) bằng thuốc nhóm Cúc hay Lân hữu cơ. Với đường hầm dưới mặt đất, cần xới đất tơi chung quanh nọc tiêu sâu khoảng 10 centimét, rải thuốc hạt Diazinon hay Thiamethoxam rồi lấp đất và tưới nước…
Hình 6: Mối gây hại trên tiêu.
Ngoài ra, trong bài viết này, sieuthiphanthuoc.org có đề cập đến 1 số loại dinh dưỡng và sâu bệnh, quý bà con có thể dụng các loại thuốc sau để điều trị cho cây trồng:
– THUỐC ĐẶC TRỊ MUỖI GÂY HẠI:
=> THUỐC DIỆT CÔN TRÙNG PERMECTIN 50EC- TIÊU DIỆT MUỖI, RUỒI, KIẾN, GIÁN,BỌ CHÉT
=> VUA MUỖI HÀNH KTEDO 85EC – Đặc Trị Bọ Trĩ, Sâu Đục Thân, Nhện Gié, Rệp Sáp, Rầy Nâu
– CHẾ PHẨM GIÁN DÙNG PHUN NGOÀI VƯỜN, CHUỒNG TRẠI, VÁCH NGĂN:
=> NIKITA 400WP NHẬT BẢN- Đặc Trị Sâu Rầy
=> ALKADO 10SC -CHẾ PHẨM DIỆT MUỖI, KIẾN, GIÁN, BỌ CHÉT, CÔN TRÙNG
– THUỐC ĐẶC TRỊ TUYẾN TRÙNG GÂY HẠI:
=> TỈ BÀO TỬ TRICHODERMA – Phòng Bệnh Vàng Lá, Thối Rễ, Lở Cổ Rễ, Xì Mủ, Chết Nhanh
– PHÂN BÓN CUNG CẤP LÂN CHO CÂY:
=> NUTRITIVE RICH – Kích Rễ, Đâm Chồi, To Trái, Giải Độc, Chống Nghẹn Rễ
– THUỐC ĐẶC TRỊ RỆP SÁP GÂY HẠI:
=> RIKIGOLD NIKITA 400WP- Đặc Trị Hút Chích
– THUỐC ĐẶC TRỊ BỌ XÍT GÂY HẠI:
=> ASIAN GOLD 500SC THIURON 500SC – Đặc Trị Nhện Trên Cây Có Múi
=> BISECTOR 500EC CHÚA RẦY XANH – Đặc Trị Rầy Xanh, Bọ Trĩ, Rầy Nâu, Bọ Xít
– NHỮNG LOẠI THUỐC CÓ CHỨA HOẠT CHẤT THIAMETHOXAM .:
=> GREEN APHIDS 150WP SẠCH CÔN TRÙNG CHÍCH HÚT- Đặc Trị Muỗi, Kiến, Rầy Xanh, Bọ Trĩ
=> BUCCAS 120WP VUA RẦY XANH – Đặc Trị Côn Trùng Chích Hút, Bọ Xít Muỗi, Bọ Trĩ, Bọ Phấn Trắng, Rầy Thánh Giá, Rầy Xanh, Rệp Sáp
– THUỐC ĐẶC TRỊ SÂU HẠI:
=> SÁT TRÙNG ĐAN- 95WP – Đặc Trị Sâu Đục Thân Hại Cây Trồng
– THUỐC DIỆT TRỪ TUYẾN TRÙNG HẠI RỄ:
=> HỔ GẦM PENNY 700EC – Đặc Trị Rầy, Rệp Sáp, Tuyến Trùng Cực Hiệu Quả
=> AMAGEN 10GR- Thuốc Đặc Trị Rầy Nâu, Muỗi Hành, Tuyến Trùng, Sùng Đất, Ve Sầu
– THUỐC ĐẶC TRỊ RỆP MUỘI GÂY HẠI:
=> ACNAL 400WP RỒNG LỬA GOLD- SIÊU TIÊU DIỆT RẦY- RỆP SÁP-BỌ XÍT
=> FITEX 300EC MÃNH HỔ 999 – Đặc Trị Sâu, Rầy, Ruồi Vàng, Tuyến Trùng, Bọ Xít Muỗi, Đuổi Chuột
– PHÂN BÓN GIÚP CÂY CHỐNG THỐI RỄ:
=> SINCOCIN 0.56SL KHUẨN BẠC HÀ – Đặc Trị Các Loại Nấm Khuẩn, Tuyến Trùng Gây Hại
– NHỮNG LOẠI THUỐC CÓ CHỨA HOẠT CHẤT PROFENOFOS .:
=> KTEDO 120EW MÃNH HỔ – Chuyên Trị Rệp Sáp, Bọ Trĩ, Sâu Kháng, Côn Trùng Chích Hút
=> ACOTRIN 440EC – Đặc Trị Sâu Nhện Rệp, Sâu Cuốn Lá, Bọ Trĩ
– THUỐC ĐẶC TRỊ RẦY MỀM GÂY HẠI:
=> KYODO 25SC- ĐẶC TRỊ NHỆN ĐỎ, SÂU, RẦY
– NHỮNG LOẠI THUỐC CÓ CHỨA HOẠT CHẤT CYPERMETHRIN .:
=> THUỐC TRỪ SÂU PYCYTHRIN 5EC – ĐẶC TRỊ CÁC LOẠI SÂU HẠI CÂY TRỒNG
– THUỐC ĐẶC TRỊ BỌ XÍT MUỖI GÂY HẠI:
=> GREEN APHIDS 150WP SẠCH CÔN TRÙNG CHÍCH HÚT- Đặc Trị Muỗi, Kiến, Rầy Xanh, Bọ Trĩ
=> PERMECIDE 50EC – Hạ Gục Nhanh-Diệt Trừ Muỗi Truyền Bệnh Sốt Xuất Huyết
– THUỐC ĐẶC TRỊ BỆNH DO NẤM BỒ HÓNG GÂY HẠI:
=> KTEDO 85EC CÓC CHÚA 850- Đặc Trị Sùng Đất, Các Loại Sâu, Bọ Phấn Trắng, Bọ Trĩ, Nhện Đỏ
– PHÂN BÓN GIÚP CÂY TĂNG QUANG HỢP:
=> ACOTRIN 440EC -VUA SÂU NHỆN -Đặc Trị Sâu Cuốn Lá, Nhện Đỏ, Bọ Trĩ
– NHỮNG LOẠI THUỐC CÓ CHỨA HOẠT CHẤT PERMETHRIN .:
=> CHẾ PHẨM DIỆT MUỖI, RUỒI VÀ CÔN TRÙNG PERMECIDE ( TÍM)
– –:
=> THUỐC TRỪ MUỖI, RUỒI,KIẾN, GIÁN, CÔN TRÙNG LAMKATOX 100 EC
– THUỐC ĐẶC TRỊ BỆNH THÁN THƯ CHO CÂY TRỒNG:
=> ANFORLI 70SC NẤM BỆNH – Đặc Trị Xì Mủ, Cháy Lá, Đốm Vòng, Vàng Lá, Đốm Lá
– NHỮNG LOẠI THUỐC CÓ CHỨA HOẠT CHẤT ABAMECTIN .:
=> AB-3.6 NƯỚC TRONG MIKTIN 3.6EC- Đặc Trị Các Rầy Sâu
=> KAKASUPER 120EW CHIM ƯNG – Đặc Trị Sâu Cuốn Lá
– THUỐC DIỆT TRỪ GIÉ BÔNG:
=> TIK EWP 247EC VUA RỆP SÁP 247EC – Đặc Trị Rầy Nâu Hại Lúa, Rệp Sáp Trên Cà Phê
=> SINEVAGOLD 500WP RONALDO – Đặc Trị Rầy Và Trứng Rầy
