Phương Pháp Trồng Và Canh Tác Cây Điều.

1/ Chọn lựa Cây con VÀ GIEO ƯƠM

Tuyển chọn cây mẹ

• Chọn các cây >10 tuổi, đạt năng suất đều đặn bình quân >10 kilogam hạt /cây/năm.
• Tán lá dầy đặc, bình quân 5 nhánh trên một cành chủ.
• Có tối thiểu từ 6 % số nhánh ra bông, thời gian ra bông tập trung trong 30-60 ngày.
• Hoa lưỡng tính chiếm tối thiểu từ 1 % trên 1 chùm hoa.
• Số trái trên chùm bình quân ít nhất là 5 trái/chùm.
• Số hạt trong 1 kilogam đạt từ 120 – 150 hạt.
• Tỷ lệ nhân/hạt chiếm 25 – 30%.
• Sinh trưởng tốt không bị sâu hại phá hại.
• Cây con tốt cần đánh dấu và lập hồ sơ theo dõi, có kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng, bảo vệ để thu hoạch và cung ứng giống.

Hình 1: Cây điều đủ điều kiện để chọn làm giống.

• Hạt giống thu từ các cây mẹ đã chọn, phơi trong 2-3 nắng, cất giữ nơi khô và kín để giữ cho hạt nẩy mầm tốt.
• Chọn hạt chắc bằng phương pháp thả vào nước muối 3-5% loại bỏ các hạt nổi.
• Ngâm hạt trong nước 48 giờ, thời gian ủ cần có rửa chua, tiếp đến có thể ươm trong túi bầu hoặc gieo thẳng vào những hố trồng ở ngoài hiện trường.
• Gieo hạt cho chiều cong úp xuống, cuốn hạt quay về bên trên, lấp đất vừa phủ hạt, chăm sóc, dưỡng ẩm trong thời kỳ cây giống, cây gieo 30 – 45 ngày, có thể chuyển đi trồng ở ngoài hiện trường.

Hình 2: Hạt điều đủ điều kiện để làm giống.

2/ NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH

Để sinh ra các cây điều cho năng suất cao, ổn định, mang đầy đủ đặc điểm của cây mẹ… cần phải làm là phải ứng dụng những biện pháp nhân giống vô tính.

* Biện pháp tháp ghép (Grafting):
Có rất nhiều phương pháp ghép khác nhau, nhưng giản đơn và có sự thành công cao đó là biện pháp ghép trên thân gỗ.

• Chuẩn bị gốc ghép: Cây giống gieo ươm từ hạt trong túi bầu, túi có kích cỡ 15cmx25 centimét có tỷ lệ phân bón phù hợp, phát triển khỏe mạnh, 60 ngày tuổi trở lên.
• Chuẩn bị cành ghép: Cành ghép được lấy từ các cây mẹ tốt đã chọn, không bị sâu hại phá hại, cành có chiều dài từ 8 centimét trở lên, có màu nâu nhạt, cắt lá chuẩn bị trước 1 tuần, khi cắt cành dưỡng ẩm tốt.
• Thời vụ ghép phù hợp vào tháng 10 -12 và tháng 7-8.

* Thao tác ghép

• Trên gốc ghép chừa lại 2 cặp lá, cắt ngọn ở vị trí cách cặp lá chừa lại 5-10 centimét.
• Trên cành ghép bên dưới gốc vạt 2 đường có dạng hình nêm dài 4 centimét.
• Chẻ gốc ghép ở chính giữa dọc theo thân có rất nhiều dài tương tự lát vát ở cành ghép.
• Đặt cành ghép vào làn chẻ ở gốc ghép có tối thiểu một bên liền lớp da.
• Sử dụng dây nilon mỏng quấn chặt từ vết ghép đến đỉnh chồi để cố định và trùm kín chồi ghép.

Hình 3: Những bước trong ghép điều.

* Chăm bón cây ghép

• Xếp cây ghép thành luống, che nắng, dưỡng ẩm và liên tục cắt chồi thường mọc ra từ gốc ghép.
• Cây nào sống đâm chồi thì bỏ lớp che hoặc tháo dây quấn và chuyển ra ngoài ánh sáng để có thể chăm bón, săn sóc, chồi ghép ra lá, dầy dạn với ánh nắng có khả năng di chuyển đi trồng. Sau 3 tháng vết ghép đã liền có thể tháo dây cột để cây phát triển bình thường.

Hình 4: Cây điều con từ nhân giống vô tính.

3/ Một số loại giống ĐIỀU GHÉP

Hiện Bộ NN & PTNT đã được biết đến một số loại giống BO1, PN1, CH1, LG1/

• BO1: Lá màu tím đỏ, phiến lá bầu dục và xoắn trái màu đỏ, hạt màu xám, vỏ mỏng, rốn hạt màu tím, tỷ lệ nhân 29-31%, 163 hạt/ kilogam, phát triển chồi mạnh, số hoa lưỡng tính 12-18%, 4-6 trái chùm, năng suất 2 tấn hạt/ hecta.
• PN1: lá non, màu tím đỏ, phiến lá bầu dục và phẳng, trái màu vàng, hạt màu xám trắng, má hạt lồi, rốn hạt màu tím nhạt; Tỷ lệ nhân 31-34%, số hạt 136 hạt/ kilogam ; phát triển chồi trung bình, số hoa lưỡng tính 15-20%, đạt 4-6 trái/chùm,năng suất 2 tấn hạt/ hecta.

Hình 5: Giống điều 

4/ VƯỜN TRỒNG MỚI (Thời kỳ KIẾN THIẾT Căn bản )

• Ðất trồng: Chọn khu vực đất dễ thoát nước, tầng đất sâu, bảo đảm tưới tiêu.
• Mật độ để trồng: Hàng theo hướng Bắc – Nam, ở trên đất dốc có thể trồng theo đường đồng mức hoặc làm bậc thang. Thời kỳ đầu: trồng 200 cây/ hecta (8×5)m hoặc (l0x5)m, tuỳ theo mục đích dùng. Thời kỳ giáp tán: duy trì 100 cây/ hecta (8×12)m hoặc (10×10)m.
• Hố trồng: Trước khi có thể trồng, 15-30 ngày, đào hố (50x50x50) centimét, phần đất mặt trộn 5-10 kilogam phân chuồng hoai lấp xuống đáy hố, lấp hố cao hơn mặt đất 10-15 centimét để giúp tránh đọng nước.
• Trồng: Ðặt cây vào giữa hố, đất lấp cao hơn mặt bầu của cây 5 centimét, cột cố định cây. Cố gắng không làm vỡ bầu đất khi tháo bỏ túi nilon; bỏ các chồi thường mọc dưới vết ghép và chồi nách. Trồng dậm cho các cây cây chết sau thời gian trồng 7 ngày.

5/ CHĂM SÓC VÀ BÓN PHÂN

Thời gian trồng:

• Đào hố có kích cỡ 60 x 60 x 60 centimét trước khi có thể trồng, một tháng.
• Trộn đều 20 kilogam phân chuồng hoai + 0,5 kilogam Super Lân + Đất mặt lấp đầy mỗi hố.
• Trồng xong nện chặt gốc và có thể rải thuốc trừ sâu và mối xung quanh gốc.

Sau thời gian trồng 1-2 tháng (cây bén rễ, mọc được 1-2 tầng lá mới): chăm sóc 2 lần/năm,vào thời kỳ đầu mùa mưa và cuối mùa mưa.

• Diệt trừ sạch cỏ, xới xáo xung quanh gốc, tạo bồn theo tán tủ gốc bằng rơm, cỏ, rác khô.
• Thúc 0,2 kilogam Urea/gốc.

Giai đoạn kiến thiết căn bản (từ trồng – sang năm ): Bón phân cách xa gốc từ 25-30 centimét.

• Thời kỳ cây non: bón theo tỷ lệ: 3:1:1 (N:P:K) với liều lượng: 9:3:3 (g/cây/đợt).
• Thời kỳ 2 sang năm: 30:10:10 (g/cây/đợt).
• Năm thứ 3 thì bón: 90:30:30 (g/cây/đợt).

Giai đoạn khai thác (từ năm 4 trở đi bón vào thời kỳ đầu mùa mưa và gần cuối mùa mưa)

• Năm 4: 300:100:100 (g/cây/đợt).
• Năm thứ 5-8: 200:130:130 (g/cây/đợt). Khi vườn điều chưa khép tán nên bón theo rãnh chu vi tán. Khi khép tán thì bón theo rãnh giữa 2 hàng cây.

Bón bổ sung:

Bón lá, kích thích sinh trưởng : Điều thường rụng lá già và ra bông cùng lúc. Vậy nên, những chế phẩm bón qua lá sẽ thúc xúc tiến quá trình phát triển lá và hoa, nâng cao khả năng đậu trái và nuôi quả.

Bón phân NPK khi cây:

• Ra lá: Bón 30:10:10 (g/cây) + vi lượng
• Đón hoa: Phun 6:30:30 + vi lượng.
• Đậu trái: Phun HQ101, Atonik, progibb, (GA3 …).
• Dưỡng quả: Phun 20:20:20 + vi lượng.
• Chắc hạt: Phun 12:0:40 + Ca.

Hình 6: Nông dân xịt thuốc cho điều.

Thời gian bón:

• Lần 1: Bón 60 % phân Urê + 60 % phân Lân + 40 % phân Kali.
• Lần 2: Bón 40 % phân Urê + 40 % phân Lân + 60 % phân Kali.

7/ CẮT TỈA – TẠO TÁN

Thời kỳ kiến thiết căn bản:

• Liên tục tỉa chồi nách từ mặt đất lên tới 60 centimét.
• Khi cây điều cao 0,8-1m thì bấm ngọn để 3-4 chồi hài hòa trên cây.
• Khi cây ra tán rộng cần loại trừ các chồi yếu, chồi gần thân chính.

Giai đoạn khai thác:

• Tỉa thưa: dựa trên tiêu chuẩn dùng để chọn cây mẹ, tỉa bỏ các cây sản lượng hạt thấp, kém chất lượng, nhiễm sâu hại, duy trì mật độ cây 100 – 120 cây/ hecta.
• Tỉa cành: tỉa cành sát đất, ở trong tán, cành khô, bị sâu hại. Mỗi năm, tỉa cành từ sau khi tiến hành thu hoạch đến tháng 9 – 10 dl. Số cành tỉa không quá 15% số cành của cây.

8/ LÀM CỎ VÀ TRỒNG XEN

• Cày xới cách tán cây 1m vào giữa và cuối mùa mưa.
• Trong khoảng thời gian điều chưa khép tán có thể canh tác xen những cây ngắn ngày, thấp cây, cách tán cây 1m.
• Dọn dẹp sạch cỏ tạo sự thoáng đãng vườn điều bằng cơ giới, thủ công hoặc sử dụng thuốc diệt trừ cỏ tiếp xúc như Gramoxone 20SL để lưu lại lớp thảm thực vật trên vườn nhằm chống xói mòn và bốc thoát hơi nước. Có thể diệt trừ cỏ bằng thuốc gốc Glyphosate nếu trên vườn có rất nhiều cỏ đa niên. Nếu có rất nhiều cỏ lá rộng, nên kết hợp thêm thuốc trừ cỏ 2,4D. Không nên để thuốc dính vào phần non xanh của cây.

9/ THU HOẠCH

Đến mùa thu hoạch, cần dọn dẹp sạch cỏ và xác bả thực vật trong vườn để có thể dễ dàng thu lượm trái rụng. Tập trung trái và tách hạt. Sau khi tách hạt, tập hợp chúng lại cùng nhau ở một nơi. Hạt điều được làm khô, tiếp đến xử lý thành hạt điều để ăn, sơ chế tồn trữ hay chế biến xuất khẩu.