Rầy Chổng Cánh Gây Hại Trên Cây Có Múi Và Những Biện Pháp Phòng Trừ Tốt Nhất.

Đặc tính của rầy chổng cánh

Tên khoa học là Diaphorina citri Kuwayana, thuộc họ Psyllidae, bộ Homoptera.

Đặc tính hình thức biểu hiện ra bên ngoài

Trứng: Có hình trái lê, dài khoảng 0,3 milimét, bên trên nhọn hình thành một cuốn nhỏ màu vàng. Trứng được đẻ thành chùm ở phía trong nách lá hoặc trên những chồi lá non.

Ấu trùng: Hình bầu dục dẹp, lúc mới nở có màu vàng tươi. Chúng có 5 tuổi, trong đó ở tuổi 2 và tuổi 3 thì có màu xanh lục. Tuổi 4 và tuổi 5 có màu nâu vàng. Chúng sống tụ tập trên đọt, lá non và tiết ra các sợi sáp trắng bao phủ.

Rầy đã phát triển hoàn chỉnh: Chiều dài từ 2,5- 3,0 milimét, thân và cánh có mầu nâu vàng, chân có mầu xám nâu, ở trên cánh có rất nhiều đốm nâu nhỏ. Ðầu nhọn, mầu nâu nhạt, mắt đỏ.

Khi sắp đẻ và đang đẻ bụng con cái có màu hồng, còn bụng của con đực thì thon nhọn hơn, có màu xanh nhạt.

Khi đậu, phần bụng của thành trùng nhổng cao một góc 300 với bề mặt nơi đậu nên được gọi là rầy chổng cánh.

Đặc tính sinh học

☑ Tuổi đời (20 – 38 ngày): Trứng: 4 – 6 ngày, sâu non: 12 – 20 ngày, trưởng thành có khả năng sống trên 8 tuần.

☑ Sau khi hóa trưởng thành 4 – 5 ngày thì bắt đầu giao phối và đẻ trứng. Trứng thường hay được đẻ thành từng nhóm trên nách lá hoặc trong những chồi lá non.

☑ Con cái đẻ khoảng 200-800 trứng vào ban ngày, thời gian ủ trứng từ 3-7 ngày, ấu trùng có 5 tuổi, phát triển trong khoảng thời gian từ 18-25 ngày.

☑ Ấu trùng sống tụ tập từng đám trên đọt non.

Đặc tính gây bệnh

☑ Thành trùng và ấu trùng chích hút dưỡng chất lá non, đọt non làm phiến lá nhỏ và xoăn lại, đọt non lụi dần, sần sùi.

☑ Rầy chổng cánh là môi giới lây bệnh vàng lá gân xanh – Greening và cuốn hút nấm bồ hóng làm cây khó quang hợp.

☑ Trong mùa mưa, rầy chổng cánh xuất hiện trên cây trồng khi có chồi non.

☑ Nếu cây bị hại nặng trái thường nhỏ, không có giá trị thương phẩm.

Giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ rầy chổng cánh

Giải pháp trồng trọt

☑ Các cây đã bị bệnh nên chặt bỏ trước khi có thể trồng, cây sạch bệnh cho vụ mới.

☑ Trồng cây chắn gió chung quanh vườn để ngăn ngừa sự tái xâm nhập và lây nhiễm của rầy chổng cánh từ chỗ khác đến, vì gió cũng gây ảnh hưởng nhiều đến sự lây lan và dịch chuyển của rầy đã phát triển hoàn chỉnh.

☑ Hạn chế trồng các giống cây cuốn hút họ cam quýt như nguyệt quế, cần thăng, kim quýt gần vườn cây có múi (cây ký chủ phụ của rầy chổng cánh).

☑ Chọn cây giống trồng có xuất xứ rõ rệt, có bảo vệ khi vận chuyển (xử lý thuốc trước khi vận chuyển).

☑ Chú ý bón phân một cách hợp lý để điều khiển những đợt đọt ra tập trung nhằm mục đích dễ theo dõi và phát hiện sự có mặt của rầy chổng cánh.

☑ Kiểm tra vườn cam, quýt liên tục, nhất là vào những đợt cây ra đọt, lá non, để có thể chủ động phát hiện sớm và xịt thuốc diệt rầy kịp lúc.

☑ Trồng xen ổi xá lị nghệ trong vườn cây có múi để gia nâng cao khả năng xua đuổi rầy. Hoặc trồng ổi trước 6 tháng và tiếp đến trồng cam quýt.

Giải pháp sinh học

☑ Dùng thiên địch :

✔️ Thiên địch bắt mồi gồm những loài: kiến vàng Oecophylla smaragdina, bọ rùa, nhện…

✔️ Thiên địch ký sinh gồm những loài ong trong họ Eulopidae và Encyrtidae ký sinh rầy non, nấm tua ký sinh rầy đã phát triển hoàn chỉnh.

☑ Dùng bẫy màu vàng để bắt rầy chổng cánh. Mỗi vườn nên đặt tối thiểu từ 5 bẫy để theo dõi.

☑ Dùng Enspray 99,9 EC, pha 30-40 cc/8 lít nước để phun tưới khi nhìn thấy cây mới ra chồi non. Mỗi đợt chồi ra nên phun tối thiểu từ 2 lần.

Chú ý: Trước khi phun dầu khoáng phải tưới nước cho vườn cây từ hôm trước.

Giải pháp hóa học

Theo dõi mật độ rầy để phòng trị kịp lúc bằng phương pháp sử dụng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật). Cụ thể như sau:

☑ Đối với các loại cây dưới 7 tháng tuổi: Pha 3 mililít Confidor với 50 mililít nước, tưới chung quanh cách gốc cây 10 centimét, nên thực thi 3 tháng tưới 01 lần.

☑ Các cây từ 7-12 tháng tuổi, thay vì tưới thì hãy sử dụng cọ sơn lên gốc cây phần từ mắt ghép trở xuống, với liều lượng gốc 1,5 mililít /cây/tháng/lần.

☑ Cây từ 2 năm tuổi, ứng dụng biện pháp sơn lên gốc 2 mililít /cây/tháng/lần.

☑ Thuốc phun mỗi đợt lộc non để trừ rầy như:

TV DAN 300WP, pha 0.3kg/ha. 400-600 lít/ha.

Actara 25 WG pha 1g/bình 8 lít nước.

MAXRAM 800WG pha 300g/ha. 400-500 lít/ ha.

THIPRO 550EC KB-VUA RẦY RỆP 0,8-1 lít/ha. Lượng nước phun: 400-500 lít/ha

 

☑ Dùng thuốc có tính lưu dẫn cao để tưới chung quanh gốc cây theo liều lượng khuyến nghị, như gốc Clothianidin, Thiamethoaxam, Imidacloprid.

Kỹ thuật tưới: Sử dụng cào răng cưa, cào nhẹ lớp đất mặt chung quanh gốc cây, cách gốc 10 centimét, tới tầng rễ cám (rễ mềm). Tưới thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) xung lớp đất cào, tiếp đến phủ lại lớp đất nữa lên.